Lagasafn. Ķslensk lög 10. október 2011. Śtgįfa 139b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
Lög um tķmabundiš śrręši einstaklinga sem eiga tvęr fasteignir til heimilisnota
2010 nr. 103 2. jślķ
Ferill mįlsins į Alžingi. Frumvarp til laga.
Tóku gildi 1. įgśst 2010. Falla śr gildi 31. desember 2011.
1. gr. Samkvęmt žvķ sem nįnar er męlt fyrir um ķ lögum žessum getur einstaklingur sem greišir fasteignaveškröfur af tveimur fasteignum vegna kaupa į fasteign sem ętluš var til aš halda heimili ķ óskaš eftir žvķ aš rįšstafa annarri eigninni til vešhafa. Nema annaš komi fram vķsar oršiš eignarįšstöfun ķ lögum žessum til žessa śrręšis og žeir sem hennar óska eru sameiginlega nefndir skuldari.
2. gr. Einstaklingur sem į tķmabilinu 1. janśar 2006 til 1. nóvember 2008 festi kaup į fasteign, óhįš byggingarstigi hennar, og įtti į sama tķma fasteign sem hann hafši ekki selt getur lagt inn skriflega umsókn til umbošsmanns skuldara um eignarįšstöfun į annarri af žessum fasteignum, enda hafi žęr bįšar veriš óslitiš ķ hans eigu frį tilgreindu tķmamarki. Heimilt er aš veita einstaklingi undanžįgu frį fyrra tķmamarki ef sérstaklega stendur į. Eignarįšstöfun tekur til krafna sem tryggšar eru meš veši ķ fasteigninni svo sem hér segir:
1. Krafna sem tryggšar eru meš lögveši aš žvķ leyti sem žęr eru fallnar ķ gjalddaga įšur en skuldari leggur fram beišni um eignarįšstöfun.
2. Krafna sem tryggšar eru meš samningsveši, enda sé krafan žegar oršin til og greišsluskuldbindingin hvķlir į skuldaranum sjįlfum eša einhverjum eigenda séu žeir fleiri en einn.
3. Krafna sem tryggšar eru meš ašfararveši ķ fasteigninni.
Enn fremur veršur sį sem óskar eignarįšstöfunar aš vera žinglżstur eigandi beggja fasteigna og hafa forręši į fé sķnu. Eigi tveir eša fleiri einstaklingar fasteignina ķ óskiptri sameign verša žeir ķ sameiningu aš ganga til eignarįšstöfunarinnar.
Skuldari skal hafa skrįš lögheimili ķ annarri fasteigninni og halda heimili sitt žar enda sé hśn ętluš til bśsetu samkvęmt įkvöršun skipulags- og byggingaryfirvalda. Sé fasteignin ķ sameign er nęgilegt ķ žessu skyni aš einn eigenda eigi žar heimili samkvęmt žvķ sem aš framan segir. Sś fasteign sem ekki uppfyllir žau skilyrši veršur annašhvort aš hafa įšur veriš heimili skuldara og hann haft žar skrįš lögheimili eša skuldari hefur fest kaup į henni meš žaš ķ huga aš halda heimili sitt žar. Hafi skuldari įtt eign sem uppfyllti skilyršin en sett hana ķ skiptum fyrir ašra fasteign skal sś fasteign teljast uppfylla skilyrši laganna. Sé samanlögš fjįrhęš uppreiknašra eftirstöšva vešskulda sem hvķla į fasteignunum lęgri en 75% af samanlögšu įętlušu markašsverši fasteignanna į almennum markaši skal umsókn skuldara vķsaš frį.
Ķ skriflegri umsókn til embęttis umbošsmanns skuldara skal einkum greint frį eftirtöldu:
1. Nafni skuldara, kennitölu og lögheimili.
2. Hvaša fasteignir beišnin varšar, hver stęrš žeirra er og eftir atvikum nįnari lżsingu žeirra, hverjir žinglżstir eigendur žeirra eru, hverjir eiga žar lögheimili og hvorri žeirra skuldari vilji halda eftir.
3. Hvaša skuldir hvķla į fasteignunum, en ķ greinargerš um skuldirnar skal lżst nįkvęmlega m.a. tegund žeirra, tilurš, fjįrhęš žeirra ķ upphafi og eftirstöšvum, greišsluskilmįlum, įkvęšum um vexti og verštryggingu ef viš į, aš hvaša marki žęr séu žegar ķ vanskilum, hvaša fjįrhęš greiša žurfi af žeim meš afborgun, viš hverja skuldirnar eru og hvar žęr eru til innheimtu.
4. Hvort önnur greišsluerfišleikaśrręši hafi veriš nżtt eša eftir žeim leitaš.
Meš beišni skulu fylgja gögn til stašfestingar upplżsingum sem ķ 1.4. mgr. greinir, en auk žess žrjś sķšustu skattframtöl skuldarans. Meš umsókn skal fylgja veršmat tveggja löggiltra fasteignasala į bįšum fasteignum.
Verši umsókn um eignarįšstöfun samžykkt skal umbošsmašur skuldara endurgreiša skuldara kostnaš vegna veršmats eigna.
Um öflun gagna og ašstoš umbošsmanns skuldara viš gagnaöflun og gerš umsóknar fer eftir 4. og 5. mgr. 4. gr. laga um greišsluašlögun einstaklinga.
3. gr. Umbošsmašur skuldara skal taka afstöšu til umsóknar skv. 2. gr. į grundvelli įkvęša um rannsóknarskyldu hans ķ lögum um greišsluašlögun einstaklinga og er honum m.a. heimilt aš krefjast frekari gagna og upplżsinga meš umsókn.
Umbošsmašur skuldara hafnar umsókninni ef svo stendur į sem hér greinir:
1. Ef skilyršum 2. gr. er ekki fullnęgt, beišni er ekki gerš į fullnęgjandi hįtt eša naušsynleg gögn fylgja henni ekki.
2. Ef veruleg įstęša er til aš ętla aš upplżsingar ķ beišni séu ekki réttar.
3. Skuldari hafi hagaš fjįrmįlum sķnum į verulega įmęlisveršan hįtt eša tekiš fjįrhagslega įhęttu sem ekki var ķ samręmi viš fjįrhagsstöšu hans į žeim tķma žegar til fjįrhagsskuldbindingarinnar var stofnaš.
4. Stofnaš hafi veriš til skulda į žeim tķma er skuldari var greinilega ófęr um aš standa viš fjįrhagsskuldbindingar sķnar.
5. Skuldari hafi bakaš sér skuldbindingu sem einhverju nemur mišaš viš fjįrhag hans meš hįttsemi sem varšar refsingu eša skašabótaskyldu.
6. Skuldari hafi svo aš mįli skipti lįtiš hjį lķša aš standa ķ skilum viš veškröfuhafa žótt honum hefši veriš žaš kleift aš einhverju leyti eša öllu.
Umbošsmašur skuldara skal taka įkvöršun um afgreišslu į umsókn skuldara innan tveggja vikna frį žvķ aš fullbśin umsókn liggur fyrir. Ef umbošsmašur skuldara synjar skuldara um heimild til aš leita eignarįšstöfunar getur skuldari kęrt žį įkvöršun til kęrunefndar greišsluašlögunarmįla innan viku frį žvķ aš umsękjanda berst tilkynning um įkvöršun umbošsmanns skuldara. Ekki er unnt aš kęra til nefndarinnar įkvöršun umbošsmanns skuldara um samžykki į umsókn.
Mešan į ferli vegna eignarįšstöfunar stendur veršur ekki stofnaš til samningsvešs ķ žeim fasteignum sem hśn nęr til. Į žessu tķmabili veršur ekki krafist naušungarsölu į fasteignunum.
4. gr. Hafi umbošsmašur skuldara samžykkt umsókn skuldara um eignarįšstöfun skal hann žegar ķ staš skipa umsjónarmann meš eignarįšstöfuninni er uppfyllir žęr hęfiskröfur sem geršar eru til umsjónarmanna skv. 9. gr. laga um greišsluašlögun einstaklinga.
Žegar umsjónarmašur hefur veriš skipašur skal hann tafarlaust kvešja skuldara į sinn fund og leita eftir žörfum frekari upplżsinga til undirbśnings į eignarįšstöfun. Umsjónarmašur skal fį žinglżst athugasemd um samžykki umbošsmanns skuldara į umsókn skuldara um eignarįšstöfun į žęr fasteignir sem hśn nęr til.
Skuldari skal ķ samrįši viš umsjónarmann velja hvaša eign hann vill leitast viš aš halda eftir.
Žegar endanlega er rįšiš hvorri fasteigninni skuldari leitast viš aš halda eftir skal umsjónarmašur gera samantekt um vešskuldir sem hvķla į hvorri žeirra og skal žar tekiš miš af uppreiknušum eftirstöšvum hverrar vešskuldar aš višbęttum įföllnum vöxtum, vanskilum og kostnaši sem af žeim kann aš leiša.
Ef fasteignin sem rįšstafa į er ekki vešsett fyrir 100% af veršmati hennar skal umsjónarmašur gefa žeim sem eiga vešréttindi fyrir kröfum sķnum ķ hinni fasteigninni kost į aš flytja žau aš hluta eša fullu yfir į žį fyrrnefndu. Vilji fleiri vešhafar neyta žess kosts en vešrżmi er fyrir į fasteigninni sem į aš rįšstafa skal skuldara gefiš fęri į aš velja hvaša skuldir verši fluttar, en ella skal žaš rįšast af aldri vešréttinda.
Ef ķ ljós kemur aš į fasteigninni sem rįšstafa į hvķli vešbönd fyrir hęrri fjįrhęš en nemur veršmati hennar skal umsjónarmašur gefa žeim sem eiga vešréttindi utan žeirra marka kost į aš fęra žau aš hluta eša fullu yfir į fasteignina sem skuldari vill halda eftir. Vešréttindi sem žannig flytjast skulu koma aš baki žeim sem hvķla fyrir į fasteigninni og rašast žar innbyršis į sama hįtt og žau stóšu įšur ķ vešröš.
Nś hefur vešhafi tryggingarbréf meš veši ķ fasteigninni sem rįšstafa į til tryggingar kröfum sķnum og bréfiš tiltekur ekki hvaša einstöku fjįrskuldbindingar vešinu er ętlaš aš tryggja. Skal vešhafi žį gefa śt yfirlżsingu til umsjónarmanns um hvaša tilteknu fjįrskuldbindingar vešiš tryggir.
Aš žvķ geršu sem ķ 3.7. mgr. segir skal umsjónarmašur ķ samrįši viš skuldara gera frumvarp til eignarįšstöfunar žar sem greint er frį veršmęti beggja fasteignanna, hverjar skuldirnar eru sem hvķla į hvorri žeirra, viš hverja žęr eru og viš hvaša heimild žęr styšjast, hver staša žeirra er ķ vešröš, hver nśverandi fjįrhęš žeirra er, sundurlišuš annars vegar ķ vanskil og hins vegar ógjaldfallinn žįtt žeirra, svo og hvenęr og hvaš skuldari veršur aš greiša ķ afborganir og vexti af žvķ sem ógjaldfalliš er ef ekki kemur til eignarįšstöfunar.
5. gr. Veškröfur į hvorri fasteign fyrir sig skulu ekki fęršar į milli žeirra nema um žaš semjist skv. 4.6. mgr. 4. gr.
Kröfur į hendur skuldara sem njóta vešréttinda sem fylgja fasteign žegar henni er rįšstafaš til vešhafa, sbr. 6. og 7. gr., falla nišur gagnvart skuldara žar sem rįšstöfunin telst fullnašargreišsla af hans hįlfu.
Ef samanlögš fjįrhęš veškrafna į žeirri eign sem rįšstafa skal til vešhafa er lęgri en 100% af veršmati hennar skal umsjónarmašur finna mismun uppreiknašra eftirstöšva vešskulda į žeirri fasteign og 100% af veršmati hennar. Skal sį mismunur nefndur eignarhlutur skuldara. Umsjónarmašur skal gera tryggingarbréf meš veši og uppfęrslurétti fyrir fjįrhęšinni sem svarar til eignarhlutar skuldara. Tryggingarbréfiš skal vera į nafni skuldara, sem veršur eigandi žess, og skal krafa hans bera sömu vexti og verštryggingu og almenn fasteignalįn Ķbśšalįnasjóšs. Tryggingarbréfiš skal viš śtgįfu žess standa aftast ķ vešröš į žeirri fasteign sem rįšstafa į, en fęrast fram ķ vešröš aš teknu tilliti til nišurstöšu skv. 3. mgr. 6. gr. um hvort vešréttindi verši afmįš sökum žess aš vešhafi nżtir sér ekki rétt til aš fį eignina leysta til sķn. Ķ tryggingarbréfinu skal kvešiš į um aš sį vešhafi sem fęr fasteigninni rįšstafaš til sķn skuli viš sölu hennar įvallt leitast viš aš rįšstafa henni į markašsverši og leita hęstu tilboša. Viš söluna skal vešhafinn rįšstafa til skuldara žeim hluta af söluverši sem er umfram žaš sem žarf til aš greiša rétthęrri vešskuldir og endurgreiša vešhafanum vešskuldir sem hann kann aš hafa leyst til sķn, allt žar til uppreiknašar eftirstöšvar tryggingarbréfsins hafa žannig veriš greiddar. Eftir sölu fasteignarinnar og rįšstöfun söluveršs skal tryggingarbréfiš mįš af henni žótt söluveršiš hafi ekki hrokkiš fyrir aš greiša eignarhluta skuldara aš nokkru leyti eša öllu.
6. gr. Frumvarp til eignarįšstöfunar skal liggja fyrir innan fjögurra vikna frį skipun umsjónarmanns og skal hann innan žess tķma boša meš sannanlegum hętti til fundar meš vešhöfum. Liggi ekki fyrir upplżsingar um hverjir eigi einstakar veškröfur skal umsjónarmašur beina fundarboši til žeirra sem upplżst hefur veriš aš annist innheimtu į kröfunum, en sé ekki heldur um žį vitaš skulu žessir vešhafar bošašir til fundarins meš auglżsingu ķ Lögbirtingablaši sem birt er meš minnst viku fyrirvara. Sé žörf į slķkri auglżsingu skal heimilt aš framlengja frest til aš kalla saman vešhafafund um tvęr vikur.
Į vešhafafundi kynnir umsjónarmašur fyrirliggjandi gögn og gefur žeim vešhöfum sem fundinn sękja kost į aš lżsa afstöšu til žess sem fram er komiš af hendi skuldara. Veršmat į fasteignunum sem skuldari hefur aflaš skv. 5. mgr. 2. gr. skal lagt til grundvallar nema vešhafi, sem hefur hagsmuna aš gęta af nišurstöšu žess, fįi žvķ hrundiš meš matsgerš dómkvadds manns. Telji umsjónarmašur aš vešhafi eigi hagsmuna aš gęta skal hann fresta mešferš mįls og heimila vešhafa aš leita slķkrar matsgeršar en ella synjar hann um frest.
Umsjónarmašur skal į fundinum fyrst gefa žeim vešhafa sem stendur aftast ķ réttindaröš ķ žeirri fasteign sem rįšstafa į kost į aš leysa hana til sķn meš žvķ aš taka yfir allar skuldbindingar viš rétthęrri vešhafa eins og žęr žį standa og skyldur samkvęmt tryggingarbréfi fyrir eignarhlut skuldara, sé um žaš aš ręša. Vilji vešhafinn ekki nżta sér žennan kost falla vešréttindi hans nišur og skal žessu nęst gefa žeim vešhafa sem nęstur honum stendur kost į žvķ aš leysa til sķn eignina meš sömu kjörum. Skal svo ef meš žarf haldiš įfram į žennan hįtt koll af kolli. Sį samningsvešhafi sem fremstur stendur er aš öllum öšrum frįgengnum skyldugur til aš leysa til sķn eignina gegn žvķ aš greiša kröfur sem lögvešréttindi honum fremri kunna aš vera fyrir. Aš fenginni nišurstöšu ber žeim vešhafa sem leysir eignina til sķn aš gera innan tveggja vikna allar naušsynlegar rįšstafanir til aš fį eignarrétt aš fasteigninni fęršan til sķn, žar į mešal aš leggja fyrir umsjónarmann naušsynleg skjöl ķ žvķ skyni.
Umsjónarmanni er heimilt aš fresta vešhafafundi ķ skamman tķma og eigi lengur en tvęr vikur, įn auglżsingar, ef hann telur aš slķk frestun geti leitt til samnings um rįšstöfun eignar.
7. gr. Ķ samręmi viš nišurstöšu vešhafafundar, sbr. 6. gr., skal umsjónarmašur gera naušsynlegar breytingar į vešréttindum, svo sem afmįningu žeirra ķ žvķ tilviki aš vešhafi kżs aš nżta ekki rétt sinn til aš leysa eignina til sķn. Umsjónarmašur gerir yfirlżsingu um rįšstafanir sķnar samkvęmt lögum žessum sem žinglżst skal į fasteignirnar en fyrir hana greišist ekkert gjald. Kröfur į hendur skuldara, er njóta vešréttinda sem afmįš kunna aš verša af žeirri fasteign sem rįšstafaš er til vešhafa sökum žess aš vešhafi kżs ekki aš nżta sér rétt sinn til aš fį eign śtlagša sér, falla nišur, sbr. 2. mgr. 5. gr. Vešréttindi sem flutt kunna aš vera į žį eign sem skuldari heldur eftir halda gildi sķnu.
Sį hluti skulda sem greiddur er samkvęmt eignarįšstöfun skeršir ekki rétt skuldara til hvers konar greišslna eša ašstošar frį rķki eša sveitarfélögum.
Rķsi įgreiningur um nišurstöšu vešhafafundar geta žeir sem eiga hlut aš mįli innan tveggja vikna leitaš śrlausnar um hana fyrir dómstólum ķ samręmi viš žęr reglur sem kvešiš er į um ķ 6. mgr. 8. gr. laga um tķmabundna greišsluašlögun fasteignaveškrafna į ķbśšarhśsnęši, nr. 50/2009, eftir žvķ sem viš į.
Įkvęši laganna girša ekki fyrir aš skuldari sękist sķšar eftir samningi um greišsluašlögun ķ samręmi viš lög um greišsluašlögun einstaklinga eša jafnhliša eša sķšar um tķmabundna greišsluašlögun fasteignaveškrafna į ķbśšarhśsnęši samkvęmt lögum nr. 50/2009 vegna žeirrar fasteignar sem hann heldur eftir.
8. gr. Heimilt er aš beita įkvęšum laga um greišsluašlögun einstaklinga um eignarįšstöfun samkvęmt lögum žessum eftir žvķ sem viš į, m.a. um greišslu mįlskostnašar.
9. gr. Lög žessi öšlast gildi 1. įgśst 2010 og falla śr gildi 31. desember 2011. Ljśka skal afgreišslu umsókna um eignarįšstöfun sem berast fyrir žann tķma eftir įkvęšum laganna.