Prenta ķ tveimur dįlkum. Śtgįfa 122a. Uppfęrt til 1. febrśar 1998.


Barnalög

1992, nr. 20, 22. maķ

I. kafli.

Gildissviš laganna.

1. gr.
        Lög žessi taka til allra barna, en um kjörbörn eru einnig sérlög. Einstök įkvęši laganna nį til stjśpbarna og fósturbarna samkvęmt žvķ er ķ žeim segir.
        Réttarstaša barna er ķ hvķvetna hin sama nema lög męli annan veg.

II. kafli.

Um fašerni barna.

A. Fešrunarreglur um börn giftra foreldra og sambśšarforeldra.

2. gr.
        Eiginmašur móšur barns telst fašir žess ef žaš er ališ ķ hjśskap žeirra eša svo skömmu eftir hjśskaparslit aš žaš sé hugsanlega getiš ķ hjśskapnum. Žetta gildir žó ekki ef hjónin voru skilin aš borši og sęng į getnašartķma barnsins.
        Nś giftist móšir barns eftir fęšingu žess manni er hśn hefur kennt barniš og telst hann žį fašir žess.
        Ef móšir barns og mašur, sem hśn lżsir föšur žess, bśa saman viš fęšingu žess samkvęmt žvķ er greinir ķ žjóšskrį eša öšrum ótvķręšum gögnum telst hann fašir barnsins. Sama er ef móšir barns og mašur, er hśn lżsir föšur žess, taka upp sambśš samkvęmt framansögšu, enda sé barn žį ófešraš.

3. gr.
        Eiginmašur eša sambśšarmašur, sem samžykkt hefur skriflega og viš votta aš tęknifrjóvgun fari fram į eiginkonu eša sambśšarkonu hans meš sęši śr öšrum manni, telst fašir barns sem žannig er getiš.

B. Višurkenning į fašerni barns er įkvęši 2. og 3. gr. taka ekki til.

4. gr.
        Ef fešrunarreglur 2. og 3. gr. eiga ekki viš veršur barn fešraš meš fašernisvišurkenningu manns er móšir lżsir föšur žess, sbr. 5. og 6. gr., eša meš dómsśrlausn, sbr. VII. kafla A.

5. gr.
        Nś gengst karlmašur, sem kona kennir barn sitt, sbr. 4. gr., viš fašerni žess meš skriflegri yfirlżsingu sinni fyrir presti eša sżslumanni eša bréflega og vottfast og telst hann žį fašir barnsins.
        Ef barnsfašir er yngri en 18 įra žegar yfirlżsing er uppi lįtin skal hśn styrkt meš stašfestingu lögrįšamanns.
        Nś er žann veg hįttaš sįlręnum högum lżsts barnsföšur aš varhugavert er aš taka mark į yfirlżsingu hans og skal dómur žį ganga į mįl.
        Hiš sama er ef upp kemur aš fleiri menn en hinn lżsti fašir hafa haft samfarir viš móšur į getnašartķma barnsins, enda verši eigi tališ fyrir fram aš fašerni annarra en žess er gangast vill viš fašerni sé śtilokaš.

6. gr.
        Dómsmįlarįšuneytiš getur męlt svo fyrir aš fašernisvišurkenning, sem fengin er erlendis, sé jafngild fašernisvišurkenningu sem fengist hefur hér į landi.

C. Skrįning į fašerni barns.

7. gr.
        Lęknir eša ljósmóšir, sem tekur į móti barni, skal žegar skrį į fęšingarskżrslu öll žau atriši er af mį rįša um žroska barnsins, svo og spyrja móšur um fašerni žess og rita į skżrsluna frįsögn hennar žar um. Sį sem móšir lżsir föšur barns veršur ekki skrįšur fašir žess nema barniš sé fešraš samkvęmt lögum žessum.

D. Dómsmįl varšandi fašerni barns.

8. gr.
        Um dómsmįl til fešrunar barns fer samkvęmt įkvęšum VII. kafla A, en um dómsmįl til vefengingar fašernis og ógildingar fašernisvišurkenningar fer samkvęmt įkvęšum VII. kafla B.

III. kafli.

Framfęrsla barna.

A. Framfęrsluskylda foreldra.

9. gr.
        Skylt er foreldrum, bįšum saman og hvoru um sig, aš framfęra barn sitt. Framfęrslu barns skal haga meš hlišsjón af högum foreldra og žörfum barns. Įkvęši žetta į einnig viš um kjörbarn og kjörforeldra.
        Skylt er stjśpforeldri aš framfęra stjśpbarn sitt svo sem eigiš barn žess vęri. Sama į viš um sambśšarforeldri.
        Nś er barn ķ fóstri og er žį fósturforeldri skylt aš framfęra fósturbarn sitt meš sama hętti og vęri žaš eigiš barn žess.

B. Śrskuršur um framfęrslueyri.

10. gr.
        Nś fullnęgir foreldri ekki framfęrsluskyldu sinni gagnvart barni og getur sżslumašur žį śrskuršaš žaš til greišslu framfęrslueyris meš žvķ. Framlög žessi verša žó ekki įkvöršuš lengra aftur ķ tķmann en eitt įr frį žvķ aš krafa var sett fram nema alveg sérstakar įstęšur leiši til annars.
        Framfęrslueyri skal įkveša meš hlišsjón af žörfum barnsins og fjįrhagsašstöšu og öšrum högum beggja foreldra, žar į mešal aflahęfi žeirra.
        Nś hefur fašir barns sętt dómi fyrir brot skv. XXII. kafla almennra hegningarlaga gagnvart móšur žess og telja veršur aš barn sé getiš viš žessa hįttsemi og er žį heimilt aš śrskurša barnsföšur til aš kosta framfęrslu barns aš öllu leyti.

11. gr.
        Ķ mešlagsśrskurši skal, auk fulls nafns mešlagsskylds foreldris, tilgreina kennitölu žess, heimilisfang, stöšu og atvinnustaš į žeim tķma sem mešlagsśrskuršur er gefinn śt.
        Ķ mešlagsśrskurši mį aldrei įkveša lęgri mešlagsgreišslu en barnalķfeyri nemur, eins og hann er įkvešinn į hverjum tķma samkvęmt lögum um almannatryggingar, né heldur takmarka mešlagsskyldu mešlagsskylds foreldris viš lęgri lįgmarksaldur en žann er greinir ķ 13. gr. laga žessara. Frį gildistöku laga žessara skal greiša mešlag meš barni žar til žaš nęr framangreindum aldri žótt annaš aldurstakmark hafi veriš įkvešiš ķ mešlagsśrskurši.

12. gr.
        Nś hefur veriš sett fram krafa um framfęrslueyri meš barni, en fyrirsjįanlegt er aš mįl muni dragast į langinn žar sem foreldri, sem krafa beinist gegn, er bśsett erlendis eša sérstökum öršugleikum er bundiš aš nį til žess og getur žį sżslumašur kvešiš upp brįšabirgšaśrskurš um framfęrslueyri meš barninu į hendur Tryggingastofnun rķkisins. Rķkissjóšur endurgreišir žessar fjįrhęšir, en Innheimtustofnun sveitarfélaga innheimtir žęr hjį hinu mešlagsskylda foreldri ķ samręmi viš śrskurš sżslumanns į hendur žvķ.

C. Lok framfęrsluskyldu.

13. gr.
        Framfęrsluskyldu lżkur er barn veršur 18 įra. Skyldu til greišslu mešlags lżkur fyrir žann tķma ef barn giftist nema sżslumašur įkveši annaš. Framlag til menntunar eša starfsžjįlfunar ungmennis er heimilt aš įkveša samkvęmt kröfu žess allt til žess er žaš nęr 20 įra aldri. 2. mįlsl. 1. mgr. 10. gr. į hér viš aš sķnu leyti.
        Įkvęši 1. mgr. 16. gr. eiga viš um įkvaršanir sżslumanns skv. 1. mgr.

D. Greišsla mešlags.

14. gr.
        Mešlag skal greiša mįnašarlega fyrir fram nema annaš sé löglega įkvešiš.

E. Śrskuršur vegna sérstakra śtgjalda.

15. gr.
        Heimilt er aš śrskurša framfęrsluskyldan (mešlagsskyldan) ašila til aš inna af hendi sérstök framlög vegna śtgjalda viš skķrn barns, fermingu, vegna sjśkdóms eša greftrunar eša af öšru sérstöku tilefni.
        Framlög skv. 1. mgr. verša žvķ ašeins śrskuršuš aš krafa um žaš sé uppi höfš viš sżslumann innan žriggja mįnaša frį žvķ aš svara varš til śtgjalda nema ešlileg įstęša hafi veriš til aš bķša meš slķka kröfu.

F. Breyting į mešlagsśrskurši.

16. gr.
        Sżslumašur getur breytt mešlagsśrskurši ef rökstudd krafa kemur fram um žaš, enda sé sżnt fram į aš hagir foreldra eša barns hafi breyst.
        Įkvöršun um framfęrslueyri, sem eindagašur er įšur en krafa er uppi höfš, veršur žó ekki breytt nema alveg sérstakar įstęšur leiši til žess.

G. Samningur um framfęrslueyri.

17. gr.
        Samningur um framfęrslueyri meš barni er žvķ ašeins gildur aš sżslumašur stašfesti hann. Eigi er heimilt aš semja um lęgra mešlag en barnalķfeyri eins og hann er įkvešinn į hverjum tķma samkvęmt lögum um almannatryggingar og eigi mį takmarka mešlagsgreišslu viš lęgri aldur barna en žann sem greinir ķ 13. gr.

18. gr.
        Stašfestur samningur um framfęrslueyri, sbr. 17. gr., er žvķ ekki til fyrirstöšu aš sżslumašur skipi mįli annan veg en samningur kvešur į um ef rökstudd krafa kemur fram um žaš, enda telji hann aš ašstęšur hafi breyst verulega eša samningur gangi ķ berhögg viš žarfir barns.
        Įkvęši 2. mgr. 16. gr. į hér viš aš sķnu leyti.

H. Hverjir geti krafist framfęrslueyris o.fl.

19. gr.
        Framfęrslueyrir samkvęmt įkvęšum žessa kafla tilheyrir barni. Nś er greidd af hendi fślga til žess aš fullnęgja framfęrsluskyldu og skal žį varšveita fślguféš meš žeim hętti sem fyrir er męlt almennt um fé ófjįrrįša ķ lögręšislögum eša ķ verštryggšum rķkisskuldabréfum.
        Sį sem stendur straum af śtgjöldum vegna framfęrslu barns getur krafist žess aš framfęrslueyrir sé įkvešinn og innheimtur, enda hafi viškomandi forsjį barns eša barniš bśi hjį honum samkvęmt lögmętri skipan. Nś hefur veriš innt af hendi framfęrsluframlag af hįlfu hins opinbera og hefur žį viškomandi stjórnvald eša stofnun rétt žann sem greinir ķ žessari mįlsgrein.

I. Framfęrslueyrir barna er foreldrar skilja.

20. gr.
        Sé samkomulag milli foreldra viš skilnaš um framfęrslueyri meš börnum stašfestir sżslumašur eša dómstóll, sem skilnašarmįl hefur til mešferšar, samning foreldra žar aš lśtandi, enda fullnęgi samningur žeim skilyršum sem kvešiš er į um ķ 17. gr. Aš öšrum kosti śrskuršar sżslumašur um framfęrslueyri aš kröfu annars hvors foreldris samkvęmt įkvęšum žessa kafla.

IV. kafli.

Greišslur er standa ķ tengslum viš barnsburš og mešgöngu.

21. gr.
        Sżslumašur getur śrskuršaš föšur barns til aš greiša framfęrslueyri meš konu samtals ķ žrjį mįnuši fyrir og eftir fęšingu barns.
        Nś sżkist kona vegna mešgöngu eša barnsfara og er sżslumanni žį rétt aš śrskurša barnsföšur til aš greiša henni mįnašarlega styrk til hjśkrunar og framfęrslu, žó ekki lengur en nķu mįnuši eftir fęšingu.
        Skylda mį mann til greišslu framlaga samkvęmt žessari grein žótt barn fęšist andvana.

22. gr.
        Hafi barnsfašir oršiš sannur aš slķku tilręši viš barnsmóšur sem um getur ķ 3. mgr. 10. gr. skal sżslumašur śrskurša hann til aš greiša allan kostnaš er af mešgöngu og barnsförum stafar.
        Sżslumašur getur enn fremur śrskuršaš žann sem valdur er aš žunga konu til aš greiša śtgjöld vegna lögmętrar eyšingar į fóstri hennar.

23. gr.
        Framlög žau, sem greind eru ķ 21. gr. og 1. mgr. 22. gr., eru gjaldkręf žegar viš įkvöršun į žeim, ef barn er žį fętt, og endranęr į žvķ tķmamarki er sżslumašur įkvešur. Framlög skv. 2. mgr. 22. gr. eru gjaldkręf viš śrskurš žeirra.
        Framlög skv. 1. mgr. verša ekki įkvöršuš lengra aftur ķ tķmann en eitt įr frį žvķ aš krafa var sett fram nema alveg sérstakar įstęšur leiši til annars.
        Framlög skv. 21. og 22. gr. tilheyra móšur barns og/eša žeirri opinberu stofnun er stašiš hefur straum af śtgjöldum žeim sem hér getur veriš um aš ręša.

V. kafli.

Greišsla framfęrslueyris og innheimtuśrręši.

24. gr.
        Framfęrslueyrir (mešlag) meš barni, sem sżslumašur hefur śrskuršaš, er kręfur meš fjįrnįmi. Hinu sama gegnir um greišslur sem sżslumašur śrskuršar skv. 13., 15., 21. og 22. gr., sbr. 23. gr.
        Greišslur skv. 1 mgr., sem samningur ašila tekur til, stašfestur af sżslumanni, eru einnig kręfar meš fjįrnįmi.

25. gr.
        Tryggingastofnun rķkisins er skylt aš greiša foreldri barns, sem į framfęrslurétt hér į landi, og öšrum žeim ašilum, er greinir ķ 27. gr., framfęrslueyri (mešlag) meš barni samkvęmt lögmętum śrskurši eša stašfestum samningi, žó innan žeirra marka um fjįrhęš og aldur barns er greinir ķ almannatryggingalögum svo sem žau męla fyrir um žetta atriši į hverjum tķma.
        Kröfu foreldris til Tryggingastofnunar rķkisins skal fylgja mešlagsśrskuršur löglega birtur eša samningur um mešlagsgreišslur stašfestur af sżslumanni.
        Hafi foreldrar barns fengiš skilnaš erlendis og svo hįttar til aš žvķ foreldri, sem ekki hefur forsjį barns, hefur veriš gert aš greiša lęgra mešlag meš žvķ en nemur barnalķfeyri almannatrygginga eša hefur ekki veriš gert aš greiša mešlag meš žvķ getur sżslumašur śrskuršaš mešlag til forsjįrforeldris į hendur Tryggingastofnun rķkisins į grundvelli erlends skilnašarleyfis, skilnašardóms eša śrskuršar. Rķkissjóšur endurgreišir žessar fjįrhęšir, en Innheimtustofnun sveitarfélaga innheimtir žęr eftir žvķ sem fęrt reynist.
        Um kröfu skv. 2. mgr. svo og endurgreišslu hennar gilda aš öšru leyti įkvęši laga um almannatryggingar, žar į mešal um endurgreišslu rķkissjóšs į mešlögum er Tryggingastofnun rķkisins greišir vegna foreldra sem framfęrslurétt eiga erlendis.

26. gr.
        Um ašgang barnsmóšur aš Tryggingastofnun rķkisins vegna framfęrslueyris skv. 1. mgr. 21. gr. fer svo sem segir ķ lögum um almannatryggingar.
        Foreldri į ašgang aš Tryggingastofnun rķkisins um žęr greišslur sem greinir ķ 15. gr. og barnsmóšir um greišslur skv. 2. mgr. 21. gr. og 1. mgr. 22. gr. žessara laga. Ungmenni, sem ķ hlut į, hefur ašgang aš Tryggingastofnun rķkisins vegna śrskuršašra framlaga skv. 13. gr. eftir žvķ sem almannatryggingalög męla fyrir um.
        Meš reglugerš, sem heilbrigšis- og tryggingamįlarįšuneytiš setur, mį įkveša hįmarksgreišslur sem Tryggingastofnun rķkisins innir af hendi skv. 1. og 2. mgr.

27. gr.
        Žeir sem annast framfęrslu barns aš foreldri lįtnu eša af öšrum lögmęltum įstęšum, žar meš talin sveitarstjórn ķ framfęrslusveit barnsins hafi hśn greitt fé til framfęrslu žess, eiga sama rétt og foreldri skv. 24.--26. gr.

28. gr.
        Um skyldu foreldris til aš greiša Innheimtustofnun sveitarfélaga mešlög og um innheimtuśrręši žeirrar stofnunar segir ķ lögum um Innheimtustofnun sveitarfélaga.

VI. kafli.

Foreldraskyldur, forsjį barns og umgengnisréttur.

A. Inntak forsjįr.

29. gr.
        Foreldrum ber aš sżna barni sķnu umhyggju og nęrfęrni og gegna forsjįr- og uppeldisskyldum sķnum svo sem best hentar hag barns og žörfum. Foreldrum ber aš afla barni sķnu lögmęltrar fręšslu og ala meš žvķ išjusemi og sišgęši.
        Barniš į rétt į forsjį foreldra sinna uns žaš veršur sjįlfrįša og eru žeir forsjįrskyldir viš žaš. Einstakar forsjįrskyldur geta žó haldist lengur ef žarfir barns krefjast žess. Foreldri, sem fer eitt meš forsjį barns sķns, er skylt aš stušla aš žvķ aš barn njóti umgengni viš hitt foreldri sitt nema umgengni sé andstęš hag og žörfum barns aš mati lögmęlts stjórnvalds.
        Forsjį barns felur ķ sér rétt og skyldu fyrir forsjįrašila til aš rįša persónulegum högum barnsins og gegna öšrum foreldraskyldum. Žeir sem hafa forsjį barns į hendi hafa rétt og skyldu til aš vera fjįrrįšamenn barnsins, sbr. įkvęši lögręšislaga.
        Foreldrum ber aš stušla eftir mętti aš žvķ aš barn žeirra fįi menntun og starfsžjįlfun ķ samręmi viš hęfileika žess og įhugamįl.
        Foreldrum ber aš hafa samrįš viš barn sitt įšur en persónulegum mįlefnum žess er rįšiš til lykta eftir žvķ sem gerlegt er, žar į mešal meš tilliti til žroska barns.
        Įkvęši žessarar greinar eiga viš um kynforeldri, kjörforeldri, stjśpforeldri og fósturforeldri, sbr. 3. mgr. 9. gr., svo og um sambśšarforeldri, ž.e. karl eša konu sem er ķ sambśš viš kynmóšur barns eša kynföšur samkvęmt žvķ er greinir ķ žjóšskrį eša samkvęmt öšrum ótvķręšum gögnum.

B. Lögbundin forsjį.

30. gr.
        Ósjįlfrįša barn į rétt į forsjį beggja foreldra sinna sem eru ķ hjśskap, sbr. žó 1. mgr. 32. gr., eša bśa saman, sbr. 3. mgr. 2. gr.
        Nś eru foreldrar barns hvorki ķ hjśskap né bśa saman viš fęšingu barns og fer móšir žį ein meš forsjį žess, sbr. žó 1. mgr. 33. gr.
        Taki ógift foreldri, sem fer meš forsjį barns sķns, upp sambśš eša gangi ķ hjśskap er forsjį barns einnig hjį stjśpforeldri eša sambśšarforeldri.

C. Forsjį viš andlįt forsjįrforeldris.

31. gr.
        Nś fara foreldrar sameiginlega meš forsjį barns og annaš žeirra andast og fer žį eftirlifandi foreldri eitt meš forsjįna įsamt maka sķnum eša sambśšarašila ef žvķ er aš skipta. Fela mį maka eša sambśšarašila hins lįtna foreldris, sem einnig hefur fariš meš forsjį barnsins, forsjį žess aš kröfu hans ef žaš er tališ barninu fyrir bestu.
        Nś hefur annaš foreldri fariš meš forsjį barns og fer žį stjśpforeldri eša sambśšarforeldri, sem einnig hefur fariš meš forsjįna, įfram meš forsjį eftir andlįt forsjįrforeldris. Fela mį hinu foreldrinu forsjį barnsins aš kröfu žess foreldris ef žaš er tališ barninu fyrir bestu.
        Viš andlįt foreldris, sem fariš hefur eitt meš forsjį barns, hverfur forsjį žess til hins foreldrisins. Fela mį öšrum forsjį barnsins komi fram ósk um žaš og sé žaš įlitiš barninu fyrir bestu.
        Um mįl skv. 1.--3. mgr. fer eftir žvķ sem kvešiš er į um ķ 33., 34. og 36. gr.
        Verši barn forsjįrlaust vegna andlįts forsjįrforeldra hverfur forsjį žess til barnaverndarnefndar samkvęmt įkvęšum barnaverndarlaga.

D. Forsjį viš skilnaš eša samvistaslit foreldra.

32. gr.
        Nś slķta giftir foreldrar samvistir įn žess aš hjśskap ljśki og geta žeir žį įkvešiš aš annaš žeirra fari meš forsjį barns. Įkvęši 4. mgr. 33. gr. į viš um samninga samkvęmt žessari mįlsgrein.
        Forsjį barns skal įvallt skipa viš skilnaš foreldra aš borši og sęng og viš lögskilnaš, svo og viš slit óvķgšrar sambśšar foreldra, sbr. 3. mgr. 2. gr. og 6. mgr. 29. gr. Skipan forsjįr viš skilnaš aš borši og sęng skal gilda óbreytt viš lögskilnaš, sbr. žó įkvęši 1. mgr. 35. gr.
        Foreldrar geta samiš svo um aš forsjį barns žeirra verši hjį žeim bįšum (sameiginleg forsjį) eftir skilnaš eša sambśšarslit eša ķ höndum annars hvors. Įkvęši 4. mgr. 33. gr. į viš um samninga samkvęmt žessari mįlsgrein.
        Ef įgreiningur rķs um forsjį barns viš slit hjśskapar eša viš sambśšarslit giftra eša ógiftra foreldra fer um žaš mįl eftir žvķ sem kvešiš er į um ķ 34. gr.

E. Samningar foreldra um forsjį.

33. gr.
        Foreldrar, sem ekki fara sameiginlega meš forsjį barns sķns, geta samiš um aš forsjįin verši sameiginleg. Ķ samningi um sameiginlega forsjį skal greina hjį hvoru foreldra barn skuli eiga lögheimili og žar meš aš jafnaši hafa bśsetu.
        Foreldrar geta samiš um breytingu į forsjį barns žannig aš forsjį flytjist frį öšru foreldri til hins eša aš samningur um sameiginlega forsjį falli nišur og forsjį verši ķ höndum annars foreldris.
        Foreldrar geta fališ žrišja manni forsjį barns sķns meš samningi, enda męli barnaverndarnefnd meš žeirri skipan. Ef forsjį barns er ķ höndum annars foreldris skal leitaš umsagnar hins foreldrisins.
        Samningur um forsjį barns öšlast gildi viš stašfestingu sżslumanns. Sżslumašur skal leišbeina ašilum um réttarįhrif samnings. Hann getur synjaš um stašfestingu samnings ef hann er andstęšur hag og žörfum barnsins.

F. Įgreiningsmįl um forsjį.

34. gr.
        Žegar foreldra greinir į um forsjį barns sker dómstóll śr įgreiningsmįlinu. Dómsmįlarįšuneytiš getur skoriš śr įgreiningi um forsjį séu ašilar sammįla um aš fela rįšuneytinu śrskuršarvald. Žegar skilnašar er leitaš fyrir dómi leysir sami dómstóll śr įgreiningi um forsjį nema ašilar séu į einu mįli um aš leita śrlausnar dómsmįlarįšuneytisins ķ forsjįrmįlinu. Žótt sżslumašur leysi śr kröfu um skilnaš er unnt aš leggja įgreining um forsjį barns fyrir dómstól. Hraša skal mešferš žessara mįla.
        Dómstóll eša dómsmįlarįšuneytiš kveša ķ śrlausnum sķnum į um hjį hvoru foreldri forsjį barns verši eftir žvķ sem barni er fyrir bestu. Eigi veršur męlt fyrir um sameiginlega forsjį barns, nema foreldrar séu sammįla um žį skipan. Nś žykir hvorugt foreldra hęft til aš fara meš forsjį barns og tekur barnaverndarnefnd žį viš forsjį žess samkvęmt įkvęšum barnaverndarlaga.
        Dómsmįlarįšuneytiš skal aš jafnaši leita umsagnar barnaverndarnefndar įšur en forsjįrmįli er rįšiš til lykta. Dómari leitar umsagnar barnaverndarnefndar ef hann telur žörf į žvķ.
        Veita skal barni, sem nįš hefur 12 įra aldri, kost į aš tjį sig um forsjįrmįl nema telja megi aš slķkt geti haft skašvęnleg įhrif į barniš eša sé žżšingarlaust fyrir śrslit mįlsins. Rétt er einnig aš ręša viš yngra barn eftir žvķ sem į stendur mišaš viš aldur žess og žroska. Dómstóll eša dómsmįlarįšuneyti getur fališ sérfróšum manni eša mönnum aš kynna sér višhorf barnsins og gefa skżrslu um žaš.
        Skipa mį barni talsmann til aš gęta hagsmuna žess viš śrlausn forsjįrmįls ef sérstök žörf er į žvķ og er žóknun hans greidd śr rķkissjóši.
        Nįnari įkvęši um mešferš žessara mįla eru ķ VIII. og IX. kafla laganna.

35. gr.
        Nś krefst annaš foreldra žess aš samningi eša śrlausn dómstóls eša dómsmįlarįšuneytis um forsjį verši breytt og leysir dómstóll žį śr mįlinu skv. VIII. kafla, en dómsmįlarįšuneytiš ef ašilar eru į einu mįli um žį mįlsmešferš. Krafa samkvęmt žessari mįlsgrein veršur žvķ ašeins tekin til greina aš breyting žyki réttmęt vegna breyttra ašstęšna og meš tilliti til hags og žarfa barnsins. Um kröfu foreldris til nišurfellingar samkomulags um sameiginlega forsjį fer žó samkvęmt nęstu mįlsgrein.
        Foreldrar, er fara sameiginlega meš forsjį barns samkvęmt samningi, geta hvenęr sem er krafist žess, bęši eša annaš, aš hann verši felldur śr gildi. Stašfestir sżslumašur žį nżtt samkomulag foreldranna ef žvķ er aš skipta, sbr. 4. mgr. 33. gr., en įgreiningsmįl fara til śrlausnar dómstóls eša dómsmįlarįšuneytisins, sbr. 34. gr. og 36. gr.
        Nś fer móšir meš forsjį barns skv. 2. mgr. 30. gr. og mį žį fela föšur forsjį barnsins aš ósk hans, enda žyki sś forsjįrskipan koma barni best. Viš śrlausn mįls samkvęmt žessari mįlsgrein skal m.a. tekiš tillit til tengsla barns viš föšur. Įkvęši 1. og 2. mįlsl. 1. mgr. 34. gr. eiga viš um mįl samkvęmt žessari mįlsgrein.

G. Brįšabirgšaśrlausn um forsjį.

36. gr.
        Ķ įgreiningsmįli śt af forsjį barns getur dómstóll eša dómsmįlarįšuneytiš, eftir žvķ hvar forsjįrmįl er til mešferšar, įkvešiš til brįšabirgša hvernig fara skuli um forsjį žess eftir žvķ sem barni er fyrir bestu. Breyta mį žessari įkvöršun vegna verulega breyttra ašstęšna. Įkvöršun um skipan forsjįr til brįšabirgša bindur ekki hendur śrskuršarvalds žegar įkvarša skal forsjį til frambśšar, enda veršur sį ašili, sem kvešur į um brįšabirgšaforsjį, ekki vanhęfur til aš leysa śr forsjįrmįlinu aš öšru leyti.

H. Um umgengnisrétt.

37. gr.
        Barn į rétt į umgengni viš žaš foreldra sinna er ekki fer meš forsjį žess og gagnkvęmt. Foreldri er skylt aš rękja umgengni og samneyti viš barn og hlķta nįnari skilmįlum er aš žvķ lśta.
        Ef foreldrar verša sammįla um hvernig skipa skuli umgengnisrétti skal eftir žvķ fariš nema sś skipan komi ķ bįga viš hag og žarfir barnsins aš mati sżslumanns.
        Ef foreldra greinir į um umgengni śrskuršar sżslumašur, aš kröfu foreldris, um inntak žess réttar og hversu honum verši beitt. Sżslumašur getur hafnaš žvķ aš įkvarša inntak umgengnisréttar og getur einnig breytt eša fellt śr gildi śrskurš eša samning foreldra um umgengni ef slķk śrlausn žykir barni fyrir bestu. Ef sérstök atvik valda žvķ aš mati sżslumanns aš umgengni barns viš foreldri sé andstęš hag barns og žörfum getur hann kvešiš svo į aš umgengnisréttar njóti ekki viš. [Ef sérstaklega stendur į getur sżslumašur aš ósk foreldris, sem ekki hefur forsjį barns, męlt fyrir um rétt žess til aš hafa bréfa- og sķmasamband og hlišstętt samband viš barniš.]1)
        Mešan forsjįrmįl er til mešferšar getur sżslumašur aš kröfu žess foreldris, sem barn bżr ekki hjį, įkvešiš umgengni barns viš žaš til brįšabirgša samkvęmt meginreglum 1. og 3. mgr. uns forsjįrmįlinu hefur veriš rįšiš til lykta.
        Nś er annaš foreldra barns lįtiš eša bęši eša foreldri er ókleift aš rękja umgengnisskyldur sķnar viš barn og geta žį nįnir vandamenn lįtins foreldris eša foreldris, er ekki getur rękt umgengnisskyldur sķnar, krafist žess aš sżslumašur męli fyrir um umgengni žeirra viš barn. Ręšur hann mįli til lykta eftir žvķ sem barni žykir koma best.
        Leita skal umsagnar barnaverndarnefndar žegar įstęša žykir til, svo og lišsinnis hennar eša sérstaklega tilnefnds tilsjónarmanns ķ sambandi viš framkvęmd umgengnisréttarins. Įkvęši 4. mgr. 34. gr. į hér viš aš breyttu breytanda.

1)L. 23/1995, 1. gr.

38. gr.
        Nś tįlmar foreldri, sem hefur forsjį barns, hinu foreldrinu aš njóta umgengnisréttar viš barniš er śrskuršašur hefur veriš og getur sżslumašur žį aš kröfu žess skyldaš žann sem meš forsjį barnsins fer til aš lįta af tįlmunum aš višlögšum dagsektum aš fjįrhęš allt aš 5.000 kr. Dagsektir verša eigi lagšar į fyrr en aš lišnum mįlskotsfresti žeim er greinir ķ 74. gr. eša fyrr en śrskuršur rįšuneytisins um umgengni er genginn ef mįli hefur veriš skotiš žangaš. Dagsektir skal įkveša meš śrskurši, en gefa skal žeim sem meš forsjį barnsins fer kost į aš tala mįli sķnu įšur en hann er kvešinn upp. Dagsektir skulu įkvešnar til allt aš žriggja mįnaša ķ senn fyrir hvern dag sem lķšur frį uppkvašningu śrskuršar žar til lįtiš er af tįlmunum. Dagsektir falla nišur žegar sżslumašur telur aš lįtiš hafi veriš af tįlmunum. Dagsektir mį innheimta meš fjįrnįmi samkvęmt kröfu žess sem tįlmaš er aš njóta umgengnisréttar og renna žęr ķ rķkissjóš. Hįmarksfjįrhęš dagsekta samkvęmt framansögšu skal taka breytingum ķ samręmi viš lįnskjaravķsitölu sem ķ gildi veršur 1. jślķ 1992. Öšrum lagaśrręšum veršur ekki beitt til framdrįttar umgengnisrétti.

I. Fyrirhugašur flutningur barns śr landi.

39. gr.
        Nś hefur forsjįrmįli eigi veriš rįšiš til lykta og getur dómstóll eša dómsmįlarįšuneytiš, eftir žvķ hvar forsjįrmįl er til śrlausnar, lagt svo fyrir aš ósk annars foreldris aš eigi megi aš svo vöxnu fara meš barniš śr landi. Dómstóll eša dómsmįlarįšuneytiš leysa śr mįlinu meš śrskurši. Śrskurš dómara mį kęra til Hęstaréttar. Kęra frestar ekki réttarįhrifum śrskuršar.
        [Nś fara foreldrar sameiginlega meš forsjį barns og er öšru foreldri žį óheimilt aš fara meš barniš śr landi įn samžykkis hins.]1)

1)L. 23/1995, 2. gr.

40. gr.
        Nś į annaš foreldra umgengnisrétt viš barn og mį hitt foreldra žį eigi flytjast meš barniš śr landi nema žvķ foreldri, sem umgengnisréttinn į, sé veitt fęri į aš tjį sig um mįliš og žar į mešal bera mįl undir sżslumann.

[J. Réttur til upplżsinga um barn.]1)

1)L. 23/1995, 3. gr.

[40. gr. A.
        Žaš foreldri, sem ekki hefur forsjį barns, į rétt į aš fį frį hinu upplżsingar um hagi barns, žar į mešal varšandi heilsufar žess, žroska, dvöl į barnaheimili, skólagöngu, įhugamįl og félagsleg tengsl.
        Žaš foreldri, sem ekki hefur forsjį barns, į rétt į aš fį upplżsingar um barniš frį barnaheimilum, skólum, sjśkrahśsum, heilsugęslu- og félagsmįlastofnunum, félagsmįlanefndum, barnaverndarnefndum og lögreglu. Réttur samkvęmt žessari mįlsgrein felur ekki ķ sér heimild til aš fį upplżsingar um hagi forsjįrforeldris.
        Stofnunum og stjórnvöldum, sem nefnd eru ķ 2. mgr., er žó heimilt aš synja um upplżsingar ef hagsmunir foreldris af žvķ aš notfęra sér žęr žykja eiga aš vķkja fyrir mun rķkari almanna- eša einkahagsmunum, žar į mešal ef telja veršur aš upplżsingar séu skašlegar fyrir barn.
        Skjóta mį synjun um upplżsingar um barn skv. 3. mgr. til sżslumanns innan tveggja mįnaša frį žvķ aš foreldri var tilkynnt um įkvöršunina. Įkvöršun sżslumanns samkvęmt žessari mįlsgrein veršur ekki kęrš til dómsmįlarįšuneytis.
        Žegar sérstaklega stendur į getur sżslumašur įkvešiš aš ósk forsjįrforeldris aš svipta hitt foreldriš heimild til aš fį upplżsingar skv. 2. mgr. Um kęru slķkrar įkvöršunar sżslumanns fer skv. 74. gr. žessara laga.]1)

1)L. 23/1995, 3. gr.

VII. kafli.

Dómsmįl vegna fašernis barna.

A. Fašerni barns sem 2.--6. gr. taka ekki til.
1. Lögsaga.

41. gr.
        Dómsmįl um fašerni barns er unnt aš höfša hér į landi ef:
a. varnarašili er bśsettur hér į landi,
b. dįnarbś varnarašila sętir eša hefur sętt skiptamešferš hér į landi,
c. móšir barns er bśsett hér į landi,
d. barn er bśsett hér į landi.

        Vķkja mį frį reglum žessarar greinar meš samningum viš erlend rķki.

2. Varnaržing.

42. gr.
        Fašernismįl mį höfša į heimilisvarnaržingi móšur eša varnarašila, sbr. og 2. mgr.
        Nś į móšir ekki varnaržing hér į landi og mį žį höfša mįl į varnaržingi varnarašila eša žvķ varnaržingi sem hann įtti sķšast hér į landi ef hann er farinn af landi eša ókunnugt er hvar hann er nišur kominn eša į varnaržingi žar sem meš bś hans er fariš.
        Höfša mį mįl į varnaržingi barns ef varnaržingi hér į landi skv. 1. og 2. mgr. er ekki til aš dreifa eša fyrir öšrum dómstóli hér į landi samkvęmt įkvöršun dómsmįlarįšuneytis.

3. Mįlsašild.

43. gr.
        Sóknarašili fašernismįls er móšir barns eša barniš sjįlft. Nś hefur móšir barns höfšaš mįl og hśn andast įšur en mįli er lokiš og getur žį einstaklingur eša žaš sveitarfélag, sem viš framfęrslu barns hefur tekiš aš nokkru eša öllu, haldiš įfram mįlinu.
        Varnarašili mįls er sį mašur eša žeir menn sem eru taldir hafa haft samfarir viš barnsmóšur į getnašartķma barns. Nś er varnarašili lįtinn įšur en mįl er höfšaš og mį žį höfša žaš į hendur bśi hans.
        Ef vķst mį žykja eša lķklegt aš fleiri hafi haft samfarir viš móšur į getnašartķma barns skal stefna žeim bįšum eša öllum.

4. Mįlsmešferš.

44. gr.
        Fašernismįl eru rekin og dęmd ķ hérašsdómi.
        Mįl žessi sęta almennri mešferš einkamįla nema annan veg sé męlt fyrir um ķ lögum.

45. gr.
        Mešan į mešferš fašernismįls stendur į barnsmóšir kröfu į lišsinni barnaverndarnefndar eftir žvķ sem dómari telur žörf į. Sama er um barn ef žaš er sóknarašili.
        Sóknarašili fašernismįls skal hafa gjafsókn ķ héraši og fyrir Hęstarétti.

46. gr.
        Dómari fylgist meš öflun sönnunargagna.
        Hann getur lagt fyrir ašila eša lögmenn žeirra aš afla nįnar tilgreindra gagna.
        Dómari getur enn fremur, ef naušsynlegt žykir, aflaš sjįlfur sönnunargagna.
        Įkvęši laga um mešferš einkamįla um śtivist mįlsašila eša įhrif žess aš ekki er hreyft andmęlum viš stašhęfingum gilda ekki um mįl samkvęmt žessum kafla.

47. gr.
        Ašilum mįls er skylt, eftir kröfu dómara, aš męta fyrir dómi og gefa skżrslu, konunni žó ekki ef hśn er sóknarašili mįls, enda skal vķsa mįli frį dómi ef hśn neitar aš gefa skżrslu sem henni er unnt aš gefa fyrir dómi eša neitar aš leggja sig eša barniš undir blóšrannsókn eša ašra sérfręšilega rannsókn sem dómari męlir fyrir um.

48. gr.
        Dómari getur męlt fyrir um aš blóšrannsókn sé gerš į móšur barns og barninu, svo og varnarašilum, og enn fremur ašrar sérfręšilegar kannanir, žar į mešal mannerfšafręšilegar rannsóknir. Eru žeir sem ķ hlut eiga skyldir til aš hlķta blóštöku, svo og annarri rannsókn ķ žįgu sérfręšilegra kannana. Dómari getur kvešiš svo į aš blóšrannsókn og mannerfšafręšileg rannsókn skuli fram fara į foreldrum og eftir atvikum systkinum barnsmóšur og varnarašila, svo og į öšrum börnum barnsmóšur og öšrum börnum lżsts barnsföšur.

49. gr.
        Dómžing ķ fašernismįlum skulu hįš fyrir luktum dyrum. Fulltrśi barnaverndarnefndar getur sótt dómžing meš barnsmóšur eša barni.

50. gr.
        Dómari er ekki bundinn af kröfum žeim sem uppi eru hafšar ķ fašernismįli.
        Ķ mįli samkvęmt framanskrįšum įkvęšum skal sį mašur teljast fašir barns sem sannaš er aš hafi haft samfarir viš móšur žess į getnašartķma žess nema gögnum sé til aš dreifa sem geri žaš lķtt sennilegt aš hann sé fašir barnsins.
        Nś sannast aš móšir barns hefur haft samfarir viš fleiri menn en einn į getnašartķma žess og veršur varnarašili ķ fašernismįli žį žvķ ašeins dęmdur fašir žess aš verulega meiri lķkur séu į aš hann sé fašir barnsins en annar eša ašrir sem til greina hafa komiš.

5. Birting dóms.

51. gr.
        Nś er dómur ķ fašernismįli prentašur eša birtur meš öšrum hętti opinberlega og skal žį gęta leyndar um nöfn žeirra, stöšu og heimili sem greindir eru ķ dóminum.

B. Mįl til vefengingar į fašerni barns og ógildingar į fašernisvišurkenningu.
1. Vefenging į fašerni barns skv. 2. og 3. gr.

52. gr.
        Mįl til vefengingar į fašerni barns skv. 2. og 3. gr. geta höfšaš eiginmašur og sambśšarmašur móšur barns, móšir žess, barniš sjįlft og lögrįšamašur barns sem sérstaklega er skipašur ef žvķ er aš skipta; enn fremur aš eiginmanni eša sambśšarmanni lįtnum sį erfingi hans er gengur jafnhliša eša nęst barninu aš erfšum.
        Mįl skal höfša innan eins įrs frį žvķ aš sóknarašili fékk vitneskju um atvik sem oršiš getur efni til žess aš vefengja fašerni barns og žó eigi sķšar en innan fimm įra frį fęšingu žess. Nś er eiginmašur eša sambśšarmašur lįtinn, en mįlshöfšunarfrestur žó ekki lišinn, og getur žį sį er gengur jafnhliša eša nęst barninu aš erfšum eftir hinn lįtna höfšaš vefengingarmįliš innan sex mįnaša frį žvķ aš hann fékk vitneskju um fęšingu barnsins og dauša eiginmannsins eša sambśšarmannsins. Ofangreindir tķmafrestir eiga ekki viš žegar barn höfšar mįl.
        [Dómsmįlarįšuneytiš getur heimilaš aš mįl verši höfšaš eftir lok fresta žeirra er greinir ķ 2. mgr. ef alveg sérstaklega stendur į. Į žetta einnig viš žótt frestir til höfšunar vefengingarmįls eša til höfšunar mįls til ógildingar į fašernisvišurkenningu hafi veriš lišnir žegar lög žessi tóku gildi.]1)

1)L. 23/1995, 4. gr.

2. Ógilding į fašernisvišurkenningu skv. 4.--6. gr.

53. gr.
        Mįl til ógildingar į fašernisvišurkenningu, sbr. 4.--6. gr., er unnt aš höfša ef fram koma nżjar upplżsingar um fašerniš eša upplżsingar sem sżna aš sį sem višurkenndi fašerniš geti ekki veriš fašir barnsins.
        Ašild aš mįlssókn samkvęmt žessari grein eiga sį sem višurkennt hefur fašerni barnsins, móšir žess og barniš sjįlft.
        [2. og 3. mgr. 52. gr. eiga viš um mįl samkvęmt žessari grein aš breyttu breytanda.]1)

1)L. 23/1995, 5. gr.

3. Mįlsmešferš.

54. gr.
        Mįl skv. 52. og 53. gr. skulu rekin aš hętti einkamįla. Įkvęši 48., 49. og 51. gr. eiga viš um mįl žessi.
        Nś er lögš fram ķ vefengingarmįli skrifleg yfirlżsing, stašfest fyrir dómara frį öšrum manni en eiginmanni eša sambśšarmanni móšur barnsins, um aš hann sé fašir žess og móširin og eiginmašur eša sambśšarmašur hennar lżsa žvķ meš sama hętti aš žau telji mann žennan föšur barnsins og getur dómari žį kvešiš upp dóm um aš eiginmašur eša sambśšarmašur móšur barns sé eigi fašir žess, enda telji hann yfirlżsinguna studda nęgjanlegum gögnum. Žessi hįttur veršur žó eigi į hafšur ef barn er oršiš sjįlfrįša nema samžykki žess til breyttrar fešrunar komi til.
        Nś er barn sóknarašili vefengingarmįls og į žį 2. mgr. 45. gr. viš um mįl.
        Ef eiginmašur eša sambśšarmašur móšur barns er lįtinn įšur en mįl skv. 2. mgr. 52. gr. er höfšaš mį beina žvķ gegn bśi hans.

4. Vefenging į fašerni barns sem getiš er viš tęknifrjóvgun.

55. gr.
        Nś hefur mašur samžykkt aš tęknifrjóvgun fari fram į eiginkonu eša sambśšarkonu sinni, sbr. 3. gr., og er žį ķ mįli skv. 52. gr. žvķ ašeins unnt aš taka til greina kröfu um vefengingu į fašerni barnsins aš ljóst sé aš žaš sé ekki getiš viš tęknifrjóvgunina.

VIII. kafli.

Dómsmįl vegna įgreinings um forsjį barna.

A. Lögsaga.

56. gr.
        Dómsmįl vegna įgreinings um forsjį barns er unnt aš höfša hér į landi ef:
a. stefndi er bśsettur hér į landi,
b. barn eša börn, sem mįliš varšar, eru bśsett hér į landi,
c. stefnandi er ķslenskur rķkisborgari og leitt er ķ ljós aš hann geti ekki vegna rķkisfangs sķns höfšaš mįl ķ žvķ landi sem hann bżr eša žar sem stefndi eša börn bśa,
d. bįšir foreldrar eru ķslenskir rķkisborgarar og stefndi lżsir sig eigi andvķgan žvķ aš mįl sé höfšaš hér į landi.

        Įkvęši millirķkjasamninga, sem Ķsland er ašili aš, skulu žó ganga framar įkvęši 1. mgr.
        Nś er krafa um forsjį žįttur ķ hjśskaparmįli og gilda žį žęr reglur um lögsögu og varnaržing sem greinir ķ hjśskaparlögum. Um forsjįržįttinn skal gęta įkvęša žessa kafla.
        Ķslenskur dómstóll getur, ef alveg sérstaklega stendur į, leyst śr kröfu um forsjįrskipan til brįšabirgša ef stefndi eša barniš dvelst hér į landi.

B. Varnaržing.

57. gr.
        Mįl skal höfša į heimilisvarnaržingi barns eša į heimilisvarnaržingi stefnda aš öšrum kosti. Ef hvorugt žeirra į heimilisvarnaržing hér į landi mį höfša mįl į heimilisvarnaržingi stefnanda.
        Nś er eigi til aš dreifa varnaržingi skv. 1. mgr. og skal žį höfša mįl fyrir dómstóli er dómsmįlarįšuneyti kvešur į um.

C. Mįlsmešferš.
1. Almenn mešferš einkamįla og frįvik.

58. gr.
        Um rekstur mįls vegna forsjįr barna fer aš hętti einkamįla nema um frįvik sé męlt ķ lögum.

2. Sįttaumleitun.

59. gr.
        Dómari leitar um sęttir ķ forsjįrmįlum.
        Dómari getur įkvešiš aš sįttatilraun ķ stofnun um fjölskyldurįšgjöf komi ķ staš sįtta skv. 1. mgr. aš nokkru eša öllu.

3. Sönnunargögn.

60. gr.
        Dómari fylgist meš öflun sönnunargagna.
        Dómari getur lagt fyrir ašila eša lögmenn žeirra aš aflaš verši nįnar tilgreindra gagna, svo sem skżrslna sérfróšra manna um foreldra og barn. Um skżrslur samkvęmt žessari mįlsgrein fer samkvęmt įkvęšum IX. kafla laga um mešferš einkamįla, nr. 91/1991, um dómkvadda matsmenn.
        Dómari getur enn fremur, ef naušsynlegt žykir, aflaš sjįlfur sönnunargagna, žar į mešal meš yfirheyrslu vitna og öflun sérfręšilegra įlitsgerša. Hann getur einnig lagt fyrir ašila aš gefa skżrslu ķ dómi samkvęmt reglum žeim sem gilda um vitni. Dómari leysir śr žvķ ķ dómi hvort kostnašur vegna gagnaöflunar samkvęmt žessari mįlsgrein verši greiddur śr rķkissjóši.

61. gr.
        Dómari getur įkvešiš aš öšrum mįlsašila eša bįšum sé óheimilt aš vera višstaddur er višhorf barns er kannaš skv. 4. mgr. 34. gr. Kynna skal ašilum hvaš fram hafi komiš um afstöšu barns įšur en mįl er flutt nema slķkt žyki varhugavert vegna hagsmuna barnsins.

4. Um dómkröfur og mįlsįstęšur.

62. gr.
        Ašilar geta gert nżjar dómkröfur og flutt fram nżjar mįlsįstęšur og nż andmęli allt til žess aš mįl er flutt, enda žarf ekki aš leita sįtta aš nżju vegna nżrra dómkrafna nema dómari telji įstęšu til žess.
        Dómari er ekki bundinn af mįlsįstęšum og kröfum ašila.

5. Um žinghöld.

63. gr.
        Forsjįrmįl skulu sótt og varin og ašilar og vitni spurš fyrir luktum dyrum nema dómari kveši öšruvķsi į meš samžykki mįlsašila.

D. Nafnleynd o.fl.

64. gr.
        Eigi mį įn leyfis dómara birta almenningi į nokkurn hįtt annaš af žvķ sem gerst hefur ķ slķkum mįlum en dóminn. Brot gegn įkvęši žessu varšar sektum.
        Nś er dómur ķ slķku mįli birtur, žar į mešal aš tilstušlan dómsins, og skal žį gęta leyndar į nöfnum og upplżsingum sem bent geti til žess hverjir séu ašilar mįls eša hvert barn eša börn dómurinn varši.

IX. kafli.

Um mešferš og śrlausn stjórnvalda į mįlum samkvęmt lögum žessum.

A. Lögsaga.

65. gr.
        Stjórnvöld geta leyst śr žeim mįlum er tengjast öšrum rķkjum ķ eftirfarandi tilvikum:
a. ef barn, sem mįliš varšar, er bśsett hér į landi,
b. ef sį sem krafa beinist gegn er bśsettur hér į landi,
c. hafi śrskuršur eša dómur ķ forsjįr- eša fašernismįli gengiš hér į landi mį einnig leysa śr mešlagsmįli varšandi žaš barn, enda komi fram krafa žar aš lśtandi innan eins įrs frį žvķ aš śrskuršur eša dómur gekk.

        Įkvęši millirķkjasamninga, sem Ķsland er ašili aš, skulu žį ganga framar įkvęšum 1. mgr.

B. Śrskuršarumdęmi.

66. gr.
        Śrskurša skal įgreiningsmįl er sęta śrlausn sżslumanns eftir lögum žessum ķ umdęmi žar sem barn bżr.
        Sé barn ekki bśsett hér į landi skal śrskurša mįl žar sem sį er krafa beinist gegn er bśsettur.
        Séu samtķmis rekin samkynja mįl er varša systkin sem ekki eru bśsett ķ sama śrskuršarumdęmi skal sameina mįlin og śr žeim leysa ķ žvķ umdęmi žar sem śrskurša įtti um žį kröfu er kom fyrr fram.
        Dómsmįlarįšuneytiš įkvaršar śrskuršarumdęmi ef hvorki barn né sį sem krafan beinist gegn eru bśsett hér į landi eša ef annars leikur vafi į žvķ hvar leysa skuli śr mįli samkvęmt framangreindu.

C. Leišbeiningarskylda.

67. gr.
        Sżslumašur skal leišbeina ašilum įgreiningsmįls um réttindi žeirra og skyldur er mįliš varša.

D. Sįttaumleitan.

68. gr.
        Sżslumašur leitar sįtta meš bįšum ašilum įšur en hann tekur įkvöršun ķ įgreiningsmįli nema sįttaumleitan sé bersżnilega žżšingarlaus eša ašili sinni ekki ķtrekušum kvašningum sżslumanns. Ef ašilar mįls bśa eša dvelja hvor ķ sķnu umdęmi mį leita sįtta žar sem hvor ašila bżr eša dvelst.
        Hafi sįttaumleitan ķ forsjįr- eša umgengnismįli fariš fram ķ stofnun um fjölskyldurįšgjöf er eigi žörf sįttaumleitana sżslumanns.

E. Kröfur ašila og gagnaöflun.

69. gr.
        Ašilum mįls ber aš setja fram skżrar kröfur fyrir stjórnvaldi og afla žeirra gagna sem stjórnvald telur žörf į til śrlausnar mįls. Enn fremur getur stjórnvald aflaš gagna aš eigin frumkvęši ef žörf krefur.
        Ef śrskuršarbeišandi sinnir eigi ķtrekušum kvašningum eša tilmęlum stjórnvalds um framlagningu gagna er stjórnvaldi heimilt aš synja um śrlausn.
        Nś sinnir gagnašili mįls eigi ķtrekušum kvašningum eša tilmęlum stjórnvalds um gagnaöflun og skal žį veita śrlausn į grundvelli žeirra krafna og gagna sem fyrir liggja.

F. Réttur ašila til aš kynna sér gögn mįls.

70. gr.
        Ašilum mįls er heimilt aš kynna sér skjöl og önnur gögn sem mįliš varša. Réttur žessi nęr ekki til vinnuskjala sem rituš hafa veriš hjį stjórnvaldi til eigin afnota ķ sambandi viš mešferš mįlsins.
        Stjórnvaldi er heimilt aš takmarka ašgang ašila aš gögnum er veita upplżsingar um afstöšu barns ef hagsmunir barnsins krefjast žess.

G. Réttur ašila til aš tjį sig um mįl.

71. gr.
        
        Ašilar skulu eiga žess kost aš tjį sig um mįl įšur en įkvöršun er tekin og getur stjórnvald sett žeim įkvešinn frest til žess.

H. Form og efni śrskurša.

72. gr.
        
        Śrskuršur stjórnvalds skal vera skriflegur. Žar skal greina śrlausnarefni, nišurstöšu og rökstušning fyrir henni, žar į mešal lagaatriši er nišurstaša byggist į og önnur atriši er mįli skipta, žar į mešal kęruheimild og žvingunarśrręši ef žvķ er aš skipta.

I. Tilkynning um śrskurš.

73. gr.
        Śrskurš stjórnvalds skal senda ašilum mįls meš įbyrgšarbréfi, hann birtur af einum stefnuvotti eša kynntur meš öšrum sannanlegum hętti.

J. Stjórnsżslukęra.

74. gr.
        Kęra mį śrskurš sżslumanns til dómsmįlarįšuneytisins innan tveggja mįnaša frį dagsetningu hans. [Sżslumašur getur įkvešiš ķ śrskurši aš kęra fresti réttarįhrifum hans.]1)

1)L. 37/1993, 36. gr.

X. kafli.

Um framkvęmd forsjįrįkvaršana.

75. gr.
        Žegar įkvöršun er fengin um forsjį barns og sį sem barn dvelst hjį neitar aš afhenda žaš réttum forsjįrašila getur forsjįrašili beint til hérašsdómara beišni um aš forsjį hans verši komiš į meš ašfarargerš.
        Ef sį sem barn dvelst hjį neitar žrįtt fyrir śrskurš hérašsdómara aš afhenda barn samkvęmt framansögšu eša aš veita upplżsingar žęr sem sżslumašur telur óhjįkvęmilegar til framgangs geršinni getur sżslumašur aš kröfu geršarbeišanda įkvaršaš honum dagsektir į grundvelli 38. gr. Skulu žęr renna ķ rķkissjóš. Fullnęgja mį įkvöršun um dagsektir meš fjįrnįmi. Geršaržoli veršur ekki sviptur frelsi žrįtt fyrir aš hann fullnęgi ekki upplżsingaskyldu sinni.
        Ef til ašfarar kemur aš kröfu geršarbeišanda skal sżslumašur boša fulltrśa barnaverndarnefndar til aš vera višstaddan, svo og talsmann barnsins ef skipašur hefur veriš, sbr. 5. mgr. 34. gr. Sżslumašur getur skipaš barni talsmann ef slķkt hefur ekki veriš gert įšur. Aš svo miklu leyti sem [lögregla lišsinnir viš ašför skal hśn aš jafnaši vera óeinkennisklędd].1) Reynt skal aš haga framkvęmd ašfarar svo aš sem minnst įlag verši fyrir barniš.

1)L. 90/1996, 43. gr.

XI. kafli.

Gildistaka og brottfelld lagaįkvęši.

76. gr.
        Lög žessi taka gildi 1. jślķ 1992.
        ...
        Dómsmįlarįšuneytiš skal kynna almenningi helstu nżmęli laganna.
        Dómsmįlarįšuneytiš setur reglugerš1) og önnur fyrirmęli um einstök atriši er varša framkvęmd laganna.

1)Rg. 231/1992.

77. gr.
        ...
        Įkvęšum 2. mįlsl. 1. mgr. 2. gr. og 55. gr. veršur ekki beitt um börn sem fędd eru fyrir gildistöku laga žessara.
        Įkvęši 2. mįlsl. 2. mgr. 32. gr. į ekki viš um skilnaš aš borši og sęng sem veittur er fyrir gildistöku laganna.