Lagasafn.  Uppfært til 1. júlí 2003.  Útgáfa 128b.  Prenta í tveimur dálkum.


Forsetabréf um starfsháttu orðunefndar

1945 nr. 114 31. desember

Tók gildi 1. apríl 1946.

I. kafli. Veiting orðunnar.
1. gr. Stórmeistari hinnar íslensku fálkaorðu sæmir innlenda menn og erlenda heiðursmerkinu samkvæmt tillögu orðunefndar. Við hátíðleg tækifæri getur stórmeistari þó, er honum þykir hlýða, veitt orðuna án tillagna nefndarinnar.
2. gr. Nefndarmaður hver getur borið fram tillögu á fundi um veiting orðunnar. Samþykki a.m.k. fjögurra nefndarmanna þarf til þess að tillaga um orðuveiting verði borin upp fyrir stórmeistara.
Geti nefndarmaður eigi fjallað um mál sakir fjarvista eða annarra ástæðna, skal varamaður til kvaddur.
3. gr. Heimilt er nefndinni að bera upp fyrir stórmeistara tillögur um orðuveitingar, án þess að málið hafi verið tekið til meðferðar á fundi, enda hafi orðuritari að boði formanns aflað tillögunni samþykkis nefndarmanna, sbr. 2. gr.
Staðfesta skal slíkar tillögur á næsta nefndarfundi.
Berist nefndinni tillaga um orðuveitingar, skal orðuritari afla þeirrar vitneskju í málinu, er nefndarmenn telja nauðsynlega til þess að tillagan hljóti afgreiðslu.
[4. gr.]1) Um allar orðuveitingar til erlendra ríkisborgara ber að leita umsagnar [utanríkisráðuneytis]2) Íslands. Tekur þetta ákvæði einnig til þeirra orðuveitinga, er stórmeistari framkvæmir án atbeina orðunefndar, sbr. 2. mgr. 1. gr. hér að framan.
   1)Forsbr. 99/1978, 1. tölul. 1. mgr.
, sbr. 2. mgr. 2)Forsbr. 99/1978, 2. tölul. 1. mgr.
[5. gr.]1) Sá, sem sæmdur er fálkaorðunni í fyrsta sinn, skal að jafnaði hljóta lægsta stig hennar. Þó má frá þessu víkja, ef sérstakar aðstæður mæla með því.
Ef þjóðhöfðingjum eða forsætisráðherrum er veitt fálkaorðan, skulu þeir jafnan hljóta æðsta stig hennar — stórkrossinn.
Sé orðan veitt Íslendingum, sem hlotið hafa erlend heiðursmerki, skal eigi að jafnaði taka tillit til þess þótt hið erlenda orðustig sé hærra en það stig fálkaorðunnar, er veita á.
Ef orðan er veitt erlendum mönnum, sem bera heiðursmerki heimalands síns, skal sæma þá samsvarandi stigi fálkaorðunnar.
Þegar stig hinnar erlendu orðu eru fleiri en fjögur, samsvarar stórkrossstigið aðeins hæsta stiginu, en stig stórriddara með stjörnu því næst hæsta. Séu stigin fleiri en tíu, samsvarar stórriddarakross með stjörnu tveimur hinum næst hæstu, en stigin þar fyrir neðan skiptast sem næst að jöfnu, og samsvarar stig stórriddara æðri stigunum, en stig riddara hinum lægri.
   1)Forsbr. 99/1978, 2. mgr.

[6. gr.]1) Eigi má veita þeim, er sæmdur hefur verið fálkaorðunni, æðri stig hennar en hið næsta fyrir ofan það, er hann áður hlaut. Riddara má því eigi sæma æðra stigi en stórriddarakrossi o.s.frv.
Þrjú ár skulu líða hið skemmsta frá því að sá, er hlotið hefur riddarakross, hlýtur stórriddarakross. Stórriddara má eigi sæma stjörnu fyrr en að liðnum sex árum frá því að hann hlaut stórriddarakrossinn, og stórriddara með stjörnu má eigi sæma stórkrossi fyrr en að liðnum tólf árum frá því að hann hlaut stjörnu.
Stórmeistari getur þó vikið frá þessu, ef honum þykir hlýða, sbr. 1. gr.
   1)Forsbr. 99/1978, 2. mgr.


II. kafli. Afhending heiðursmerkja og birting orðuveitinga.
[7. gr.]1) Stórmeistari afhendir sjálfur stórkross, ef því verður við komið. Formaður orðunefndar afhendir að jafnaði önnur stig orðunnar, en varaformaður eða orðuritari, ef formaður er forfallaður. Þó má haga afhendingunni á annan hátt eftir samkomulagi nefndarmanna.
Afhending heiðursmerkja til manna, sem búsettir eru erlendis, skal falin [sendiráðum]2) Íslands. Innanlands, þar sem hvorki formaður né aðrir nefndarmenn geta annast afhendinguna, skal hún falin hlutaðeigandi lögreglustjóra. Þó er heimilt að gera um þetta aðrar ráðstafanir.
Ef stórmeistari æskir, afhendir hann sjálfur heiðursmerkin, hvaða stigs sem þau eru.
   1)Forsbr. 99/1978, 2. mgr.
2)Forsbr. 99/1978, 3. tölul. 1. mgr.
[8. gr.]1) [Frá orðuveitingum skal skýra í Stjórnartíðindum. Einnig skal senda fregnir til ríkisútvarpsins og dagblaða um orðuveitingar til íslenskra ríkisborgara.]2)
   1)Forsbr. 99/1978, 2. mgr.
2)Forsbr. 99/1978, 4. tölul. 1. mgr.

III. kafli. Fundahöld o.fl.
[9. gr.]1) Orðunefnd heldur fundi er þurfa þykir. Formaður nefndarinnar stýrir þeim, en varaformaður í forföllum hans. Sá, er lengst hefur átt sæti í orðunefnd, er sjálfkjörinn varaformaður.
Um áramót hver skal orðuritari leggja fram ársreikning orðunnar og skýrslu um birgðir heiðursmerkja. Þegar nefndarmenn hafa athugað reikninginn og samþykkt, skal orðuritari senda hann fjármálaráðuneytinu til endurskoðunar, ásamt fylgiskjölum, en forsætisráðuneytinu skal senda samrit reikningsins.
Orðuritari veitir viðtöku öllum tillögum um orðuveitingar, sér um að þær komi undir atkvæði nefndarmanna og leggur tillögur nefndarinnar fyrir stórmeistara.
Orðuritari varðveitir heiðursmerki orðunnar, innsigli hennar, bækur og skjöl. Orðuritari annast fundarboðanir að fyrirlagi formanns.
   1)Forsbr. 99/1978, 2. mgr.


IV. kafli. 1)
   1)Forsbr. 99/1978, 5. tölul. 1. mgr.