lagareldi.
Virðulegi forseti. Þetta frumvarp er ekki umhverfisvænt frumvarp eins og hæstv. matvælaráðherra hefur haldið fram í þessum umræðum. Þetta frumvarp er þvert á móti hreinlega svik við náttúru og lífríki Íslands og í því felst nánast varanlegt framsal á sameiginlegum auðlindum þjóðarinnar ásamt ótímabundnum rekstrarleyfum, nema sett verði ný lög sem mæli fyrir um annað síðar.
Það er með ólíkindum að nýr matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, ætli að hefja störf sín með máli sem þessu. Þetta er nýtt kvótakerfi sem Vinstri grænir bera nær alla sök á. Það festir í sessi ótímabundið kerfi sem spillir bæði í náttúrunni og lífríkinu. Eins og lögin eru nú er einfaldlega hægt að láta leyfi fyrir sjókvíaeldi renna út, gildistíminn er 16 ár, og hætta svo þessari starfsemi. Sú leið hefur í alvöru verið tekin út í frumvarpinu.
Þegar áform um uppfærða löggjöf um fiskeldi voru kynnt síðastliðið haust sagði þáverandi matvælaráðherra, Svandís Svavarsdóttir, að nú ætti að herða mjög viðurlög við brotum sjókvíaeldisfyrirtækjanna. En það er þvert á móti. Í þeim drögum sem síðar voru kynnt í samráðsgátt var gert ráð fyrir að fyrirtækin myndu á endanum missa rekstrarleyfi ef þau létu fisk sleppa endurtekið úr sjókvíum. En í frumvarpinu sem sent var til þingsins, þegar fyrrverandi forsætisráðherra, Katrín Jakobsdóttir, var að leysa Svandísi Svavarsdóttur af í ráðuneytinu, var búið að taka þessi ákvæði alfarið út.
Þá sagði hæstv. fyrrverandi matvælaráðherra, Svandís Svavarsdóttir, síðastliðið haust að hert yrði á dýravelferðarákvæðum þannig að ástandið yrði eins og það er best í öðrum löndum, að mikil afföll myndu kosta fyrirtækin leyfin á endanum. Ákvæðið um afföllin endaði hins vegar þannig í frumvarpinu að fyrirtækin mega láta yfir 20% af eldislöxunum drepast 18 tímabil í röð áður en kemur að sviptingu leyfis. Það er meira svigrúm en núgildandi leyfi mæla fyrir um, mun lakari kröfur.
Svo er ástæða til að ræða aðeins dýraníðið sem þarna á sér stað. Fjöldi heimilda eru til um skelfilegt ástand laxa í þessum kvíum, bæði vegna þrengsla og laxalúsar og ýmissa annarra sjúkdóma. Þetta ætti að ganga fram af öllum sem á annað borð er eitthvað annt um velferð dýra.
Varðandi umhverfisáhrifin þá langar mig að vitna beint í grein eftir Jón Kaldal, félaga í Íslenska náttúruverndarsjóðnum, með leyfi forseta, en þar segir:
„Nú eru um 37 þúsund tonn af eldislaxi í sjókvíum við Ísland. Samkvæmt norsku umhverfisstofnuninni er skólp frá hverju tonni af eldislaxi í sjókví ígildi skólps frá 16 manneskjum. Þetta þýðir að skólpið sem streymir nú óhreinsað í gegnum netmöskvana er á við 592.000 manns, eða ríflega 50 prósent umfram þann fjölda af fólki sem býr á Íslandi. Ef framleiðslan nær því hámarki sem gert ráð fyrir verður þessi mengun á við 1,7 milljón manns. Það er á við um 4,5 sinnum fjölda íbúa landsins.“
Hvað kom eiginlega fyrir VG? Er ekkert eftir af hugsjónum Vinstri grænna? Hvernig fer það saman að gefa sig út fyrir umhverfisvernd en leyfa svo umhverfissóðaskap eins og fylgir sjókvíaeldi með tilheyrandi hættu fyrir íslenska laxastofninn? Ég bara spyr. Eins ótrúlega og það hljómar eru Vinstri grænir orðnir viðurkenndir umhverfissóðar. Þessar breytingar eru gerðar með Katrínu Jakobsdóttur og Svandísi Svavarsdóttur í stafni og nýr matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, sem einnig er úr Vinstri grænum, ber það svo fram núna óbreytt. Ég held að Vinstri grænir ættu að íhuga nafnabreytingu. Vinstri gráir væri betur við hæfi. Þetta frumvarp má aldrei verða að lögum.
