Prenta ķ tveimur dįlkum. Śtgįfa 122a. Uppfęrt til 1. febrśar 1998.
2. Sama į viš um mįl til upptöku eigna eša sviptingar réttinda, svo og til ómerkingar ummęla ef įkęruvaldiš į sókn sakar, žótt krafa sé ekki gerš um refsingu ķ mįlinu.
2. Dómari getur kvatt tvo mešdómsmenn til dómstarfa meš sér samkvęmt žvķ sem segir ķ [lögum um mešferš einkamįla].2)
3. Mešdómendur taka žįtt ķ mįlsmešferš og dómsuppsögu ķ fjölskipušum dómi. Dómsformašur stżrir dómi, kvešur einn upp śrskurši, skipar verjanda, gefur śt fyrirkall og tilkynningar, sér um afgreišslu dómsgerša og kemur fram śt į viš fyrir hönd dómsins.
2. Rétt er hérašsdómara aš heyja dómžing utan dómumdęmis sķns ef žaš horfir til hagręšis eša flżtis ķ mįli.
2. Įkvöršun um lokaš žinghald skal dómari bóka ķ žingbók og vķsa til žess įkvęšis ķ grein žessari sem viš į.
3. Žótt žinghald fari fram fyrir opnum dyrum er dómara rétt aš takmarka fjölda įheyrenda viš žaš sem rśmast ķ dómsal meš góšu móti. Einnig getur dómari synjaš um ašgang:
4. Sé dómžing hįš utan reglulegra žingstaša mį banna óviškomandi mönnum ašgang aš žvķ.
2. Óheimilt er aš skżra opinberlega frį žvķ sem fram fer ķ lokušu žinghaldi, nema dómari leyfi. Žį getur dómari bannaš opinbera frįsögn af atrišum ķ öšrum žinghöldum ef ętla mį aš frįsögn geti valdiš nįnum vandamönnum sakbornings eša mönnum sem ekki eru fyrir sökum hafšir verulegum žjįningum eša óžęgindum. Įkvöršun um slķkt bann skal dómari skrį ķ žingbók og kynna višstöddum.
2. Sį skal sęta sektum sem brżtur bann dómara skv. 2. mgr. 10. gr. eša gefur opinberlega ķ ręšu eša riti vķsvitandi eša gįlauslega ranga eša villandi skżrslu ķ verulegum atrišum eša óžarflega sęrandi um opinbert mįl eša rannsókn žess, mešan žvķ mįli er ekki aš fullu lokiš, eša tįlmar eša reynir aš tįlma į ólögmętan hįtt rannsókn slķks mįls eša hafa aš öšru leyti ólöglega įhrif į hana eša mįlsśrslit.
3. Ef sękjandi eša verjandi brjóta įkvęši 1. eša 2. mgr. žessarar greinar getur dómari af sjįlfsdįšum įkvešiš žeim sekt ķ dómi eša śrskurši. Dómari getur einnig aš eigin frumkvęši śrskuršaš öšrum sekt į hendur fyrir brot gegn 1. mgr. Aš öšru leyti skulu sakir samkvęmt žessari grein sóttar eftir almennum reglum laga žessara.
2. Nś er ekki kostur löggilts tślks eša žżšanda og skal žį kvešja til einhvern žann sem fęr er til žżšingarstarfs. Skal žżšandi skjals žį stašfesta žżšingu sķna fyrir dómi ef hśn er vefengd, en tślkur undirrita heit fyrir dómi um aš hann skuli rękja starfann eftir bestu getu.
3. Ef dómari treystir sér til aš žżša sjįlfur skjal af erlendu mįli eša hann getur spurt vitni eša ašra į erlendu mįli kemur ekki aš sök žótt skjalažżšanda eša tślk vanti.
[4. Dómari įkvaršar žóknun til handa dómtślki eša žżšanda sem greišist śr rķkissjóši.]1)
2. Skrį skal ķ žingbók ašalatrišin ķ framburši sakbornings og annarra sem skżrslu gefa, nema skżrsla sé hljóšrituš skv. 15. gr. Žaš sem skrįš er eftir vitnum, sakborningi og mįlflytjendum skal lesiš upp aš bókun lokinni, hlutašeigandi spuršur hvort rétt sé bókaš og honum gefinn kostur į aš koma aš athugasemdum. Dómari segir fyrir um hvaš skuli skrįš ķ žingbók, en heimilt er žó sękjanda og verjanda aš krefjast aš bókašar verši stuttar athugasemdir žeirra.
2. Skrifa skal upp žaš sem hljóšritaš hefur veriš ef mįli er skotiš til ęšra dóms, svo og ef dómari telur sérstakar įstęšur til.
3. Hljóšritun skal varšveitt ķ žrjś įr hiš skemmsta frį lokum dómsmįls.
4. Dómara er heimilt aš hljóšrita stuttan śtdrįtt sinn af framburši ķ staš žess aš skrį hann ķ žingbók og gilda um hann reglur 2. mgr. 14. gr.
1)Rg. 225/1994, sbr. 433/1994.
2. Dómsmįlarįšherra setur ķ reglugerš1) nįnari įkvęši um mįlaskrįr, žingbękur og dómabękur, tölvubśnaš og bśnaš til hljóšritunar og myndbandsupptöku til notkunar ķ žinghöldum, skjalavörslu dómstóla og afhendingu endurrita śr žingbókum og dómabókum og įkvešur gjöld fyrir žau.
1)Rg. 249/1992, sbr. 173/1997.2)Rg. 395/1997.
2. Dómsmįlarįšherra setur ķ reglugerš1) nįnari įkvęši um gerš og varšveislu sakaskrįr, ašgang aš henni og sakavottorš. Žar er heimilt aš įkveša hvaš skuli skrįš ķ sakaskrį, žar į mešal nišurstöšur mįla sem lögreglustjóri lżkur meš sįtt.
3. Dómsmįlarįšherra setur fyrirmęli ķ reglugerš2) um ašra kerfisbundna skrįningu og varšveislu lögreglu į upplżsingum um brotaferil einstakra manna eša atriši sem varša einkahagi žeirra.
2. Ef óvķst er um dvalarstaš įkęrša, en mįl sętir žó lögsögu ķslenskra dómstóla, mį birta įkęru og fyrirkall ķ Lögbirtingablaši meš įkvöršun um staš og stund til žinghalds og meš hęfilegum fyrirvara. Dóm mį einnig birta meš sama hętti žegar annars er ekki kostur.
2. Heimilt er einnig, ef hentugra žykir, aš fara meš mįl gegn manni į heimilis- eša dvalarvarnaržingi hans eša, ef fleiri eru saksóttir ķ einu lagi, į heimilis- eša dvalarvarnaržingi einhvers žeirra.
3. Rķkissaksóknari įkvešur, eftir žvķ sem hagfelldast žykir, hvar mįl skuli höfša:
4. Nś kemur įkęrši fyrir dóm og prófar dómari žį ekki hvort mįl sé höfšaš į réttu varnaržingi.
2. Dómara er rétt aš lįta sękja sakborning ķ annaš dómumdęmi, ef žörf er į, og žarf žį ekki aš leita atbeina hlutašeigandi hérašsdómara.
2. Ef fleiri menn en einn eru sóttir til saka fyrir žįtttöku ķ sama verknaši skal žaš gert ķ einu mįli, nema annaš žyki hagkvęmara.
3. Nś hafa fleiri mįl veriš höfšuš gegn sama manni fyrir sama hérašsdómstól og getur dómari žį įkvešiš, ef hann telur žaš hagkvęmt, aš sameina mįl žessi og reka žau og dęma sem eitt mįl.
2. Rķkissaksóknari er ęšsti handhafi įkęruvalds. [Hann skal skipašur af rįšherra ótķmabundiš og fullnęgja lagaskilyršum til skipunar ķ dómaraembętti viš Hęstarétt.]1) Hann skal njóta sömu lögkjara og hęstaréttardómarar, eftir žvķ sem viš veršur komiš.
3. Rķkissaksóknari hefur embęttisskrifstofu ķ Reykjavķk. Honum til ašstošar eru vararķkissaksóknari og saksóknarar sem dómsmįlarįšherra skipar [til fimm įra ķ senn].1) Skal vararķkissaksóknari fullnęgja sömu lagaskilyršum og rķkissaksóknari en ašrir saksóknarar skilyršum til skipunar ķ embętti hérašsdómara. Rķkissaksóknari ręšur annaš starfsliš viš embętti sitt.
4. Dómsmįlarįšherra er heimilt aš skipa saksóknara viš einstök embętti lögreglustjóra, žar į mešal embętti rķkislögreglustjóra, til aš annast saksókn og mįlflutning samkvęmt lögum žessum ķ umboši žeirra. Saksóknarar skulu fullnęgja skilyršum til skipunar ķ embętti hérašsdómara.]2)
2. [Nś telur dómsmįlarįšherra aš įkvöršun um aš fella nišur mįl, žar į mešal skv. 2. mgr. 114. gr., sé lögum andstęš eša fjarstęš aš öšru leyti, og getur hann žį lagt til viš forseta Ķslands aš įkvöršunin skuli felld śr gildi.]1) Ķ žvķ tilviki setur dómsmįlarįšherra sérstakan saksóknara til aš fara meš mįliš.
2. Rķkissaksóknari gefur śt almenn fyrirmęli um mešferš įkęruvalds. Hann hefur eftirlit meš framkvęmd įkęruvalds hjį lögreglustjórum.
3. Rķkissaksóknari höfšar opinber mįl ef um er aš ręša eftirgreind brot į almennum hegningarlögum:
4. Ef hįttsemi felur ķ sér annaš eša önnur brot en tilgreind eru ķ 3. mgr., auk brots eša brota sem žar eru greind, tekur rķkissaksóknari įkvöršun um žaš hvort hann höfšar mįliš sjįlfur eša hvort lögreglustjóri gerir žaš.
5. Rķkissaksóknari getur gefiš öšrum įkęrendum fyrirmęli um einstök mįl sem žeim er skylt aš hlķta. Hann getur kvešiš į um rannsókn mįls, męlt fyrir um framkvęmd hennar og fylgst meš henni.
6. Rķkissaksóknari tekur įkvöršun um įfrżjun mįls.]1)
2. Lögreglustjóri vķsar mįli til įkvöršunar rķkissaksóknara ef hann telur aš mįl eigi aš höfša ķ öšru umdęmi, ef hann telur sig vanhęfan eša ef mįl er vandasamt, m.a. žegar vafi leikur į um hvort mįl skuli höfša. Ef rķkissaksóknari telur, aš athugun lokinni, įstęšu til aš höfša mįl gerir hann žaš sjįlfur eša leggur fyrir lögreglustjóra aš gera žaš.
3. Nś hefur lögreglustjóri įkvešiš aš falla frį saksókn skv. 113. gr., og ber honum žį aš tilkynna rķkissaksóknara žaš. Ef rķkissaksóknari telur aš ekki hafi veriš efni til aš falla frį saksókn getur hann, innan tveggja mįnaša frį žvķ aš sś įkvöršun var tekin, įkvešiš aš höfša mįl sjįlfur eša lagt fyrir lögreglustjóra aš gera žaš.
4. Lögreglustjóri, žar į mešal rķkislögreglustjóri, sem stżrt hefur rannsókn brots höfšar aš jafnaši opinbert mįl vegna brotsins, nema rķkissaksóknari höfši mįl samkvęmt lögum žessum.
5. Dómsmįlarįšherra skal meš reglugerš kveša nįnar į um verkaskiptingu milli rķkislögreglustjóra og annarra lögreglustjóra skv. 1. mgr.]1)
2. Lögreglustjórar annast flutning žeirra mįla, sem žeir höfša, fyrir hérašsdómi. Lögreglustjórar geta fališ starfsmönnum sķnum flutning žessara mįla. Lögreglustjórum er heimilt aš fela öšrum lögreglustjórum aš sękja žing ķ mįli.
3. Rķkissaksóknari sękir mįl fyrir Hęstarétti en hann getur fališ vararķkissaksóknara, saksóknara eša hęstaréttarlögmanni flutning mįls. Sé hęstaréttarlögmanni fališ aš sękja mįl fyrir Hęstarétti nefnist hann saksóknari og hefur skyldur sem slķkur.
2. Ef annar handhafi įkęruvalds er vanhęfur til mešferšar einstaks mįls skal rķkissaksóknari fara sjįlfur meš įkęruvaldiš ķ žvķ eša fela žaš öšrum įkęranda.
3. Nś hefur įkęra veriš gefin śt og skal dómari žį, annašhvort aš eigin frumkvęši eša samkvęmt kröfu ašila, vķsa mįli frį dómi ef hann telur aš hlutašeigandi įkęrandi sé vanhęfur til aš fara meš žaš.
2. Sį sem yfirheyršur er viš rannsókn mįls į rétt į žvķ aš fį vitneskju um žaš, žegar mįl er oršiš svo skżrt aš žess sé kostur, hvort hann er spuršur vegna gruns į hendur honum um refsivert brot eša hvort hann er kvaddur til vitnisburšar.
3. Sakborningi er óskylt į öllum stigum opinbers mįls aš svara spurningum sem varša refsiverša hegšun sem honum er gefin aš sök. Ber yfirheyranda aš benda sakborningi ótvķrętt į žennan rétt žegar efni standa til.
4. Sakborningi er skylt aš sinna kvašningu til yfirheyrslu.
2. Spurningar skulu vera skżrar og ótvķręšar. Ekki mį rugla sakborning meš ósannindum eša į annan hįtt eša beita hann neins konar ólögmętri žvingun ķ orši eša verki. Sakborningi mį ekki gefa fyrirheit um ķvilnanir eša frķšindi ef hann mešgangi, enda séu slķk fyrirheit ólögleg eša ekki į valdi yfirheyranda aš veita žau.
3. Sakborningi er heimilt aš rįšgast viš verjanda sinn um réttarstöšu sķna mešan į yfirheyrslu stendur, enda trufli žaš ekki skżrslutöku aš mati yfirheyranda. Nś greinir yfirheyranda og verjanda į viš yfirheyrslu, og skal henni žó eigi aš sķšur fram haldiš, en rétt į verjandi aš gera ķ stuttu mįli grein fyrir afstöšu sinni meš bókun.
2. Enn fremur er skylt aš skipa įkęrša verjanda ef ķ mįlinu fer fram ašalmešferš samkvęmt įkvęšum XV. kafla laga žessara, nema įkęrši hafi sjįlfur vališ sér talsmann skv. 37. gr. eša óski eftir aš flytja mįl sitt sjįlfur, enda sé hann hęfur til žess aš mati dómara.
2. Dómari getur skipaš sakborningi verjanda žótt hann hafi ekki óskaš žess, svo sem ef hann er sérstaklega sljór eša skilningslķtill, haldinn annmörkum sem torvelda skynjun hans eša ef vafi leikur į um sakhęfi hans.
2. Įkvęši 2. og 3. mgr. 38. gr. og 39. gr. eiga viš réttargęslumann. Hann hefur sömu réttindi og skyldur og verjandi eftir žvķ sem viš į.
2. Įkvęši 3. mgr. 39. gr. eiga viš talsmann. Hann hefur sömu réttindi og skyldur og verjandi eftir žvķ sem viš į. Mešan į rannsókn mįls stendur getur dómari eša rannsóknari žó takmarkaš rétt hans til aš ręša viš sakborning, vera višstaddur yfirheyrslur, kynna sér gögn eša fylgjast meš framvindu rannsóknar ef hętta er į aš hśn torveldist viš žaš.
2. Įšur en dómari skipar verjanda skal hann gefa sakborningi eša lögrįšamanni hans, ef sakborningur er ekki sjįlfrįša, kost į aš benda į löghęfan mann til aš fara meš starf verjanda. Viš skipun verjanda skal aš jafnaši fara eftir ósk sakbornings eša lögrįšamanns. Dómari getur žó neitaš aš skipa žann verjanda sem óskaš er eftir ef uggvęnt žykir aš hann muni hindra rannsókn mįlsins meš ólögmętum hętti.
3. Nś eru fleiri en einn mašur hafšir fyrir sökum ķ sama mįli og er žį heimilt aš skipa sama mann verjanda beggja eša allra ef telja mį aš hagsmunir žeirra rekist ekki į.
2. Žar sem ekki er kostur į lögmanni getur dómari eftir ósk sakbornings skipaš honum einhvern annan löghęfan mann, ef hann telur hag sakbornings borgiš ķ höndum slķks manns og engar sérstakar įstęšur męla žvķ annars ķ gegn. Žaš er borgaraleg skylda manns aš taka aš sér starf verjanda samkvęmt žessari mįlsgrein innan lögsagnarumdęmis žar sem hann er bśsettur.
3. Ekki mį skipa žann mann verjanda sem er vitni eša mats- eša skošunarmašur ķ mįlinu, eša er aš öšru leyti svo višrišinn mįl eša ašila mįls aš hętta sé į aš hann geti ekki gętt hagsmuna sakbornings ķ mįlinu sem skyldi. Žann mį ekki heldur skipa verjanda er skipun hans gerir dómara vanhęfan til aš fara meš mįliš.
2. Ef dómari telur verjanda rękja starfa sinn į óvišunandi hįtt getur hann afturkallaš skipunina og skipaš nżjan verjanda ķ hans staš. Verjandinn getur krafist śrskuršar dómara um afturköllunina.
2. Skipašur verjandi skal sjįlfur annast flutning mįls, en honum er heimilt aš lįta fulltrśa sinn eša annan lögmann sękja dómžing fyrir sķna hönd žegar um einstakar dómsathafnir er aš ręša mešan į rannsókn mįls eša mešferš stendur.
3. Žagnarskylda hvķlir į verjanda um žaš sem sakborningur kann aš hafa trśaš honum fyrir um afstöšu sķna til brots žess sem um er aš tefla og um önnur žau atriši sem hann hefur komist aš ķ starfa sķnum og ekki eru almenningi žegar kunn.
2. Mešan į rannsókn stendur er verjanda ętķš heimilt aš vera višstaddur žegar sakborningur er yfirheyršur. Verjanda er og heimilt aš vera višstaddur yfirheyrslur annarra ķ mįli sakbornings ef žaš žykir hęttulaust vegna rannsóknar mįlsins. Sé verjandi višstaddur yfirheyrslu getur hann beint žvķ til yfirheyranda aš spyrja žann sem yfirheyršur er um tiltekin atriši. Telji verjandi įstęšu til getur hann krafist žess aš fį bókaša stuttorša athugasemd um framkvęmd yfirheyrslu ķ lok hennar.
3. Verjandi į rétt į žvķ aš vera višstaddur öll žinghöld ķ mįli og ber aš tilkynna honum fyrir fram hvenęr žau hefjist.
2. Rannsóknari skal gefa verjanda fęri į aš fylgjast meš framvindu rannsóknar aš svo miklu leyti sem kostur er. Skal rannsóknari taka til greina įbendingar verjanda um tilteknar rannsóknarašgeršir nema hann telji žęr óheimilar eša žżšingarlausar.
[2. Nś hefur dómi veriš įfrżjaš og verjandi skipašur, en falliš er frį įfrżjun eša mįl fellt nišur og įkvešur žį [Hęstiréttur]2) žóknun verjanda, sem greišist śr rķkissjóši og telst til sakarkostnašar.]1)
2. Dómara er heimilt aš taka til greina sem sönnunargögn skżrslur sem įkęrši eša vitni hafa gefiš fyrir dómi įšur en mįl var höfšaš. Žó skulu skżrslugjafar koma į nż fyrir dóm viš mįlsmešferš, ef kostur er, og įkęrši eša verjandi hans krefjast eša dómari telur annars įstęšu til.
3. Nś hefur vitni ekki komiš fyrir dóm og žess er ekki kostur viš mešferš mįlsins, en skżrsla hefur veriš gefin fyrir lögreglu eša öšrum rannsóknarašila, og metur dómari žį hvort slķk skżrsla hafi sönnunargildi og žį hvert gildi hennar sé.
2. Vitni sem kemst ekki fyrir dóm į žingstaš vegna sjśkleika eša svipašra įstęšna mį gefa skżrslu annars stašar žar sem žess er kostur.
3. Dómari getur lagt fyrir vitni aš hafa meš sér sakargögn til sżningar eša framlagningar ķ dómi eša aš athuga bękur sķnar, skjöl og ašra muni og gera śtdrįtt śr tilteknum atrišum ķ žeim til skżringar mįlsatvikum.
2. Dómari getur leyst ašra, sem nįkomnir eru sakborningi, undan vitnaskyldu ef honum viršist samband žeirra mjög nįiš, svo sem ef um er aš ręša fósturforeldri eša fósturbarn, sambśšarfólk, unnusta eša unnustu.
2. Heimilt er dómara aš undanžiggja vitni aš svara spurningum sem varša leyndarmįl um kaupsżslu, uppgötvanir eša önnur slķk verk hvort sem vitniš į sjįlft ķ hlut eša žaš hefur komist aš vitneskju sinni ķ žjónustu einstaklings, fyrirtękis eša stofnunar, enda telji dómari hagsmuni žeirra til leyndar rķkari en hagsmuni mįlsašila af skżrslutöku.
2. Embęttis- og sżslunarmenn verša ekki krafšir vitnisburšar um žaš sem žeir hafa fengiš vitneskju um ķ starfa sķnum og leynt į aš fara, nema hlutašeigandi rįšherra leyfi eša forseti sameinašs Alžingis ef taka skal skżrslu af alžingismanni eša öšrum starfsmanni Alžingis. Dómari getur įkvešiš aš embęttis- eša sżslunarmašur beri vitni žótt synjaš hafi veriš leyfis samkvęmt framansögšu ef hann telur hagsmuni ašila mįls af vitnisburši aš mun rķkari en hina opinberu leyndarhagsmuni.
2. Nś mį telja vitnisburš naušsynlegan sakborningi til varnar og getur dómari žį įkvešiš vitnaleišslu meš śrskurši.
2. Ef vitni sinnir ekki aš forfallalausu kvašningu fyrir dóm til aš gefa skżrslu getur dómari įkvešiš aš žaš megi fęra žaš fyrir dóm meš valdi. Einnig getur dómari af sjįlfsdįšum śrskuršaš vitni til greišslu fésektar ķ rķkissjóš ef vitniš hefur veriš kvatt fyrir dóm, aš višlagšri refsingu, og ekki sinnt kvašningu įn gildra forfalla.
3. Nś kemur vitni fyrir dóm en neitar aš svara spurningu įn žess aš um undanžįgu eša heimildarbrest sé aš ręša og gerir dómari žvķ žį sekt meš sama hętti.
2. Aš svo bśnu spyr dómari vitni um sakaratriši. Dómara er rétt aš leggja fyrir vitni spurningar sem įkęrandi og verjandi óska, en einnig getur hann gefiš žeim kost į aš spyrja vitni beint. Dómari skal gęta žess aš spurningar hans og annarra séu įkvešnar, ekki tvķręšar eša veišandi, ekki sęrandi eša móšgandi framar en efni standa til og ekki sżnilega žżšingarlausar.
3. Nś hefur vitni eša ašrir įšur gefiš skżrslu fyrir lögreglumanni eša fyrir dómi ķ mįlinu og kynnir dómari žį slķkar skżrslur og önnur sakargögn ekki fyrir vitni fyrr en honum žykir žess žörf til skżringar eša leišréttingar skżrslu žess. Utanréttarvottoršum žess sem skylt er aš koma fyrir sem vitni mį dómari ekki veita vištöku nema sérstaklega standi į, svo sem žegar ekki er kostur aš fį vitni fyrir dóm til aš gefa skżrslu.
4. Hvert vitni skal prófa sér og ekki lįta önnur vitni hlżša į. Dómari getur žó įkvešiš aš samprófa vitni viš sakborning og ašra ef į greinir.
5. Nś er dómžing hįš fyrir opnum dyrum og spurning er svo löguš aš svar viš henni varšar einkahagi vitnis sjįlfs eša annarra og getur dómari žį lagt spurningu skriflega fyrir vitni og leyft žvķ aš svara skriflega og bóka svariš, enda eigi vitni kost į aš sannfęra sig um rétta bókun įn žess aš svariš sé lesiš upp.
6. Dómari getur įkvešiš aš sakborningi verši vikiš śr žinghaldi mešan skżrsla vitnis er tekin, ef žess er krafist, og dómari telur aš nęrvera sakbornings geti oršiš vitninu sérstaklega til ķžyngingar eša geti haft įhrif į framburš žess.
2. Ef vitni lżsir yfir žvķ aš žaš trśi į guš og aš heit samkvęmt žvķ samręmist trśarskošunum žess skal žaš lyfta upp hęgri hendi sinni og hafa upp eftir dómara žessi orš: Ég sver žaš og vitna til gušs mķns aš ég hef sagt žaš sem ég veit sannast og réttast og ekkert dregiš undan.
3. Nś mį ekki svo fara sem ķ 2. mgr. segir og festir vitni žį heit sitt meš žeim hętti aš žaš lyftir hęgri hendi sinni og hefur upp eftir dómara žessi orš: Ég lżsi žvķ yfir og legg viš drengskap minn og heišur aš ég hef sagt žaš sem ég veit sannast og réttast og ekkert dregiš undan.
4. Ekki mį heitfesta barn undir 15 įra aldri, žann sem er svo vitsmuna vant eša gešbilašur aš hann ber ekki skyn į eša er ófęr um aš meta helgi eša žżšingu heitfestingar og loks ekki žann sem sakašur er eša ętla mį aš sakašur verši ķ žvķ mįli.
2. Dómari śrskuršar įgreining um žau atriši sem ķ grein žessari segir. Yfirlżsing vitnis fyrir dómara um aš śrskuršur verši kęršur til ęšra dóms frestar framkvęmd śrskuršar.
2. Ef mašur hefur opinbera skipun eša löggildingu til aš framkvęma mats- eša skošunargeršir getur dómari eša ašili snśiš sér beint til hans, ef honum er skylt aš framkvęma geršina eša er fśs til žess.
2. Ķ kvašningu skal skżrt greina hvaš meta eša skoša skuli. Žar skal og taka fram aš hinir dómkvöddu skuli vinna verk sitt af bestu vitund og semja um žaš skriflega skżrslu sem žeir megi vera višbśnir aš stašfesta fyrir dómi.
2. Žann mį ekki kvešja til mats eša skošunar sem mundi vera vanhęfur sem dómari ķ žvķ mįli eša sem valdiš gęti vanhęfi dómara ef śrskurša žyrfti um vitnisburš hans fyrir dómi.
3. Aš öšru leyti en aš framan greinir skal um mats- og skošunargeršir fariš eftir fyrirmęlum laga um mešferš einkamįla ķ héraši, eftir žvķ sem viš getur įtt.
2. Lögregla skal hvenęr sem žess er žörf hefja rannsókn śt af vitneskju eša grun um aš refsivert brot hafi veriš framiš hvort sem henni hefur borist kęra eša ekki. Rķkissaksóknari getur gefiš fyrirmęli ķ žeim efnum.
3. Rannsókn skal fara fram svo sem tķškast hefur śt af mannslįtum, mannshvörfum, eldsvošum, slysum og öšrum óförum, enda žótt ekki liggi fyrir sérstakur grunur um refsivert atferli. Einnig skulu haldast sérreglur annarra laga um opinbera rannsókn.
[4. Rannsóknari er sį starfsmašur lögreglu eša įkęruvalds sem rannsókn stżrir eša sinnir hverju sinni.]2)
2. Ekki mį prófa mann lengur en sex klukkustundir ķ einu, enda fįi hann aš öšru leyti nęgilegan svefn og hvķld. Bókaš skal hverju sinni hvenęr prófun hefst og hvenęr henni lżkur.
3. Spyrja skal hvern mann įn nęrveru annarra sakašra eša vitna uns įstęša kann aš vera til samprófunar.
4. Nś skal yfirheyra sakašan mann yngri en 16 įra og skal žį tilkynna žaš barnaverndarnefnd sem getur sent fulltrśa sinn til aš vera viš yfirheyrsluna.
5. Nś skilur sį sem skżrslu gefur ekki ķslensku og skal žį gętt įkvęša 13. gr., eftir žvķ sem viš į, [en lögreglustjóri eša löglęršur starfsmašur hans įkvaršar žóknun].2)
[6. Dómsmįlarįšherra setur ķ reglugerš3) nįnari įkvęši um tilhögun yfirheyrslna.]2)
2. Lķkskošun skal fram fara žegar rannsóknari telur žaš naušsynlegt. Einnig skal lįta kryfja lķk, ef naušsyn žykir, og skal leita śrskuršar dómara um krufningu nema nįnasti venslamašur eša nįnustu venslamenn hins lįtna leyfi.
2. Rannsaka skal hugarfar sakbornings og afstöšu til brots (įsetning, gįleysi), hvatir hans til brots og tilgang og ef um tilraun er aš ręša hvort hann hefur horfiš sjįlfkrafa frį henni. Ef fleiri en einn eru um brot skal eftir föngum rannsaka žįtt hvors eša hvers um sig.
2. Viš yfirheyrslu og ašrar rannsóknarašgeršir skal rannsóknari hafa einn greinargóšan og trśveršugan vott, sé žess kostur.
2. Undanžegnir skyldunni eru nįnustu vandamenn sakbornings sem greindir eru ķ 50. gr.
2. Beišni skal vera skrifleg eša borin upp munnlega į dómžingi. Beišni fylgi naušsynleg gögn og getur dómari krafiš beišanda um žau gögn eša žęr ašgeršir sem hann telur naušsynlegar įšur en hann tekur beišni til śrlausnar.
3. Ef dómari telur ekki efni til aš taka beišni til greina getur sį sem hana hefur gert krafist śrskuršar um synjunina.
4. Nś fer dómsašgerš fram og sendir dómari žeim sem hennar hefur beišst endurrit af henni svo fljótt sem kostur er.
2. Nś er kęru vķsaš frį eša rannsókn hętt skv. 1. mgr. og er lögreglu žį skylt aš tilkynna žaš kęranda hafi hann hagsmuna aš gęta. Skal kęranda bent į aš hann geti boriš synjun um rannsókn undir rķkissaksóknara sem tekur fullnašarįkvöršun um hvort rannsókn skuli fara fram eša ekki.
3. Nś hefur rannsókn į hendur sökušum manni veriš hętt vegna žess aš sakargögn hafa ekki žótt nęgileg til įkęru og į žį ekki aš taka rannsókn upp į nż gegn žeim manni nema nż sakargögn séu fram komin eša lķklegt aš žau komi fram.
4. Nś hefur rannsókn gegn sökušum manni veriš hętt og į hann žį rétt į vottorši rannsóknara eša įkęranda um žaš.
2. Rķkissaksóknari getur męlt fyrir um frekari rannsóknarašgeršir ef hann telur žess žörf.
2. Hverjum, sem löglega handtekur sakašan mann, rannsakar vettvang, gerir leit ķ hśsum eša annars stašar eša leit į mönnum, er rétt aš leggja hald į muni sem žį finnast og telja mį til sakargagna.
2. Hald veršur ekki įn undangengins dómsśrskuršar lagt į prentaš mįl til undirbśnings upptöku samkvęmt įkvęšum laga um prentrétt.
2. Um framkvęmd og žżšingu kyrrsetningar samkvęmt grein žessari fer sem um kyrrsetningu fjįrmuna almennt, meš žeim undantekningum aš tryggingu žarf ekki aš setja, mįl žarf ekki aš höfša til stašfestingar kyrrsetningu, stimpilgjald og žinglżsingar skal ekki greiša fyrir rįšstafanirnar og um įbyrgš į kyrrsetningu fer eftir almennum skašabótareglum.
3. Kyrrsetning fellur nišur ef įkęrši hefur veriš sżknašur meš endanlegum dómi af greišslu sektar, skašabóta og sakarkostnašar eša upptaka eigna hefur ekki veriš dęmd. Sama į viš ef saksókn hefur veriš felld nišur eša rannsókn leišir ekki til saksóknar. Sakborningur į žį heimtingu į aš honum verši aš kostnašarlausu fengin umrįš yfir hinum kyrrsettu veršmętum og felldar verši śr gildi žęr rįšstafanir sem geršar hafa veriš til verndar kyrrsetningunni. Kyrrsetning fellur į sama hįtt nišur ef sakborningur innir af hendi žęr greišslur sem kyrrsetning į aš tryggja.
2. Eftirfarandi skilyrši verša aš vera fyrir hendi svo gripiš verši til ašgerša skv. 86. gr.:
3. Heimilt er aš taka upp hljóš og taka myndir ķ žįgu rannsóknar į almannafęri eša į stöšum sem almenningur į ašgang aš įn žess aš skilyršum 1. og 2. mgr. sé fullnęgt.
2. Žegar ašgerš skv. 86. gr. er lokiš skal žeim sem ašgerš beinist aš, žar į mešal sakborningi og eiganda eša umrįšamanni sķma eša fjarskiptatękis, birtur śrskuršur um hana eša tilkynnt hśn og skal žaš gert svo fljótt sem verša mį, žó žannig aš žaš skaši ekki frekari rannsókn mįlsins.
2. Leita mį hjį öšrum mönnum en sökušum žegar brot hefur veriš framiš žar eša sakašur mašur handtekinn. Einnig ef gildar įstęšur eru til aš ętla aš sakborningur haldi sig žar eša žar sé aš finna muni eša gögn sem hald skal leggja į.
2. Rannsóknari mį žó leita įn dómsśrskuršar ef brżn hętta er į aš biš eftir śrskurši valdi sakarspjöllum. Leita mį įn śrskuršar aš manni sem handtaka skal ef honum er veitt eftirför eša hętta er į aš hann komi sér undan ef bešiš er dómsśrskuršar.
2. Leita mį į öšrum en sakborningi ef įstęša er til aš ętla aš hann hafi į sér gögn eša muni sem hald skal leggja į.
2. Rannsóknara er žó rétt aš leita įn dómsśrskuršar ef brżn hętta er į aš biš eftir śrskurši valdi sakarspjöllum.
2. Hśsrįšanda eša umrįšamanni stašar, žar sem leit fer fram, skal kynnt heimild til hśsleitar og veittur kostur į aš vera višstaddur hśsleit, ef unnt er, en ef hann er fjarri skulu heimilismenn til kvaddir. Žeim mį vķkja brott af leitarstaš trufli žeir eša hindri leitina.
3. Viš leit skal gęta žeirrar varfęrni og hlķfšar sem samręmist markmiši hennar. Ekki skal gera hśsleit aš nęturželi nema mjög brżn naušsyn sé į og sakarefni stórfellt. Leit innan klęša skal gerš af manni sem er sama kyns og sį sem leitaš er į.
4. Leit innvortis, taka blóšsżnis og ašrar samsvarandi ašgeršir skulu framkvęmdar af lękni eša hjśkrunarfręšingi.
2. Sams konar heimild hefur hver sį sem stendur mann aš broti sem sętt getur įkęru og varšaš getur refsivist. Afhenda skal hinn handtekna lögreglunni tafarlaust įsamt upplżsingum um įstęšu handtökunnar og hvenęr hśn fór fram.
3. Ef uppžot veršur sem hefur ķ för meš sér lķkamsmeišingar eša stórfelld eignaspjöll eša hęttu į slķku, svo og žegar margir menn hafa tekiš žįtt ķ óeiršum, sem leitt hafa til manntjóns eša meiri hįttar lķkamsmeišinga, og ekki veršur meš vissu bent į hinn seka eša hina seku, er lögreglunni heimilt aš handtaka hvern žann sem nęrstaddur er og įstęša er til aš gruna um refsiverša žįtttöku ķ brotinu.
e.f. ...1)
2. Handtökuskipun dómara mį birta opinberlega og skora į hvern sem er aš framkvęma hana, ef svo stendur į sem ķ a-liš 98. gr. segir, eša ef ókunnugt er um dvalarstaš žess, sem handtaka skal, og brot getur varšaš refsivist.
2. Leita mį į handteknum manni og taka til varšveislu muni sem hann hefur į sér. Skila skal žeim aftur žegar handtöku lżkur, nema hald į munum sé įkvešiš samkvęmt reglum X. kafla.
3. Žess ber aš gęta eftir föngum aš mašur, sem handtekinn hefur veriš, geti ekki unniš tjón į sjįlfum sér eša öšrum.
[4. Dómsmįlarįšherra setur ķ reglugerš1) įkvęši um skrįningu į atrišum er varša vistun į handteknum mönnum.]2)
2. Einnig mį śrskurša mann ķ gęsluvaršhald žótt skilyrši skv. ad-lišum 1. mgr. sé ekki fyrir hendi ef sterkur grunur er um aš hann hafi framiš afbrot sem aš lögum getur varšaš 10 įra fangelsi, enda sé brotiš žess ešlis aš ętla megi varšhald naušsynlegt meš tilliti til almannahagsmuna.
2. Gęsluvaršhaldi skal markašur įkvešinn tķmi. Sį sem krafist hefur gęsluvaršhalds skal lįta sakborning lausan žegar įstęšur til gęslu eru ekki lengur fyrir hendi. Gęsluvaršhald veršur ekki framlengt nema til komi nżr dómsśrskuršur.
1)L. 136/1996, 5. gr.2)Rg. 179/1992, sbr. 259/1995 og 177/1997.3)L. 92/1991, 107. gr.
[2. Žrįtt fyrir įkvęši d-lišar 1. mgr. mega gęsluvaršhaldsfangar taka viš og senda bréf til dómstóla, dómsmįlarįšherra, umbošsmanns Alžings og verjanda sķns įn žess aš efni žeirra sé athugaš. Dómsmįlarįšherra er heimilt aš setja ķ reglugerš įkvęši um aš gęsluvaršhaldsfangar megi senda öšrum opinberum ašilum eša einstaklingum bréf įn žess aš efni žeirra sé athugaš.]1)
[3.]1) Dómsmįlarįšherra skal setja nįnari reglur um tilhögun gęsluvaršhaldsvistar ķ reglugerš,2) žar į mešal um nįnari framkvęmd žeirra atriša sem ķ 1. mgr. getur.
[[4.]1) Gęsluvaršhaldsfanga er heimilt aš bera atriši sem varša gęsluvaršhaldsvist undir dómara eftir įkvęšum 75. gr.]3)
2. Tryggingarfé skal vera fyrirgert til rķkissjóšs ef sakborningur rżfur skilyrši žau sem tryggingin er sett fyrir. Skal žaš koma greinilega fram ķ bókun eša yfirlżsingu um trygginguna.
3. Trygging eša įbyrgš fellur nišur ef sakborningur heldur žį skilmįla sem trygging er sett fyrir. Sama į viš ef sakborningur veršur allt aš einu settur ķ gęsluvaršhald, hann andast, rannsókn lżkur įn mįlshöfšunar og žegar mįlinu er endanlega lokiš.
2. Einnig mį falla frį saksókn žegar svo stendur į sem hér segir:
3. Ef rķkissaksóknari telur įstęšu til aš falla frį saksókn, en telur vafa leika į heimild sinni til žess getur hann óskaš eftir aš dómsmįlarįšherra geri tillögu til forseta Ķslands um nišurfall saksóknar samkvęmt įkvęšum 29. gr. stjórnarskrįr.
4. [Ķ mįlum žar sem lögreglustjóri fer meš įkęruvald getur hann falliš frį saksókn. Ef hann telur įstęšu til aš falla frį saksókn skv. 2. mgr. en vafa leika į heimild til žess skal hann senda rķkissaksóknara mįliš meš tillögum sķnum.]1)
2. Sį sem ekki vill una viš įkvöršun lögreglustjóra skv. 1. mgr. getur kęrt hana til rķkissaksóknara innan eins mįnašar frį žvķ aš honum var tilkynnt um hana. Skal rķkissaksóknari taka afstöšu til kęrunnar innan eins mįnašar frį žvķ aš hśn berst honum, nema svo standi į sem ķ 3. mgr. 28. gr. segir.]1)
1)Rg. 187/1993. Rg. 250/1992, sbr. 402/1997.2)L. 57/1997, 5. gr.3)L. 92/1991, 107. gr.4)L. 38/1993, 4. gr.
[2.]2) Nś hefur sakborningur gengist skriflega undir įkvöršun sektar [og sakarkostnašar skv. [1. mgr.]2) en ekki greitt]3) og getur žį lögreglustjóri, ef hann svo kżs, krafist fullnustu [įkvöršunar]4) meš ašför fremur en aš įkveša saksókn vegna brotsins. Um ašförina fer žį eftir fyrirmęlum ašfararlaga um ašför eftir sįtt sem komist hefur į fyrir yfirvaldi.
[3.]2) Rķkissaksóknari lętur lögreglustjórum ķ té skrį yfir brot, sem heimild skv. 1. ...2) mgr. nęr til, įsamt leišbeiningum um sektarfjįrhęš og önnur višurlög fyrir hverja tegund brots. Rķkissaksóknari į rétt į aš fį skżrslur um mįlalok skv. [1. mgr.]2) eftir žeim reglum sem hann įkvešur.
[4.]2) Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur1) um bókhald og mešferš mįla samkvęmt žessari grein.
[5.]2) Nś telur rķkissaksóknari aš saklaus mašur hafi veriš lįtinn gangast undir višurlög samkvęmt žessari grein eša aš mįlalok hafi veriš fjarstęš aš öšru leyti og getur hann žį innan mįnašar frį žvķ aš honum barst vitneskja um žau fellt geršina śr gildi, enda sé žį ekki lišiš įr frį mįlalokum.
2. Ķ įkęru skal einnig tilgreina ótvķrętt kröfur borgararéttarlegs ešlis skv. XX. kafla laga žessara, sbr. žó 171. gr.
2. Aš öšru leyti en segir ķ 1. mgr. er dómari óbundinn af kröfum ašila og yfirlżsingum, nema žęr séu borgararéttarlegs ešlis. Ekki skiptir mįli hvenęr yfirlżsingar koma fram undir rekstri mįls.
2. Įkęrandi getur fram til žess aš dómur gengur afturkallaš įkęru sem hann hefur gefiš śt.
2. Įkęra skal send hérašsdómi įsamt gögnum mįlsins ķ nęgilega mörgum eintökum aš mati dómara. Įkęrandi tilkynnir jafnframt dómara hver fari meš mįliš af hįlfu įkęruvaldsins. Nś er ljóst aš fariš skuli meš mįl eftir 129. gr. og skal įkęru žį fylgja skrį yfir žau sönnunargögn sem įkęrandi óskar eftir aš fram verši fęrš viš mįlsmešferšina, svo og hvaša vitni verši leidd.
3. Žegar hérašsdómara hefur borist įkęra athugar hann hvort žeir įgallar séu į mįlatilbśnaši aš mįli skuli žegar vķsaš frį dómi af sjįlfsdįšum, svo sem vegna žess aš rannsókn hafi veriš svo įfįtt aš augljóslega fari ķ bįga viš 67. gr. og ekki verši śr bętt viš mešferš mįlsins, aš krafa hafi ekki komiš fram um mįlshöfšun ef žvķ er aš skipta, aš žann sem gefiš hefur śt įkęru bresti vald til žess, aš mįl sé höfšaš į röngu varnaržingi o.s.frv. Ef svo stendur į gefur hann ekki śt fyrirkall skv. 120. gr., en endursendir mįliš įsamt stuttum rökstušningi fyrir įkvöršun sinni. Įkęranda er jafnan heimilt aš krefjast śrskuršar hérašsdómara um synjun žess aš fyrirkall verši gefiš śt.
2. Žegar dómari hefur gefiš śt fyrirkall skv. 1. mgr. sendir hann žaš įsamt įkęru til lögreglustjórans ķ žvķ umdęmi žar sem įkęrši hefst viš, en lögreglustjóri annast birtingu įkęru og fyrirkalls fyrir įkęrša skv. 20. gr. meš žeim fyrirvara sem dómari hefur įkvešiš ķ fyrirkalli.
3. [Viš birtingu įkęru og fyrirkalls skal įkęrši spuršur hvort hann óski eftir verjanda og žį hverjum ef žvķ er aš skipta. Skal afstöšu įkęrša getiš ķ vottorši um birtinguna. Įkęrši getur žó frestaš aš taka įkvöršun um verjanda žar til mįliš er žingfest.]2)
4. Lögreglustjóri endursendir dómara įkęru og fyrirkall aš birtingu lokinni.
2. Viš žingfestingu mįls skal įkęrši spuršur hvort hann jįti efni įkęru rétt og honum eftir atvikum kynnt efni framlagšra skjala ef hann er višstaddur. Ella skal žaš gert ķ žinghaldi žegar įkęrši kemur fyrst fyrir dóm eftir žingfestingu mįls.
3. Hvenęr sem er eftir žingfestingu mįls getur dómari vķsaš žvķ frį dómi meš śrskurši žótt engin krafa hafi komiš fram um žaš ef hann telur svo bersżnilega annmarka į žvķ, sem ekki verši bętt śr undir rekstri žess, aš dómur verši ekki kvešinn upp um efni žess. Įšur en mįli veršur vķsaš frį dómi skal įkęranda žó gefinn kostur į aš tjį sig um mįlefniš, svo og įkęrša hafi hann sótt žing ķ mįlinu.
2. Žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. getur dómari įkvešiš aš ljśka mįli žótt įkęrandi sęki ekki žing ef įkęrši kemur fyrir dóm og skilyrši eru til aš ljśka žvķ skv. 1. mgr. 124. gr. eša 125. gr., enda hafi įkęrandi žį mętt viš žingfestingu mįlsins og ekki mótmęlt aš žvķ yrši lokiš meš žessum hętti.
2. Nś telur rķkissaksóknari aš saklaus mašur hafi fallist į višurlög skv. 1. mgr. eša aš įkęrši hafi veriš lįtinn undirgangast fjarstęš mįlalok aš öšru leyti og getur rķkissaksóknari žį kęrt mįliš til ęšra dóms til ónżtingar į įkvöršuninni.
2. Nś hefur mįli veriš lokiš meš dómi skv. 1. mgr. og getur įkęrši žį krafist žess aš žaš verši endurupptekiš til nżrrar mešferšar ķ héraši ef hann sannar aš hann hafi haft lögmęt forföll og ekki veriš unnt aš tilkynna žaš ķ tķma eša fyrirkall skv. 120. gr. hafi ekki borist honum ķ tęka tķš.
3. Krafa um endurupptöku skv. 2. mgr. skal gerš fyrir žeim dómstól žar sem dómur var kvešinn upp innan žess frests sem um getur ķ [2. mgr. 151. gr.]1) Dómari tekur įkvöršun um hvort krafan verši tekin til greina, en synjun um endurupptöku mį kęra til ęšra dóms. Sé krafan tekin til greina fer fram nż dómsmešferš. Sęki įkęrši žį ekki žing skal sś mešferš felld nišur og fyrri dómur standa.
2. Viš žingfestingu eša ķ žinghaldi skv. 127. gr. gefst įkęrša kostur į aš leggja fram žau sönnunargögn sem hann hyggst fęra fram viš mįlsmešferš. Hann skal jafnframt lįta uppi hvort hann hyggst leiša vitni ķ mįlinu og žį hver. Dómari getur žó frestaš mįli ef hann telur ašilum žaš naušsynlegt til aš taka afstöšu til mįls eša afla frekari sönnunargagna. Aš jafnaši skal dómari ekki įkveša žing til ašalmešferšar mįls fyrr en ašilar hafa lżst lokiš öflun skjala og annarra sżnilegra sönnunargagna.
3. Dómari getur beint til įkęranda aš afla gagna um tiltekin atriši mįls eftir žvķ sem honum žykir naušsyn vera til skżringar į mįli.
4. Dómara er rétt aš meina įkęranda eša įkęrša aš leggja fram gögn ķ mįli eša leiša vitni ef sś sönnunarfęrsla er sżnilega žarflaus til upplżsingar mįlsins.
5. Dómari įkvešur hvort mįl verši munnlega flutt eša skriflega. Dómari skal ekki įkveša skriflegan flutning mįls nema sérstaklega standi į og įkęrandi og įkęrši óska žess eša hann telur hęttu į aš mįliš skżrist ekki nęgilega meš munnlegum mįlflutningi. Įkvöršun samkvęmt žessari mįlsgrein skal fęrš ķ žingbók.
2. Heimilt er aš taka skżrslu af įkęrša eša žżšingarmiklum vitnum įšur en ašalmešferš hefst, enda verši sį sem skżrslu į aš gefa fjarverandi vegna lögmętra forfalla.
3. Ašalmešferš hefst meš žvķ aš įkęrandi gerir stuttlega grein fyrir įkęru og hvaša gögnum hśn sé studd. Žį skal tekin skżrsla af įkęrša. Ef įkęrši jįtar aš hafa framiš žaš brot sem hann er įkęršur fyrir įkvešur dómari ķ samrįši viš mįlflytjendur hvort og žį aš hve miklu leyti žörf er frekari sönnunarfęrslu. Sķšan eru teknar skżrslur af vitnum. Aš loknum skżrslutökum fer fram munnlegur mįlflutningur. Įkęrandi talar fyrst og įkęrši sķšan. Mį hvor ašili flytja tvęr ręšur. Flytji verjandi mįliš fyrir įkęrša er įkęrša sjįlfum rétt aš taka til mįls aš loknum ręšum įkęranda og verjanda. Aš loknum mįlflutningi er mįliš tekiš til dóms.
4. Įkęrši į rétt į aš vera viš ašalmešferš mįls. Dómari getur žó įkvešiš aš įkęrši vķki af žingi mešan skżrsla er tekin af öšrum sem er įkęršur ķ mįlinu eša mešan vitni gefur skżrslu, sbr. 6. mgr. 59. gr.
2. Dómur skal kvešinn upp svo fljótt sem unnt er og aš jafnaši ekki sķšar en žremur vikum eftir dómtöku. Ef ekki er kostur aš kveša upp dóm svo fljótt skal gerš grein fyrir orsökum žess ķ dóminum.
3. [Įkęrši skal kvaddur til aš vera višstaddur uppsögu hérašsdóms sé žess kostur. Sęki hann žing telst dómur žį birtur fyrir honum, en annars lętur įkęrandi birta dóm skv. 20. gr.]1)
4. [Endurrit af dómi skal aš öšru jöfnu vera til reišu viš dómsuppsögu, en aš öšrum kosti ekki sķšar en viku eftir žann tķma.]1)
2. Śrskuršir dómara ķ sambandi viš rannsókn eša flutning mįls skulu fęršir ķ žingbók. Ķ žeim skal nišurstaša rökstudd ķ stuttu mįli og sķšan dregin saman śrskuršarorš.
2. Ķ dómi ķ mįli sem dęmt er skv. 125. gr. nęgir aš ķ staš mįlavaxtalżsingar sé skķrskotaš til įkęru og žess getiš aš mįliš sé dęmt samkvęmt skżlausri jįtningu įkęrša. Ef mįl er dęmt aš įkęrša fjarstöddum skv. 1. mgr. 126. gr. mį į sama hįtt skķrskota til verknašarlżsingar ķ įkęru og taka fram aš įkęrši hafi ekki sótt žing žótt žess hafi veriš getiš ķ fyrirkalli aš mįliš kynni aš verša dęmt aš honum fjarstöddum.
2. Dómendur skulu ręša samningu dóms og įkvöršun um nišurstöšu fyrir luktum dyrum. Afl atkvęša ręšur śrslitum um hvert atriši. Nś veršur dómari ķ minni hluta um eitthvert atriši og skal hann allt aš einu taka žįtt ķ įlyktun um önnur atriši. Formašur dóms stżrir atkvęšagreišslu og samningu dóms.
3. Įgreiningsatkvęši skulu birt į sama hįtt og dómur.
2. Dómur bindur įkęrša, įkęranda og ašra um žau atriši sem žar eru dęmd.
3. Dómur er bindandi fyrir dómara žegar hann hefur veriš kvešinn upp. Žó er dómara heimilt aš leišrétta ritvillur, reikningsskekkjur, nafnskekkjur og ašrar bersżnilegar villur ķ dómi.
2. Krafa, sem dęmd er aš efni til, veršur ekki borin undir sama eša hlišsettan dóm aš nżju framar en ķ lögum žessum segir. Nżju mįli um slķka kröfu skal vķsa frį dómi.
2. Dómari getur žó įkvešiš aš įkvęši um missi réttinda komi žegar til framkvęmda ef įkvęši eru sett til verndar lķfi, heilsu eša eignum einstakra manna eša almennings, óvišurkvęmilegt mį telja aš dómfelldi haldi réttindum žrįtt fyrir įfrżjun eša lög bjóša aš įfrżjun fresti ekki įhrifum réttindamissis. Dómari skal taka fram ķ dómsorši ef įkvöršun um įfrżjun frestar ekki įkvęšum dóms aš žessu leyti.
3. Dómari getur meš sama hętti męlt fyrir um aš įkvöršun um įfrżjun fresti ekki dómsįkvęšum skv. 62., 63., 65. eša 67. gr. almennra hegningarlaga.
2. Eftir aš ašalmešferš mįls skv. 129. gr. er byrjuš og aš žvķ leyti sem ekki er kvešiš į annan veg ķ lögum žessum verša śrskuršir og įkvaršanir dómara ekki kęršar til Hęstaréttar nema:
3. Śrskuršur dómara veršur ekki kęršur til Hęstaréttar ef athöfn, sem kvešiš er į um ķ śrskuršinum, hefur žegar fariš fram eša įstand, sem leitt hefur af įkvęšum śrskuršarins, er žegar um garš gengiš. Sama gildir um įkvaršanir sem dómari tekur.
4. Nś hefur śrskuršur eša įkvöršun dómara veriš kęrš til Hęstaréttar og svo fer sem ķ 3. mgr. segir eftir žann tķma, en įšur en dómur er felldur ķ kęrumįlinu, og skal žį mįlinu vķsaš frį Hęstarétti.
2. Žegar öšruvķsi stendur į frestar kęra framkvęmdum viš rannsókn eša mįlsmešferš, nema dómari telji sérstaka įstęšu til aš ętla aš framkvęmdin geti ekki bešiš nišurstöšu Hęstaréttar.
2. Kęrandi skal lżsa kęru sinni innan žriggja sólarhringa frį žvķ hann fékk vitneskju um žį śrlausn sem hann vill kęra.
3. Kęru skal lżst bréflega til dómara eša meš bókun ķ žingbók og skal koma fram ķ henni ķ hvaša skyni kęrt er og hvaša kröfur séu geršar, svo og ašrar athugasemdir og skżringar sem kęranda žykir įstęša til.
2. Ef kęra er borin fram af rannsóknara eša įkęranda skal hann tilkynna sakborningi kęruna eša öšrum žeim sem hśn varšar. Ef kęra er borin fram af öšrum skal dómari tilkynna įkęranda eša rannsóknara, eftir žvķ hvort viš į, um kęruna.
3. Ašilar kęrumįls geta ķ žrjį sólarhringa eftir aš kęra hefur borist Hęstarétti sent réttinum skriflegar athugasemdir sķnar um kęrumįliš.
2. Fyrir tilefnislausa kęru mį gera kęranda sekt sem renni ķ rķkissjóš.
3. Hérašsdómara skal sent endurrit hęstaréttardóms og tilkynnir hann ašilum nišurstöšu kęrumįls žegar ķ staš.
2. Įfellisdómi veršur ašeins įfrżjaš meš leyfi Hęstaréttar ef įkęrša er žar hvorki įkvešin frelsissvipting né sekt eša eignaupptaka sem er hęrri en įfrżjunarfjįrhęš ķ einkamįlum.
3. Beišni um leyfi til įfrżjunar skv. 1. eša 2. mgr. skal vera skrifleg og ķtarlega rökstudd og berast Hęstarétti innan įfrżjunarfrests. Leiti įkęrši eftir įfrżjunarleyfi skal beišni um žaš beint til rķkissaksóknara įsamt tilkynningu skv. 2. mgr. 151. gr. Afhending beišni um leyfi til įfrżjunar rżfur įfrżjunarfrest. Hęstiréttur skal gefa gagnašila kost į aš tjį sig um beišni innan tiltekins frests. Įfrżjunarleyfi veršur ekki veitt nema sérstakar įstęšur męli meš žvķ.]1)
2. Įkęrši skal lżsa yfir įfrżjun dóms innan fjögurra vikna frį birtingu hans ķ bréflegri tilkynningu til rķkissaksóknara. Ķ tilkynningunni skal tekiš nįkvęmlega fram ķ hverju skyni sé įfrżjaš, žar į mešal varšandi kröfur skv. XX. kafla ef žvķ er aš skipta. Rķkissaksóknara og öšrum įkęrendum er skylt aš veita įkęrša leišbeiningar um gerš tilkynningar ef eftir žvķ er leitaš.
3. Berist rķkissaksóknara ekki tilkynning įkęrša um įfrżjun innan frests skv. 2. mgr. skal lķta svo į aš įkęrši vilji hlķta hérašsdómi.]1)
2. Nś er įfrżjun dóms rįšin og gefur žį rķkissaksóknari śt įfrżjunarstefnu žar sem skal greina:
3. Rķkissaksóknari lętur birta įfrżjunarstefnu fyrir įkęrša og skal honum žį um leiš gefinn kostur į aš bera fram ósk um verjanda. Aš žvķ bśnu sendir rķkissaksóknari Hęstarétti stefnuna meš sönnun fyrir birtingu hennar įsamt endurriti hérašsdóms og skipar Hęstiréttur įkęrša verjanda nema hann óski eftir aš flytja mįl sitt sjįlfur, enda sé hann hęfur til žess aš mati dómsins.]1)
2. Žegar rķkissaksóknara hafa borist gögn skv. 1. mgr. og verjandi hefur veriš skipašur skal rķkissaksóknari aš höfšu samrįši viš verjanda bśa til mįlsgögn, en til žeirra teljast samrit af žeim mįlsskjölum og endurritum sem ašilarnir telja žörf į viš śrlausn mįls eins og įfrżjun er hįttaš. Hęstarétti skulu sķšan afhent mįlsgögn ķ žeim fjölda eintaka sem hann telur žörf į, svo og dómsgeršir.
3. Hęstiréttur setur nįnari reglur um frįgang mįlsgagna og dómsgerša.]1)
2. Ķ greinargerš mįlsašila skal koma fram:
3. Mįlsašilum er heimilt aš leggja frekari gögn fyrir Hęstarétt, en žau skulu žį afhent hęstaréttarritara og kynnt gagnašila ekki sķšar en einni viku fyrir flutning mįls. Frį žessu getur Hęstiréttur vikiš ef sérstaklega stendur į, enda séu ašilar į žaš sįttir aš nż gögn komi fram meš skemmri fyrirvara. Rķkissaksóknara er žó jafnan heimilt aš leggja fram nżtt sakavottorš įkęrša viš upphaf mįlflutnings.]1)
2. Nś er mįlatilbśnaši įfįtt, įn žess aš naušsynlegt žyki žó aš vķsa mįli frį eša ómerkja hérašsdóm, og getur žį Hęstiréttur lagt fyrir ašila aš afla gagna um tiltekin atriši eša grķpa til annarra ašgerša til aš rįša bót žar į.
3. Įšur en mįlflutningur fer fram getur Hęstiréttur tekiš mįl fyrir į dómžingi eftir žörfum til aš rįša til lykta atrišum varšandi rekstur žess. Skulu ašilar kvaddir fyrir dóm meš hęfilegum fyrirvara ķ žessu skyni.]1)
2. Nś er įkvešinn munnlegur flutningur ķ mįli og skal žį hvor ašili um sig tilkynna Hęstarétti aš fram komnum greinargeršum žeirra beggja hve langan tķma žeir įętli hvor fyrir sitt leyti aš žurfi til aš flytja mįlflutningsręšur. Hęstiréttur įkvešur hvenęr munnlegur mįlflutningur fer fram og tilkynnir žaš ašilum meš hęfilegum fyrirvara. Um leiš skal ašilum tilkynnt hve langan tķma žeir fįi til aš flytja mįlflutningsręšur ef ekki er fallist į óskir žeirra ķ žeim efnum. Hęstiréttur getur viš sama tękifęri beint til ašilanna aš žeir afhendi hvor um sig meš tilteknum fyrirvara stutt yfirlit um atvik mįls ķ tķmaröš, helstu röksemdir sķnar og tilvķsanir ķ fręširit og dóma sem žeir hyggjast styšjast viš ķ mįlflutningi.
3. Hęstiréttur getur įkvešiš aš munnleg sönnunarfęrsla fari žar fram ķ žeim męli sem hann telur žörf, enda žyki honum ķ ljósi atvika įstęša til aš ętla aš sś sönnunarfęrsla geti haft įhrif į śrslit mįls.]1)
2. Ķ mįlflutningi skal gera grein fyrir žeim atrišum ķ nišurstöšum hérašsdóms sem er leitaš breytinga į, kröfum ķ žeim efnum og röksemdum fyrir žeim. Skal foršast mįlalengingar og mįlflutningi beint aš žessum atrišum einum įsamt naušsynlegri frįsögn af öšru sem žarf samhengis vegna.
3. Forseti stżrir žinghaldi. Hann getur krafist aš mįlflytjandi haldi sér viš efniš og lįti vera aš fjalla um žį žętti mįls sem eru ekki til endurskošunar eša įstęšulaust er af öšrum sökum aš gera frekari grein fyrir. Forseti getur stöšvaš mįlflutning ef ręšur verša langar śr hófi fram eša sett honum tķmatakmörk og viš žau bundiš enda į mįlflutning.
4. Aš loknum mįlflutningi tekur Hęstiréttur mįliš til dóms.]1)
2. Nś hefur dómi veriš įfrżjaš af hįlfu įkęruvalds en ekki af hįlfu įkęrša og getur žį Hęstiréttur allt aš einu breytt dómi įkęrša til hagsbóta.
3. Viš įfrżjun til endurskošunar į dómi aš efni til breytir Hęstiréttur ekki višurlögum samkvęmt honum nema žau séu utan marka viškomandi refsilagaįkvęša eša ķ verulegu ósamręmi viš brot įkęrša.
4. Hęstiréttur getur ekki endurmetiš nišurstöšu hérašsdómara um sönnunargildi munnlegs framburšar nema hlutašeigandi vitni eša įkęrši hafi gefiš skżrslu žar fyrir dómi.
5. Nś telur Hęstiréttur lķkur fyrir aš nišurstaša hérašsdómara um sönnunargildi munnlegs framburšar fyrir dómi kunni aš vera röng svo aš einhverju skipti um śrslit mįls og vitni eša įkęrši sem eiga ķ hlut hafa ekki gefiš munnlega skżrslu fyrir Hęstarétti og getur žį Hęstiréttur fellt śr gildi hérašsdóm og mešferš mįlsins ķ héraši ķ žeim męli aš munnleg sönnunarfęrsla geti fariš žar fram eftir žörfum og leyst verši śr mįli į nż.]1)
2. Įkęrša er rétt aš krefjast žess aš dómara verši stefnt til įbyrgšar fyrir mešferš opinbers mįls og ber žį rķkissaksóknara aš setja ķ įfrżjunarstefnu kröfu hans ķ žvķ efni. Svo getur rķkissaksóknari af sjįlfsdįšum gert slķka kröfu ķ įfrżjunarstefnu. Gefa skal dómara kost į aš tjį sig um kröfuna.
3. Nś er dómara stefnt til įbyrgšar fyrir Hęstarétt og er sżkn dęmdur, og getur rétturinn žį dęmt įkęrša, ef hann hefur gert kröfuna, eša rķkissjóš, ef rķkissaksóknari hefur gert hana, til aš greiša dómaranum mįlskostnaš.
2. Réttargjöld, gjald fyrir eftirrit ķ žįgu mįlsins eša stašfestingu dómsgerša skal ekki greiša.
2. Nś eru tveir menn eša fleiri sóttir til refsingar ķ mįli saman og sekir dęmdir og skal žį hvorum (hverjum) žeirra gert aš greiša einum sér žóknun verjanda sķns ef hann hefur fengiš skipašan annan verjanda en hinn eša hinir. Žį sem saman eru um verjanda skal dęma in solidum til aš greiša žóknun hans.
3. Nś hafa įkęršu allir eša bįšir tekiš žįtt ķ broti meš vitund og vilja hvor (hver) annars og eru sakfelldir ķ sama mįli og skal žį venjulega dęma žį til aš greiša sakarkostnaš in solidum. Ef samband einhverra žeirra eša allra um brot hefur ekki veriš slķkt skiptir dómari sakarkostnaši milli žeirra ķ žeim hlutföllum sem honum žykja sanngjörn.
2. Nś eru tveir menn hafšir fyrir sökum og sumir sżknašir en sumir sakfelldir og skal žį draga frį žann hluta kostnašar sem telja mį aš ašeins komi hinum sżknaša viš, nema telja megi hinn dómfellda eša hina dómfelldu beinlķnis hafa valdiš honum. Ef slķkur frįdrįttur veršur ekki geršur nįkvęmlega metur dómari ķ hvaša hlutföllum hinn sakfelldi skuli bera sakarkostnaš į móti rķkissjóši.
2. Žeir sem fara meš rannsókn mįls taka saman yfirlit yfir žau śtgjöld sem žeir hafa haft af mįlinu og telst til sakarkostnašar. Yfirlitiš skal fylgja mįlinu. Dómari lętur svo gera heildarreikning sakarkostnašar eftir yfirliti žessu og aš višbęttum žeim kostnaši sem falliš hefur į viš mįlsmešferš. Reikningurinn fylgir dómsgeršum mįlsins til rķkissaksóknara sem framsendir hann fangelsismįlastofnun, en hśn sér um aš žeir fįi endurgreišslu sem hafa lagt śt kostnaš.
3. Dómur įsamt heildarreikningi, śrskuršušum af fangelsismįlastofnun, er lögleg heimild til ašfarar į hendur įkęrša eša įkęršu.
2. Aš öšru leyti fer um mįlskostnaš fyrir Hęstarétti eftir reglum žessa kafla eftir žvķ sem viš į.
2. Kröfu, sem höfš er uppi, skal bera undir sakborning og afla gagna um hana eftir žörfum, enda valdi žaš ekki verulegum töfum į rannsókninni.
2. Ef įkęrša er dęmt įfall ķ mįli dęmir dómari um bótakröfu og įkvešur bętur eftir almennum reglum.
3. Ef įkęrši er sżknašur af hįttsemi vegna žess aš hann hafi ekki framiš hana veršur bótakröfu vķsaš frį dómi. Ef hann er sżknašur af öšrum įstęšum, svo sem vegna sakhęfisskorts, mį dęma kröfu ef skilyršum bótaskyldu er tališ fullnęgt.
4. Auk bóta fyrir beint tjón og miska, sem leitt hefur af verknaši, skulu tjónžola, ef krafa er gerš um žaš, dęmdar bętur vegna kostnašar sem hann hefur haft af žvķ aš halda fram kröfu sinni ķ mįlinu, svo sem vegna gagnaöflunar um kröfuna og lögmannsašstošar.
5. Sį sem krefst bóta samkvęmt įkvęšum žessa kafla fer sjįlfur meš forręši kröfu sinnar aš žvķ leyti aš henni veršur ekki breytt įn samžykkis hans. Dómari skal gefa tjónžola, eša umbošsmanni hans, kost į aš tjį sig um kröfuna og skżra hana ef slķkt getur oršiš įn verulegra tafa eša óhagręšis ķ mįli. Telji dómari slķks mįlflutnings žörf um kröfuna, en ekki unnt aš lįta hann fara fram, skal hann vķsa henni frį dómi.
2. Įkęrša og žeim sem krefst bóta samkvęmt įkvęšum žessa kafla er hvorum um sig heimilt aš įfrżja sérstaklega til Hęstaréttar įkvęši hérašsdóms žar sem bótakrafa hefur veriš dęmd aš efni til ef dóminum er ekki įfrżjaš aš öšru leyti, enda fer um žaš mįlskot sem um įfrżjun einkamįla.
2. Bęta skal fjįrtjón og miska, ef žvķ er aš skipta.
2. Nś er rannsókn į hendur manni, sem hlotiš hefur bętur skv. 176. gr., tekin upp į nż og žaš kemur ķ ljós aš sį grundvöllur, sem reisa mįtti bótakröfu į, hafi ekki veriš fyrir hendi og ber žį aš dęma hann til endurgreišslu bótanna.
1)Nś l. 50/1993, 18. gr.
2. Ef einhver sį, sem aš lögum į aš vinna aš rannsókn eša mešferš opinberra mįla fęr vitneskju eša rökstuddan grun um atriši sem ķ 1. mgr. segir ber honum aš veita dómfellda vitneskju um žaš.
2. Rķkissaksóknara er rétt aš óska eftir endurupptöku mįls til hagsbóta fyrir dómfellda ef hann telur aš svo standi į sem ķ 2. mgr. 184. gr. segir.
2. Nś er beišandi sviptur frelsi og skal yfirmašur fangelsis žį taka viš og bóka beišni eftir ósk hans og koma henni į framfęri. Skylt er žį eftir ósk beišanda aš fį honum skipašan réttargęslumann.
3. Greina skal ķ beišni žau atriši sem vefengd eru ķ dómi og žęr įstęšur sem til vefengingar eru taldar liggja. Skjöl, sem kunna aš vera til styrktar beišni, skulu fylgja henni eftir žvķ sem unnt er.
2. Hęstiréttur getur męlt fyrir um öflun naušsynlegra gagna varšandi endurupptökubeišni samkvęmt reglum [2. mgr. 156. gr.]1)
3. Nś leišir rannsókn ķ ljós aš beišni um endurupptöku hafi gengiš of skammt og skal žį veita beišanda kost į aš lagfęra hana ķ samręmi viš žaš.
2. Kostnašur af endurupptöku mįls samkvęmt beišni dómfellda greišist śr rķkissjóši, nema dómfelldi hafi komiš endurupptöku til leišar meš gögnum sem hann vissi vera ósönn. Skal hann žį dęmdur til greišslu mįlskostnašar.
2. Heimilt er aš endurupptaka mįl žótt dómfelldi hafi aš fullu žolaš refsingu samkvęmt dómi ķ žvķ mįli.
[2. Nś hefur įkęra borist sakadómi eša sakadómi ķ įvana- og fķkniefnamįlum en ekki veriš birt fyrir gildistöku laga žessara, og skal žį mįliš koma sjįlfkrafa til mešferšar fyrir žeim dómi sem į viš skv. 1. mgr. Fer žį dómari svo aš sem segir ķ 119. og 120. gr. Hafi įkęra veriš birt en mįl ekki žingfest fyrir gildistöku laga žessara sętir mįliš mešferš fyrir višeigandi dómi eftir žann tķma.]1)
2. Įkvęši XVIII. kafla laga žessara um įfrżjun taka til mįla žótt žau hafi veriš dęmd ķ héraši fyrir gildistöku laga žessara, aš öšru leyti en hér segir:
2. Heimilt er rķkissaksóknara aš fela žeim sem ķ 1. og 3. mgr. 29. gr. getur aš sękja žing ķ mįli og flytja žaš žótt žaš hafi veriš höfšaš fyrir gildistöku laga žessara. Feli rķkissaksóknari samkvęmt žessu lögreglustjóra flutning mįls, sem 1. mgr. 28. gr. getur įtt viš, gilda fyrirmęli 2. mgr. 29. gr. um heimild lögreglustjóra til aš fela starfsmanni sķnum mįliš.
3. Fyrirmęli 113. og 114. gr. taka til mįla žótt brot hafi veriš framiš fyrir gildistöku laga žessara.
4. Lögreglustjóra er heimilt aš ljśka mįli meš žeim hętti sem ķ 2. mgr. 115. gr. segir žótt brot hafi veriš framiš fyrir gildistöku laga žessara.
5. Heimilt er aš ljśka mįli meš žeim hętti sem ķ 1. mgr. 124. gr. segir žótt mįl hafi veriš höfšaš fyrir gildistöku laga žessara.
2. Śrskuršur um aš mašur sęti gęsluvaršhaldi haggast ekki af gildistöku laga žessara. Fyrirmęli 108. gr. taka til gęslufanga frį gildistöku laga žessara žótt śrskuršur hafi gengiš um gęsluvaršhaldiš fyrir žann tķma.
3. Atriši varšandi rannsókn opinbers mįls verša žvķ ašeins borin undir dómara skv. 75. gr. aš žau hafi komiš upp eftir gildistöku laga žessara.
2. Reglum žessara laga veršur beitt eftir žvķ sem getur įtt viš um mešferš mįls fyrir Hęstarétti žótt dómi hafi veriš įfrżjaš fyrir gildistöku žeirra.]1)