Lagasafn.  Uppfęrt til janśar 2002.  Śtgįfa 127a.  Prenta ķ tveimur dįlkum.


Lęknalög

1988 nr. 53 19. maķ


I. kafli. Lękningaleyfi og sérfręšileyfi.
1. gr. [Rétt til žess aš stunda lękningar hér į landi og kalla sig lękni hefur:
   
1. sį sem fengiš hefur leyfi heilbrigšis- og tryggingamįlarįšherra, sbr. 2. og 3. gr.,
   
2. sį sem fengiš hefur stašfestingu heilbrigšis- og tryggingamįlarįšherra į lękningaleyfi ķ landi sem ašili er aš samningi um Evrópskt efnahagssvęši.
Rįšherra skal meš reglugerš setja nįnari įkvęši um žį sem stunda mega lękningar hér į landi skv. 2. tölul. 1. mgr.]1)
   1)
L. 116/1993, 1. gr.
2. gr. [Leyfi skv. 1. tölul. 1. mgr. 1. gr. skal veita žeim sem lokiš hefur prófi frį lęknadeild Hįskóla Ķslands svo og višbótarnįmi ķ heilbrigšisstofnunum hér į landi eftir reglum1) sem rįšherra setur aš fengnum tillögum lęknadeildar Hįskóla Ķslands.
Višbótarnįmi skv. 1. mgr. mį ljśka erlendis viš heilbrigšisstofnanir sem fullnęgja skilyršum heilbrigšis- og tryggingamįlarįšherra, lęknadeildar Hįskóla Ķslands og landlęknis.
Įšur en leyfi er veitt samkvęmt žessari grein skal leita umsagnar landlęknis og lęknadeildar Hįskóla Ķslands.
Óheimilt er aš veita manni lękningaleyfi ef 2. mgr. 68. gr. almennra hegningarlaga į viš um hagi hans eša ef landlęknir eša lęknadeild telja hann óhęfan vegna heilsubrests, t.d. vegna įfengis- eša eiturlyfjaneyslu, eša vegna žess aš hann hafi kynnt sig af alvarlegu hiršuleysi eša ódugnaši ķ störfum.]2)
   1)
Rg. 305/1997, sbr. 340/1999. 2)L. 116/1993, 1. gr.
3. gr. [Veita mį manni, sem lokiš hefur sambęrilegu prófi og um getur ķ 1. mgr. 2. gr. ķ landi utan hins Evrópska efnahagssvęšis, leyfi skv. 1. tölul. 1. mgr. 1. gr. uppfylli hann skilyrši 2. gr. aš öšru leyti. Įšur en slķkt leyfi er veitt skal leita umsagnar lęknadeildar Hįskóla Ķslands sem getur sett sem skilyrši aš viškomandi gangi undir próf ķ lögum og reglum er varša störf lękna hér į landi og sanni kunnįttu ķ męltu og ritušu ķslensku mįli. Lęknadeild Hįskóla Ķslands getur krafist žess aš umsękjandi sanni kunnįttu sķna ķ lęknisfręši meš žvķ aš gangast undir próf.]1)
   1)
L. 116/1993, 1. gr.
4. gr. Ef naušsyn krefur mį rįšherra eftir mešmęlum landlęknis fela lęknakandķdötum eša lęknanemum, sem lokiš hafa 4. įrs nįmi, aš gegna tilgreindum lęknisstörfum um stundarsakir og hefur viškomandi žį lękningaleyfi į mešan hann gegnir žeim störfum.
Ķ slķkum tilvikum skal lęknanemi starfa meš lękni.
Vķkja mį frį įkvęšum 2. mgr. telji landlęknir sérstakar įstęšur męla meš žvķ.
5. gr. [Lęknir hefur rétt til aš kalla sig sérfręšing og starfa sem slķkur hér į landi hafi:
   
1. hann fengiš til žess leyfi heilbrigšis- og tryggingamįlarįšherra,
   
2. hann fengiš stašfestingu heilbrigšis- og tryggingamįlarįšherra į sérfręšingsleyfi ķ landi sem ašili er aš samningi um Evrópskt efnahagssvęši.
Rįšherra setur reglur um nįm sérfręšinga aš fengnum tillögum lęknadeildar Hįskóla Ķslands.
Įšur en leyfi skv. 1. tölul. 1. mgr. er veitt skal leita umsagnar landlęknis og nefndar sem rįšherra skipar til fjögurra įra ķ senn og ķ eiga sęti einn fulltrśi Lęknafélags Ķslands og tveir fulltrśar lęknadeildar Hįskóla Ķslands og skal annar žeirra vera formašur. Varamenn skulu skipašir meš sama hętti.
Rįšherra skal meš reglugerš1) setja nįnari įkvęši um žį sem mega kalla sig sérfręšinga og starfa sem slķkir hér į landi skv. 2. tölul. 1. mgr.]2)
   1)
Rg. 305/1997, sbr. 340/1999. 2)L. 116/1993, 1. gr.

II. kafli. Réttindi.
6. gr. [Sį einn į rétt į žvķ aš kalla sig lękni og stunda lękningar sem uppfyllir skilyrši 1. gr.]1) Öšrum er óheimilt aš nota starfsheiti eša kynningarheiti sem til žess eru fallin aš gefa hugmyndir um aš žeir séu lęknar eša stundi lękningar, sbr. nįnar įkvęši laga žessara um skottulękningar.
   1)
L. 116/1993, 1. gr.
7. gr. Lęknir getur viš störf sķn notiš ašstošar annars heilbrigšisstarfsfólks aš svo miklu leyti sem slķkt er naušsynlegt og forsvaranlegt vegna hęfni žess og sérkunnįttu. Starfar žaš žį į įbyrgš lęknis nema önnur lög bjóši annaš.
8. gr. Lękni er heimilt aš skorast undan störfum sem stangast į viš trśarleg eša sišferšisleg višhorf hans séu störfin ekki framkvęmd ķ lękningaskyni.

III. kafli. Skyldur.
A. Įrvekni og upplżsingar.
9. gr. Lękni ber aš sinna störfum sķnum af įrvekni og trśmennsku, halda viš žekkingu sinni og fara nįkvęmlega eftir henni.
Lęknir ber įbyrgš į greiningu og mešferš žeirra sjśklinga sem til hans leita eša hann hefur til umsjónar.
B. Upplżsingar.
10. gr. Lękni ber aš jafnaši aš upplżsa sjśkling um įstand, mešferš og horfur. Eigi ķ hlut barn, unglingur yngri en 16 įra eša sjśklingur, sem ekki getur tileinkaš sér upplżsingar, skulu žęr veittar foreldri, forrįšamanni eša nįnasta ašstandanda.
C. Vottorš.
11. gr. Lękni ber aš sżna varkįrni og nįkvęmni viš śtgįfu vottorša og annarra lęknayfirlżsinga. Skal hann votta žaš eitt er hann veit sönnur į.
[Rįšherra setur nįnari reglur1) um gerš og śtgįfu lęknisvottorša aš fengnum tillögum landlęknis og Lęknafélags Ķslands og aš fenginni umsögn heildarsamtaka launafólks og vinnuveitenda.]2)
   1)
Rg. 586/1991. 2)L. 50/1990, 1. gr.
12. gr. Lękni er skylt aš lįta hinu opinbera ķ té vottorš um sjśklinga er hann annast žegar slķkra vottorša er krafist vegna višskipta sjśklinga viš hiš opinbera.
D. Skyndihjįlp.
13. gr. Lękni ber, sé hann nęrstaddur eša sé til hans leitaš, aš veita fyrstu naušsynlega lęknishjįlp ķ skyndilegum sjśkdóms- eša slysatilfellum nema žeim mun alvarlegri forföll hamli.
E. Sjśkravitjanir.
14. gr. Lękni, sem stundar almennar lękningar, er skylt, žótt hann sé ekki opinber starfsmašur, aš gegna aškallandi sjśkravitjunum ķ žvķ heilsugęsluumdęmi žar sem hann starfar nema žeim mun alvarlegri forföll hamli.
F. Žagnarskylda.
15. gr. Lękni ber aš gęta fyllstu žagmęlsku og hindra žaš aš óviškomandi fįi upplżsingar um sjśkdóma og önnur einkamįl er hann kann aš komast aš sem lęknir.
Žetta gildir ekki bjóši lög annaš eša sé rökstudd įstęša til žess aš rjśfa žagnarskyldu vegna brżnnar naušsynjar.
Samžykki sjśklings, sem oršinn er 16 įra, leysir lękni undan žagnarskyldu. Aš öšrum kosti žarf samžykki forrįšamanns.
Lęknir veršur ekki leiddur fram sem vitni ķ einkamįlum gegn vilja sjśklings nema ętla megi aš śrslit mįlsins velti į vitnisburši hans eša mįliš sé mikilvęgt fyrir mįlsašila eša žjóšfélagiš, hvort tveggja aš mati dómara. Ķ slķkum tilvikum ber lękni aš skżra frį öllu sem hann veit og telur aš hugsanlega geti haft įhrif į mįliš. Slķkur vitnisburšur skal fara fram fyrir luktum dyrum.
Lęknir getur žrįtt fyrir įkvęši žessarar greinar veitt öšrum heilbrigšisstéttum upplżsingar sé um aš ręša rannsóknir og mešferš sjśklinga.
Sama žagnarskylda gildir fyrir ašrar heilbrigšisstéttir og ašra sem vinna meš lękni.
Žagnarskylda fellur ekki nišur viš lįt sjśklings. Męli rķkar įstęšur meš žvķ getur lęknir lįtiš ķ té upplżsingar meš hlišsjón af vilja hins lįtna og hagsmunum viškomandi. Sé lęknir ķ vafa getur hann boriš mįliš undir landlękni.
G. [Mešferš upplżsinga ķ sjśkraskrįm.]1)
   1)
L. 50/1990, 2. gr.
16. gr. [Um skyldu lęknis og annarra sem fęra sjśkraskrį til žess aš afhenda sjśklingi eša umbošsmanni hans afrit skrįrinnar, ķ heild eša aš hluta, fer eftir įkvęšum laga um réttindi sjśklinga.]1)
   1)
L. 76/1997, 1. gr.
H. Auglżsingar.
17. gr. Lękni er einungis heimilt aš auglżsa lęknastarfsemi sķna meš efnislegum og lįtlausum auglżsingum ķ blöšum sem birta mį ķ hęsta lagi žrisvar žegar hann hefur störf eša breyting veršur į ašsetri eša vištalstķma. Lękni er heimilt aš auškenna sig meš nafni, sérgrein, ašsetri, sķma og vištalstķma į dyraspjöldum, nafnspjöldum og lyfsešlum.
Lęknum og stéttarfélögum žeirra ber aš sporna viš žvķ aš fjallaš sé ķ auglżsingastķl um lękna og störf žeirra ķ fjölmišlum. Į sama hįtt ber žeim aš vinna į móti žvķ aš eftir žeim séu höfš ummęli og vištöl ķ fjölmišlum ķ auglżsingaskyni. Verši ekki komiš ķ veg fyrir žaš ber viškomandi lękni eša stéttarfélagi hans jafnskjótt aš leišrétta žaš sem kann aš vera ofmęlt. Öšrum en lęknum er bannaš aš auglżsa starfsemi žeirra eša stušla aš žvķ į annan hįtt aš sjśklingar leiti til įkvešins eša įkvešinna lękna.
I. Eftirlitsskylda.
18. gr. Lęknir er hįšur eftirliti landlęknis. Ber landlękni aš gęta žess aš lęknir haldi įkvęši laga žessara og önnur įkvęši ķ heilbrigšislöggjöf landsins. Landlęknir heimtir skżrslur af lękni višvķkjandi störfum hans aš heilbrigšismįlum ķ samręmi viš reglur1) žar aš lśtandi sem rįšherra setur aš fengnum tillögum landlęknis og Lęknafélags Ķslands.
…2)
…2)
Lękni ber aš tilkynna landlękni eins fljótt og viš veršur komiš verši hann var viš skottulękningar, sbr. 22. gr. laga žessara.
…2)
   1)
Rg. 227/1991, sbr. 545/1995. 2)L. 68/1998, 1. og 3. gr.
[18. gr. a. Hafi mešferš heilbrigšisstarfsmanns óvęntan skaša ķ för meš sér skal mįl rannsakaš til aš finna į žvķ skżringar og tryggja eftir žvķ sem kostur er aš atvik eigi sér ekki aftur staš. Óvęntur skaši er žegar įrangur og afleišingar mešferšar verša önnur en gert var rįš fyrir ķ upphafi. Upplżsa skal sjśkling strax um hinn óvęnta skaša sé žess kostur. Jafnframt skal gefa sjśklingi kost į aš fylgjast meš rannsókn mįls.
Yfirlęknir og hjśkrunardeildarstjóri į heilbrigšisstofnun bera įbyrgš į aš óvęntur skaši, sbr. 1. mgr., sé tilkynntur įn tafar faglegum yfirstjórnendum stofnunarinnar sem tilkynna mįliš strax forstöšumanni hennar. Forstöšumašur įkvešur hverju sinni, ķ samrįši viš faglega yfirstjórnendur, hvort mįliš skuli jafnframt strax tilkynnt embętti landlęknis. Forstöšumašur ber įbyrgš į aš sérhver óvęntur skaši verši rannsakašur, afgreiddur og tilkynntur ķ samręmi viš įkvęši žessarar greinar.
Nś veršur óvęnt daušsfall į heilbrigšisstofnun sem ętla mį aš rekja megi til mistaka, vanrękslu eša óhappatilviks viš mešferš eša forvarnir vegna sjśkdóms og ber yfirlęknir stofnunarinnar žį įbyrgš į aš mįliš sé tilkynnt lögreglu ķ samręmi viš įkvęši laga um dįnarvottorš.
Heilbrigšisstofnanir skulu tvisvar į įri senda landlękni skżrslur um alla óvęnta skaša af mešferš įsamt nišurstöšu rannsókna mįla. Landlęknir skal įrlega senda rįšherra samantekt um óvęntan skaša ķ heilbrigšisžjónustu og afdrif mįla.
Sjįlfstętt starfandi heilbrigšisstarfsmenn tilkynna óvęntan skaša til embęttis landlęknis. Landlęknir tekur įkvöršun um hvernig stašiš veršur aš rannsókn mįlsins.
Rįšherra skal setja reglugerš um višbrögš og rannsókn mįla skv. 1. mgr.]1)
   1)
L. 68/1998, 2. gr.

IV. kafli. Įvķsanir lyfja.
19. gr. Landlęknir hefur almennt eftirlit meš įvķsunum lękna į lyf.
Lyfjaeftirlit rķkisins tilkynnir landlękni telji žaš rökstudda įstęšu til eftirlits meš įvķsunum lęknis į įvana- og fķknilyf. Getur rįšherra, aš tillögu landlęknis, lagt fyrir lękninn aš halda skrį yfir įvķsanir og tilefni notkunar žeirra. Rįšherra įkvešur fyrirkomulag eftirlitsins aš fengnum tillögum landlęknis og Lyfjaeftirlits rķkisins.
Nęr žetta einnig til eigin notkunar lęknis. Um skrįningu og skil į skżrslum fer eftir nįnari įkvöršun rįšherra.
Hlķti sį sem lögš hefur veriš į skrįningarskylda skv. 2. mgr. ekki fyrirmęlum eša verši hann uppvķs aš žvķ aš įvķsa lyfjum žannig aš óhęfilegt žykir leggur landlęknir mįliš fyrir rįšherra sem er žį heimilt aš svipta lękninn leyfi til žess aš įvķsa lyfjum, öllum eša einstökum flokkum, enda žyki ekki įstęša til aš beita įkvęšum 27. og 28. gr.
20. gr. Verši lęknir, sem ekki hefur veriš lögš į skrįningarskylda skv. 2. mgr. 19. gr., uppvķs aš žvķ aš įvķsa sjįlfum sér óhęfilegu magni lyfja og žyki atferli hans alvarlegra ešlis en svo aš skrįningarskyldu verši beitt getur rįšherra svipt hann leyfi skv. 4. mgr. 19. gr.
21. gr. Įšur en leyfissvipting fer fram skv. 19. og 20. gr. skal lękni gefinn kostur į žvķ aš skżra mįlstaš sinn.
Lęknir, sem ekki hefur leyfi til įvķsana į tiltekin lyf, mį meš leyfi rįšherra aš höfšu samrįši viš landlękni semja viš annan lękni um aš annast naušsynlegar įvķsanir slķkra lyfja.
Rįšherra getur afturkallaš leyfissviptingu samkvęmt žessum kafla aš fengnum tillögum landlęknis og Lyfjaeftirlits rķkisins.

V. kafli. Skottulękningar.
22. gr. Hvers konar skottulękningar eru bannašar hér į landi.
Žaš eru skottulękningar er sį sem ekki hefur leyfi samkvęmt lögum žessum bżšst til žess aš taka sjśklinga til lękninga, gerir sér lękningar aš atvinnu, auglżsir sig eša kallar sig lękni, rįšleggur mönnum og afhendir žeim lyf sem lyfsalar mega einir selja.
23. gr. Um lyfja- og lękningaįhaldaauglżsingar fer samkvęmt VII. kafla lyfjalaga nr. 108/1984.1) Auglżsingar um lękningarmįtt drykkja, matvęla, neyslu- og naušsynjavara og annars eru bannašar.
Bannašar eru auglżsingar um sjśkrahśs og hvers konar heilbrigšisstofnanir fram yfir nafn og staš.
Auglżsingar um lyf, lękningaįhöld, sjśkrahśs og heilbrigšisstofnanir eru žó leyfšar ķ blöšum og tķmaritum sem gefin eru śt fyrir heilbrigšisstéttir.
   1)
l. 93/1994.

VI. kafli. Almenn įkvęši.
24. gr. Lękni, sem ekki hefur til žess leyfi, er óheimilt aš kalla sig, auglżsa sig eša gefa į annan hįtt ķ skyn aš hann sé sérfręšingur og gildir hiš sama um sérfręšing ef hann gefur ķ skyn aš hann sé sérfręšingur ķ annarri grein en žeirri sem hann hefur sérfręšingsleyfi ķ. Lękni er óheimilt aš įvķsa lyfjum undir žvķ yfirskini aš žau eigi aš fara til lękninga en vitandi aš žau verši notuš ķ öšru skyni, t.d. til nautnar eša til sölu ķ hagnašarskyni.
25. gr. Lękni er óheimilt aš lįna nafn sitt įkvešinni lękningastarfsemi nema hśn fari aš fullu fram į hans įbyrgš samkvęmt rįšleggingum hans og undir eftirliti hans.
26. gr. [Lękni er óheimilt aš reka lękningastofu eftir 75 įra aldur. Heilbrigšisrįšherra getur žó, aš fenginni umsókn viškomandi lęknis og samkvęmt mešmęlum landlęknis, veitt undanžįgu frį žessu įkvęši til eins įrs ķ senn.]1)
   1)
L. 50/1990, 5. gr.

VII. kafli. Višurlög.
A. [Brottfall og svipting lękningaleyfis og stašfestingar į lękningaleyfi.]1)
   1)L. 116/1993, 1. gr.
27. gr. Lękni, sem brżtur gegn įkvęšum žessara laga, mį svipta lękningaleyfi žó aš ekki teljist sannaš aš brotiš hafi valdiš tjóni sé žaš žess ešlis aš žaš verši aš teljast honum sérstaklega ósambošiš, svo sem ef um er aš ręša röng og villandi lęknisvottorš eša lęknisumsagnir aš órannsökušu mįli, lausmęlgi um einkamįl sem hann hefur komist aš sem lęknir, alvarlegt hiršuleysi eša ódugnaš ķ störfum sķnum eša annaš atferli sem fer ķ bįga viš III. kafla laga žessara.
Sé um aš ręša ķtrekuš brot eša megi dęma ķ fangelsi fyrir brot gegn lögum žessum skal svipta lękni lękningaleyfi.
[Nś er einstaklingur, sem hér starfar į grundvelli leyfis skv. 2. tölul. 1. mgr. 1. gr. eša 2. tölul. 1. mgr. 5. gr., sviptur žvķ leyfi og fellur žį nišur heimild hans til aš starfa į grundvelli žess hér į landi.
Įkvęšum žessa kafla skal beitt eftir žvķ sem viš į gagnvart žeim sem fengiš hafa stašfestingu heilbrigšis- og tryggingamįlarįšherra skv. 2. tölul. 1. mgr. 1. gr. eša 2. tölul. 1. mgr. 5. gr.]1)
   1)
L. 116/1993, 1. gr.
28. gr. Landlękni ber, verši hann žess var aš lęknir vanrękir skyldur sķnar, fer śt fyrir verksviš sitt eša brżtur ķ bįga viš fyrirmęli heilbrigšislaga landsins, aš įminna hann. Įminning skal vera skrifleg og rökstudd. Landlęknir sendir afrit įminningar til heilbrigšisrįšherra.
Komi įminning ekki aš haldi eša sé um aš ręša óhęfu ķ lęknisstörfum ber landlękni aš skżra rįšherra frį mįlinu og gera tillögur um hvaš gera skuli. Getur žį rįšherra śrskuršaš aš viškomandi skuli sviptur lękningaleyfi aš fullu eša tķmabundiš, en skjóta mį žeim śrskurši til dómstóla.
Žaš telst óhęfa ķ lęknisstarfi žegar lęknir uppfyllir ekki žau skilyrši sem krafist var žegar hann fékk lękningaleyfi, t.d. vegna heilsubrests sem geri hann lķtt hęfan, óhęfan eša jafnvel hęttulegan viš störf vegna vķmuefnaneyslu eša vegna žess aš hann hafi kynnt sig aš alvarlegu hiršuleysi eša ódugnaši ķ störfum.
29. gr. Lęknir, sem sviptur hefur veriš lękningaleyfi aš fullu samkvęmt žessum kafla, getur fengiš lękningaleyfi į nż, en ašeins samkvęmt įkvęšum I. kafla.
B. Ašrar refsingar.
30. gr. Brot gegn įkvęšum laga žessara varša auk sviptingar lękningaleyfis, sbr. 27. og 28. gr., sektum [eša fangelsi allt aš 2 įrum].1)
Sé um aš ręša brot af įsetningi eša vķtaveršu gįleysi skal refsa meš [fangelsi allt aš 2 įrum]1) og/eša sektum. Fyrir minni hįttar brot skal refsa meš sektum en meš [fangelsi allt aš 1 įri]1) og/eša sektum hafi viškomandi sętt įminningu landlęknis įšur.
Sé um ķtrekuš brot aš ręša skal dęma ķ fangelsi og/eša sektir.
   1)
L. 82/1998, 193. gr.
31. gr. Meš brot gegn lögum žessum skal fariš aš hętti opinberra mįla.

VIII. kafli. Gildistaka.
32. gr. Lög žessi öšlast gildi 1. jślķ 1988. …
Įkvęši til brįšabirgša.
Įkvęši laga žessara um veitingu lękningaleyfis og sérfręšileyfa nį ekki til žeirra sem slķk leyfi hafa ótakmörkuš eša takmörkuš žegar lögin ganga ķ gildi. Önnur įkvęši žessara laga gilda hins vegar aš öllu leyti um žessa ašila.