Prenta ķ tveimur dįlkum. Śtgįfa 122a. Uppfęrt til 1. febrśar 1998.
2. Nś stofnar mašur, sem ólögrįša er fyrir ęsku sakir, til hjśskapar, og er hann žį lögrįša upp frį žvķ.
2. Svipta mį mann fjįrręši varšandi tilteknar eignir hans hvort sem fjįrręšissvipting er tķmabundin eša ótķmabundin. Žessi heimild er bundin viš:
3. Įkvęši laga žessara um sjįlfręšissviptingu og réttarįhrif hennar eiga einnig viš um tķmabundna sjįlfręšissviptingu skv. 1. mgr. Įkvęši laganna um fjįrręšissviptingu og réttarįhrif hennar eiga einnig viš um tķmabundna fjįrręšissviptingu skv. 1. mgr. og enn fremur um fjįrręšissviptingu skv. 2. mgr. aš žvķ er varšar žęr eignir sem sviptingin tekur til, nema annaš sé tekiš fram.
2. Ķ mįlum til sviptingar lögręšis til brįšabirgša gilda įkvęši žessa kafla. Įkvęši 3. mgr. 10. gr. um skyldu dómara til aš gefa varnarašila kost į aš bera fram ósk um hver verši skipašur verjandi hans, įkvęši 4. mgr. sömu greinar og įkvęši 1., 2. og 4. mgr. 11. gr. gilda žó einungis aš žvķ leyti sem beiting žeirra kemur ekki ķ veg fyrir aš lögręšissviptingu verši viš komiš žegar ķ staš.
3. Įkvöršun um lögręšissviptingu til brįšabirgša skal tekin meš śrskurši sem skjóta mį til Hęstaréttar, sbr. 16. gr.
4. Lögręšissvipting til brįšabirgša gildir žar til śrskuršur dómara ķ lögręšissviptingarmįli öšlast gildi, mįlinu lżkur į annan hįtt eša žar til śrskuršur um brįšabirgšasviptingu er felldur śr gildi meš nżjum śrskurši.
5. Įkvęši laga žessara um réttarįhrif lögręšissviptingar eiga einnig viš um lögręšissviptingu til brįšabirgša.
2. Sóknarašili er sį sem ber fram kröfu um lögręšissviptingu manns. Sóknarašili lögręšissviptingarmįls getur veriš:
3. Enn fremur getur mašur sjįlfur óskaš eftir žvķ aš hann verši sviptur lögręši.
2. Kröfu skal, ef unnt er, fylgja lęknisvottorš eša önnur gögn sem hśn styšst viš.
2. Dómari tekur kröfu um lögręšissviptingu fyrir svo fljótt sem unnt er.
3. Dómari skipar varnarašila verjanda samkvęmt įkvęšum laga um mešferš opinberra mįla eftir aš hafa gefiš honum kost į aš bera fram ósk um hver skipašur verši, nema slķkt sé augsżnilega tilgangslaust. Óskylt er žó aš skipa verjanda ef varnarašili hefur sjįlfur rįšiš sér lögmann til žess aš gęta réttar sķns. Dómari getur einnig skipaš sóknarašila talsmann, óski hann eftir žvķ.
4. Dómari skal eftir aš rannsókn mįls er lokiš gefa ašilum kost į aš flytja mįliš munnlega įšur en žaš er tekiš til śrskuršar.
5. Žinghöld ķ mįli til sviptingar lögręšis skulu fara fram fyrir luktum dyrum.
6. Dómara ber aš hraša mešferš mįls til sviptingar lögręšis svo sem kostur er.
7. Sóknarašili getur afturkallaš kröfu sķna į hvaša stigi mįls sem er.
2. Dómari getur sjįlfur aflaš sönnunargagna, svo sem lęknisvottoršs ef slķkt vottorš hefur ekki fylgt kröfu um lögręšissviptingu, og annarra gagna sem hann telur žörf į. Dómari skal kalla varnarašila fyrir dóm, kynna honum kröfuna og gefa honum kost į aš tjį sig um hana, nema įstandi hans sé svo hįttaš samkvęmt vottorši lęknis aš žaš sé tilgangslaust. Dómari kvešur sóknarašila og vitni fyrir dóm, ef žess er žörf.
3. Ef varnarašili sinnir ekki kvašningu dómara um aš koma fyrir dóm getur dómari leitaš lišsinnis lögreglu viš aš sękja hann. Lögreglu er skylt aš verša viš slķkum fyrirmęlum dómara.
4. Ef ekki er unnt aš kvešja varnarašila fyrir dóm skal dómari fara į žann staš žar sem varnarašili dvelst og kynna sér įstand hans af eigin raun. Ekki er žó žörf į žessu ef ótvķrętt mį telja af lęknisvottorši eša öšrum gögnum aš žaš sé žżšingarlaust fyrir śrslit mįlsins.
5. Ef dómari telur žess žörf getur hann įkvešiš aš varnarašila sé óheimilt aš vera višstaddur skżrslugjöf sóknarašila og vitnisburš vitna aš nokkru eša öllu leyti. Įšur en śrskuršur um lögręšissviptingu er upp kvešinn skal varnarašila žó įvallt kynnt hvaš fram hefur komiš viš skżrslugjöfina eša vitnisburšinn sem mįli skiptir, nema slķkt sé aušsjįanlega tilgangslaust eša strķši gegn žeim hagsmunum sem leiddu til įkvöršunar dómara samkvęmt žessari mįlsgrein.
6. Skylt er öllum žeim, sem vegna starfa sinna geta veitt upplżsingar um varnarašila sem dómari telur aš skipt geti mįli fyrir śrslit mįlsins, aš veita honum žęr og lįta honum ķ té žau gögn um varnarašila sem dómari krefst. Sama į viš um ašra žį sem vegna tengsla sinna viš varnarašila geta veitt sambęrilegar upplżsingar.
2. Įšur en lišnir eru žrķr sólarhringar frį žvķ aš mįl var tekiš til śrskuršar kvešur dómari upp śrskurš ķ žvķ.
2. Réttarįhrif śrskuršar um fjįrręšissviptingu gagnvart hinum svipta sjįlfum og žeim sem vissu eša mįttu vita um sviptinguna mišast viš uppkvašningu śrskuršar.
3. Um réttarįhrif śrskuršar um fjįrręšissviptingu gagnvart grandlausum ašilum fer samkvęmt įkvęšum 2. og 3. mgr. 76. gr.
2. Verjandi varnarašila skal kynna honum nišurstöšu śrskuršar dómara ķ lögręšissviptingarmįli svo fljótt sem viš veršur komiš. Žetta er žó ekki naušsynlegt ef žaš er bersżnilega žżšingarlaust vegna įstands varnarašila.
3. Dómari skal svo fljótt sem viš veršur komiš senda stašfest endurrit śrskuršar um sviptingu lögręšis meš įbyrgšarbréfi, eša į annan jafntryggan hįtt, til dómsmįlarįšuneytisins. Jafnframt skal dómari senda stašfest endurrit śrskuršarins til yfirlögrįšanda ķ žvķ umdęmi žar sem hinn lögręšissvipti į lögheimili eša žar sem hann hefur fastan dvalarstaš, ef dvalarstašur er annar en žar sem hann į lögheimili, meš sama hętti įsamt žeim upplżsingum sem naušsynlegar eru til aš yfirlögrįšandi geti sinnt skyldum sķnum skv. 4. mgr. Ef hvorki er kunnugt um lögheimili né fastan dvalarstaš hins lögręšissvipta skal senda stašfest endurrit śrskuršarins til yfirlögrįšandans ķ Reykjavķk. Dómari skal enn fremur sjį til žess aš nišurstaša śrskuršar um fjįrręšissviptingu, sem ekki er bundin viš tilteknar eignir, verši birt ķ Lögbirtingablaši. Skal sś birting fara fram svo fljótt sem viš veršur komiš.
4. Yfirlögrįšandi skal žegar ķ staš, er honum hefur borist śrskuršur dómara um fjįrręšissviptingu, grķpa til eftirfarandi rįšstafana:
5. Ef fjįrręšissvipting er einungis bundin viš tilgreindar eignir nęr skylda sś sem kvešiš er į um ķ 4. mgr. einungis til žeirra eigna.
6. Dómsmįlarįšuneytiš heldur skrį um lögręšissvipta menn.
2. Komi krafa frį hinum lögręšissvipta sjįlfum er dómara óskylt aš taka hana til mešferšar nema sex mįnušir hiš skemmsta séu lišnir frį sviptingu. Sé um tķmabundna sviptingu aš ręša sem įkvešin var ķ tólf mįnuši eša skemur er dómara óskylt aš taka kröfu til mešferšar nema helmingur tķmans sé lišinn hiš skemmsta.
3. Krafa um nišurfellingu lögręšissviptingar skal vera skrifleg og rökstudd og studd gögnum um breyttar ašstęšur hins lögręšissvipta ef unnt er.
4. Um mešferš mįls til nišurfellingar lögręšissviptingar gilda įkvęši 8. gr., eftir žvķ sem viš į, 9. gr., 1.6. mgr. 10. gr., 11. gr., 12. gr., 1. og 2. mgr. 14. gr., 1., 3. og 4. mgr. 16. gr. og 17. gr.
5. Ef śrskuršur dómara ķ mįli til nišurfellingar lögręšissviptingar breytir eša fellir śr gildi śrskurš um lögręšissviptingu fer um birtingu hans og skrįningu eftir sömu reglum og fram koma ķ 3.6. mgr. 14. gr.
2. Mįlskot frestar ekki réttarįhrifum śrskurša um lögręšissviptingu, nema dómari męli svo fyrir ķ śrskurši.
3. Hraša ber mešferš mįls fyrir Hęstarétti svo sem kostur er.
4. Stašfest endurrit af dómi Hęstaréttar skal senda dómsmįlarįšuneyti og hérašsdómara mįlsins. Ef śrskurši er breytt ķ Hęstarétti skal hérašsdómari og ašrir žeir sem greindir eru ķ 3.6. mgr. 14. gr. laga žessara gera žęr rįšstafanir sem žar er męlt fyrir um.
2. Ef mįlskot til Hęstaréttar hefur veriš bersżnilega tilefnislaust mį gera kęranda aš endurgreiša rķkissjóši kęrumįlskostnašinn.
2. Žó getur lęknir įkvešiš aš sjįlfrįša mašur skuli fęršur og vistašur naušugur ķ sjśkrahśsi ef hann er haldinn alvarlegum gešsjśkdómi eša verulegar lķkur eru taldar į aš svo sé eša įstand hans er žannig aš jafna megi til alvarlegs gešsjśkdóms. Sama gildir ef mašur į viš alvarlega įfengisfķkn aš strķša eša ofnautn įvana- og fķkniefna. Įkvęši 18. gr. stjórnsżslulaga gilda ekki viš mešferš mįla samkvęmt žessari mįlsgrein. Ef vakthafandi sjśkrahśslęknir įkvešur naušungarvistun manns samkvęmt žessari mįlsgrein skal bera įkvöršun hans undir yfirlękni svo fljótt sem verša mį. Frelsisskeršing samkvęmt žessari mįlsgrein mį ekki standa lengur en 48 klukkustundir nema til komi samžykki dómsmįlarįšuneytisins skv. 3. mgr.
3. Meš samžykki dómsmįlarįšuneytisins mį vista sjįlfrįša mann gegn vilja sķnum ķ sjśkrahśsi til mešferšar ķ allt aš 21 sólarhring frį dagsetningu samžykkis rįšuneytisins ef fyrir hendi eru įstęšur žęr sem greinir ķ 2. mgr. og naušungarvistun er óhjįkvęmileg aš mati lęknis.
4. Lögreglu er skylt aš verša viš beišni lęknis um ašstoš viš aš flytja mann naušugan ķ sjśkrahśs skv. 2. og 3. mgr. og skal lęknir žį fylgja honum ef naušsyn žykir bera til.
5. Heilbrigšisrįšherra įkvešur meš reglugerš hvaša sjśkrahśs hafa heimild til aš taka viš mönnum sem vistašir eru skv. 2. og 3. mgr.
2. Ķ beišni skulu eftirfarandi atriši koma fram:
3. Meš beišni skal fylgja lęknisvottorš sem eigi mį vera eldra en žriggja daga žegar žaš berst rįšuneytinu, nema alveg sérstaklega standi į. Ķ vottoršinu, sem aš jafnaši skal ritaš į eyšublaš sem rįšuneytiš lętur ķ té, skulu eftirfarandi atriši koma fram:
4. Kostnašur af lęknisvottorši greišist śr rķkissjóši.
2. Įkvęši 13., 14. og 18. gr. stjórnsżslulaga gilda ekki viš mešferš mįla um naušungarvistun.
3. Žegar naušsynleg gögn og upplżsingar liggja fyrir skal dómsmįlarįšuneytiš įn tafar įkveša hvort naušungarvistun skuli heimiluš eša ekki.
2. Trśnašarlęknir rįšuneytisins hefur jafnan heimild til aš kanna įstand manns sem dvelst ķ sjśkrahśsi gegn vilja sķnum og kynna sér sjśkraskrį hans.
2. Yfirlęknir hefur eftirlit meš og ber įbyrgš į aš įkvęšum 1. mgr. sé framfylgt.
3. Heilbrigšisrįšherra getur sett nįnari reglur um kynningu į réttarstöšu naušungarvistašs manns samkvęmt žessari grein.
2. Yfirlęknir hefur eftirlit meš og ber įbyrgš į aš įkvęši 1. mgr. sé framfylgt.
3. Heilbrigšisrįšherra getur sett nįnari reglur um skrįningar samkvęmt žessari grein.
2. Vakthafandi lęknir skal, ef naušungarvistašur mašur óskar žess, hafa samband viš rįšgjafann svo fljótt sem verša mį og tilkynna honum um naušungarvistunina. Naušungarvistašur mašur į rétt į aš ręša viš rįšgjafann einslega um hvašeina sem naušungarvistunina varšar og hafa samband viš hann reglulega, nema įstandi hins naušungarvistaša sé žannig hįttaš aš žaš hafi enga žżšingu. Rįšgjafinn hefur heimild til aš kynna sér sjśkraskrį hins naušungarvistaša.
3. Rįšgjafa er skylt aš gęta žagmęlsku um atriši er hann fęr vitneskju um ķ starfi sķnu eša vegna starfs sķns og leynt skulu fara skv. 18. gr. laga um réttindi og skyldur starfsmanna rķkisins. Brot į žagnarskyldu varšar refsingu skv. XIV. kafla almennra hegningarlaga.
4. Žóknun rįšgjafa, sem sérstaklega skal rįšinn til žess aš veita naušungarvistušum mönnum ašstoš, skal greišast śr rķkissjóši.
5. Dómsmįlarįšherra setur nįnari reglur um rįšningu rįšgjafa samkvęmt žessari grein, réttindi hans og skyldur og žóknun honum til handa.
2. Mašur, sem naušungarvistašur er til mešferšar ķ sjśkrahśsi meš samžykki dómsmįlarįšuneytis, skal einungis sęta žvingašri lyfjagjöf samkvęmt įkvöršun yfirlęknis. Sama į viš um ašra žvingaša mešferš.
3. Vakthafandi lęknir getur žó tekiš įkvöršun um aš naušungarvistašur mašur skuli sęta žvingašri lyfjagjöf eša annarri žvingašri mešferš ef hann er sjįlfum sér eša öšrum hęttulegur eša ef lķfi hans eša heilsu er annars stefnt ķ voša. Įkvöršun um žvingaša lyfjagjöf eša ašra žvingaša mešferš ķ žessum tilvikum skal tilkynnt yfirlękni svo fljótt sem verša mį og skal hann taka įkvöršun um frekari mešferš.
4. Heilbrigšisrįšherra getur sett nįnari reglur um žvingaša lyfjagjöf og ašra žvingaša mešferš samkvęmt žessari grein.
2. Žó mį framlengja naušungarvistun manns ef krafa hefur veriš gerš fyrir dómi um aš hann verši sviptur sjįlfręši sķnu. Žegar krafa hefur veriš gerš um aš mašur, sem vistašur er naušugur ķ sjśkrahśsi, verši sviptur sjįlfręši skal dómari įn tafar senda yfirlękni į sjśkrahśsi žar sem hinn vistaši dvelst stašfestingu į aš slķk krafa sé fram komin og hvenęr hśn hafi borist dóminum. Skal žetta gert meš sķmskeyti eša öšrum tryggilegum hętti.
2. Heimilt er žeim sem gert hefur veriš aš sęta žvingašri lyfjagjöf eša mešferš skv. 28. gr. aš bera žį įkvöršun undir dómstóla.
3. Krafa skv. 1. eša 2. mgr. skal vera skrifleg og beint til viškomandi dómstóls. Ķ kröfunni skal koma fram hvort óskaš er skipunar įkvešins talsmanns og ef svo er hver žaš eigi aš vera. Rįšgjafi skal ašstoša viš kröfugerš samkvęmt žessari grein ef žess er óskaš og sjį um aš dómstóli berist krafan žegar ķ staš.
2. Ef krafist er nišurfellingar naušungarvistunar skv. 2. mgr. 19. gr. eša įkvöršunar um žvingaša lyfjagjöf eša mešferš skv. 28. gr. skal dómari tilkynna yfirlękni viškomandi deildar um kröfuna. Skal yfirlęknirinn žegar ķ staš lįta dómara ķ té athugasemdir sķnar žar sem gerš er grein fyrir įstęšum vistunar, žvingašrar lyfjagjafar eša mešferšar, eftir žvķ sem viš į.
3. Ef krafist er nišurfellingar naušungarvistunar, sem samžykkt hefur veriš af dómsmįlarįšuneyti, skal dómarinn kynna rįšuneytinu kröfuna, sem skal lįta dómaranum ķ té gögn žau sem vistunin er reist į, įsamt athugasemdum sķnum ef žvķ er aš skipta.
4. Aš öšru leyti fer um mįl žessi skv. II. kafla laganna, eftir žvķ sem viš į.
5. Svo fljótt sem viš veršur komiš kvešur dómari upp śrskurš um hvort įkvöršun um naušungarvistun eša žvingaša lyfjagjöf eša mešferš skuli standa eša hśn felld śr gildi.
6. Žegar óskaš er eftir samžykki dómsmįlarįšuneytis til naušungarvistunar manns, sem dvelur naušugur ķ sjśkrahśsi samkvęmt įkvöršun lęknis, og sś įkvöršun hefur veriš borin undir dómstól, skal rįšuneytiš įn tafar tilkynna viškomandi dómstóli um kröfuna og um lyktir mįlsins er žaš hefur hlotiš afgreišslu ķ rįšuneytinu. Mešferš mįls fyrir dómi frestar ekki mįlsmešferš ķ dómsmįlarįšuneytinu.
2. Bęta skal fjįrtjón og miska ef žvķ er aš skipta.
3. Aš öšru leyti gilda almennar reglur skašabótaréttar.
2. Ķ umsókn skulu eftirfarandi atriši koma fram:
3. Umsókn skal fylgja lęknisvottorš žar sem grein er gerš fyrir heilsufari umsękjandans, svo og mati lęknis į žvķ hvort hann geri sér grein fyrir žżšingu rįšstöfunar skv. 33. gr.
2. Yfirlögrįšandi skal veita umsękjanda naušsynlega ašstoš og leišbeina honum, žar į mešal um lagalega žżšingu skipunar rįšsmanns og um śtfyllingu umsóknar.
3. Yfirlögrįšandi skal sjį til žess aš mįl sé nęgjanlega upplżst įšur en įkvöršun veršur tekin ķ žvķ. Hann getur lagt fyrir ašila aš afla nįnar tilgreindra gagna eša aflaš žeirra sjįlfur. Hann skal m.a. kynna sér af eigin raun hvort umsękjandi uppfyllir skilyrši 33. gr.
4. Hafi umsękjandi ekki óskaš eftir žvķ aš tiltekinn mašur verši skipašur rįšsmašur skal rįšsmašur valinn ķ samrįši viš umsękjanda.
5. Ef umsękjandi er ķ hjśskap skal maka hans veitt fęri į aš tjį sig um mįliš, žar į mešal um val į rįšsmanni. Žaš sama gildir um sambśšarmaka.
6. Umsękjandi getur afturkallaš umsókn sķna į hvaša stigi mįlsmešferšar sem er. Eftir aš rįšsmašur hefur veriš skipašur fer um lausn hans frį störfum skv. 47. og 48. gr.
2. Enginn veršur skipašur rįšsmašur nema hann hafi veitt til žess samžykki sitt.
2. Rįšsmanni skal ekki falin umsjón annarra eigna en naušsynlegt er mišaš viš žarfir umsękjandans.
3. Žegar sérstaklega stendur į er heimilt aš skipa sama umsękjanda fleiri en einn rįšsmann, enda fari žeir ekki meš umsjón sömu eigna.
4. Įkvöršun um skipun rįšsmanns skal vera skrifleg og skulu eftirtalin atriši m.a. koma fram:
5. Yfirlögrįšandi skal gefa śt skipunarbréf til rįšsmanns žar sem getiš skal m.a. žeirra atriša sem fram koma ķ a-, b- og d-lišum 4. mgr.
6. Skipun rįšsmanns er ótķmabundin.
2. Eftir aš rįšsmašur hefur veriš skipašur skal yfirlögrįšandi žegar ķ staš grķpa til eftirfarandi rįšstafana:
3. Dómsmįlarįšuneytiš heldur skrį yfir rįšsmenn og skjólstęšinga žeirra.
2. Réttarįhrif skipunar rįšsmanns gagnvart grandlausum ašilum eru hįš žvķ aš rįšstafanir žęr hafi fariš fram sem greindar eru ķ 2. mgr. 40. gr.
3. Löggerningar skjólstęšings rįšsmanns um eign, sem fara ķ bįga viš 1. mgr., binda hann ekki, nema löggerningur hafi annašhvort veriš stašfestur af rįšsmanni, og eftir atvikum yfirlögrįšanda, eša honum veriš fullnęgt svo skuldbindandi sé fyrir skjólstęšinginn.
4. Um löggerninga skjólstęšings rįšsmanns og mešferš rįšsmanns į fjįrmunum hans gilda, auk įkvęša žessa kafla, reglur 1. og 3. mgr. 67. gr., 1. mgr. 68. gr., 1., 2. og 4. mgr. 77. gr. og 78. gr.
2. Rįšsmašur getur ekki bundiš skjólstęšing sinn viš įbyrgš eša tryggingu fyrir žrišja mann, nema meš skriflegu samžykki yfirlögrįšanda.
3. Rįšsmašur getur hvorki selt né vešsett fasteign, loftfar, skrįningarskylt skip eša skrįningarskylt ökutęki ķ eigu skjólstęšings sķns, nema meš skriflegu samžykki yfirlögrįšanda. Žaš sama gildir um śtleigu slķkra eigna til lengri tķma en žriggja įra, nema kvešiš sé į um rétt til uppsagnar meš hęfilegum fyrirvara.
2. Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur um störf og starfsskyldur rįšsmanna og eftirlit yfirlögrįšenda meš žeim.
2. Žóknun rįšsmanns skal greidd af skjólstęšingi hans.
3. Rįšsmašur og skjólstęšingur hans geta hvor um sig krafist endurskošunar į fjįrhęš žóknunar rįšsmannsins.
2. Ef fjįrhald, sem fališ hefur veriš rįšsmanni, er umfangsmikiš eša sérstakar įstęšur gefa tilefni til getur yfirlögrįšandi męlt svo fyrir aš fjįrhaldiš skuli endurskošaš af löggiltum endurskošanda. Kostnašur af endurskošuninni greišist af skjólstęšingi rįšsmanns.
3. Rįšsmašur skal gera yfirlögrįšanda grein fyrir rįšstöfunum sķnum hvenęr sem hann krefst žess.
4. Žegar rįšsmašur fęr lausn frį störfum skal hann gefa yfirlögrįšanda skżrslu, į eyšublaši sem hann leggur til, um fjįrhald og eignaumsżslu skjólstęšings sķns.
2. Mešferš slķkra mįla fer eftir sömu reglum og gilda um skipun rįšsmanns eftir žvķ sem viš getur įtt.
2. Yfirlögrįšandi skal aš eigin frumkvęši veita rįšsmanni lausn frį störfum ef skilyrši 33. gr. eru ekki lengur fyrir hendi, sbr. žó 48. gr. Žaš sama į viš hafi rįšsmašur vanrękt starfa sinn eša gerst brotlegur ķ starfi eša uppfylli ekki lengur skilyrši 1. mgr. 54. gr.
3. Skjólstęšingur rįšsmanns getur hvenęr sem er óskaš žess aš rįšsmanni verši veitt lausn frį störfum og honum fengin umsjón eigna sinna į nż. Yfirlögrįšandi skal verša viš žeirri ósk nema įkvęši 48. gr. eigi viš.
4. Viš gjaldžrot rįšsmanns eša gjaldžrot eša andlįt skjólstęšings hans fellur sjįlfkrafa nišur skipun rįšsmanns. Verši skjólstęšingur rįšsmanns sviptur fjįrręši fellur skipun rįšsmanns nišur viš skipun lögrįšamanns.
2. Breytist heilsufar skjólstęšings rįšsmanns svo aš hann uppfyllir ekki lengur skilyrši 33. gr. skal rįšsmašur vekja athygli yfirlögrįšanda į žvķ. Skal žį yfirlögrįšandi taka įkvöršun um hvort rįšsmanni skuli žį žegar veitt lausn frį störfum eša hvort bešiš skuli śrskuršar ķ fjįrręšissviptingarmįli.
2. Hafi oršiš breyting į stöšu eša störfum rįšsmanns skv. 46.48. gr. laganna skal yfirlögrįšandi sjį til žess svo fljótt sem viš veršur komiš aš žaš sé tilkynnt og skrįš meš žeim hętti sem segir ķ 2. mgr. 40. gr.
3. Réttarįhrif breytinga į stöšu eša störfum rįšsmanns gagnvart grandlausum ašilum eru hįš žvķ aš rįšstafanir žęr hafi fariš fram sem greindar eru ķ 2. mgr.
2. Gjöld skv. 1. mgr. skulu greidd af skjólstęšingi rįšsmanns.
2. Foreldrar barns, sem fara meš forsjį žess, eša ašrir žeir sem falin hefur veriš forsjį barns samkvęmt barnalögum fara meš fjįrhald žess.
3. Ef fjįrhaldsmenn barns eru tveir fara žeir sameiginlega meš fjįrhald žess. Annar fjįrhaldsmanna getur veitt hinum umboš til žess aš fara einn meš fjįrhaldiš. Umboš mį veita til tiltekins tķma eša takmarka viš sérstakt erindi. Umboš mį afturkalla hvenęr sem er.
4. Nś eru fjįrhaldsmenn barns tveir og getur annar žeirra žó tekiš viš fjįrmunum žeim sem fjįrhaldsmašur hefur lögum samkvęmt heimild til aš veita vištöku žannig aš fullt gildi hafi gagnvart žrišja manni, nema hinn fjįrhaldsmašurinn hafi tilkynnt žrišja manni aš slķkt sé óheimilt. Ef annar fjįrhaldsmanna barns er tķmabundiš hindrašur ķ aš gegna fjįrhaldinu eru naušsynlegar įkvaršanir hins um fjįrhaldiš gildar. Įgreining fjįrhaldsmanna barns um fjįrhaldiš mį bera undir yfirlögrįšanda.
5. Yfirlögrįšandi skal skipa žeim sem ófjįrrįša er fyrir ęsku sakir fjįrhaldsmann ef fjįrhaldsmanns skv. 2. mgr. nżtur eigi viš eša hann ęskir lausnar frį starfi af įstęšum sem yfirlögrįšandi metur gildar, svo og ef fjįrmįlum barns žykir ekki nęgilega borgiš ķ höndum hans.
6. Yfirlögrįšandi getur skipaš žeim sem ófjįrrįša er fyrir ęsku sakir sérstakan fjįrhaldsmann til žess aš reka tiltekiš erindi fyrir hann, ef žess gerist žörf. Skal žaš jafnan gert er fastur fjįrhaldsmašur hefur eigin hagsmuna aš gęta viš žann erindrekstur.
7. Yfirlögrįšandi skal gefa barni, sem nįš hefur tólf įra aldri, kost į aš tjį sig um mįl įšur en fjįrhaldsmašur skv. 5. mgr. eša sérstakur fjįrhaldsmašur skv. 6. mgr. er skipašur nema slķkt sé tališ barni til tjóns eša žżšingarlaust fyrir nišurstöšu mįls. Enn fremur er rétt aš gefa yngra barni kost į aš tjį sig um mįl ef žaš žykir hafa aldur og žroska til žess.
8. Nś hefur foreldri įkvešiš hver vera skuli aš žvķ lįtnu fjįrhaldsmašur barns er žaš hefur forsjį fyrir og skal žį skipa hann fjįrhaldsmann, nema annaš žyki hentara vegna hagsmuna barnsins eša męlt sé fyrir um fjįrhaldiš ķ lögum.
2. Yfirlögrįšandi skal skipa hinum lögręšissvipta lögrįšamann svo fljótt sem verša mį eftir aš honum berst stašfest endurrit śrskuršar um lögręšissviptinguna.
3. Įkvęši laga žessara um lögrįšmenn eiga einnig viš um lögrįšmenn žeirra sem sętt hafa takmarkašri lögręšissviptingu skv. 5. gr., nema annaš sé tekiš fram.
2. Enginn veršur skipašur lögrįšamašur nema hann hafi veitt til žess samžykki sitt.
2. Óski hinn lögręšissvipti eftir žvķ aš tiltekinn mašur verši skipašur lögrįšamašur hans skal skipa hann lögrįšamann, nema hagsmunir hins lögręšissvipta krefjist annars.
3. Ef hinn lögręšissvipti er ķ hjśskap skal maka hans veitt fęri į aš tjį sig um val į lögrįšamanni. Sama į viš um sambśšarmaka.
2. Yfirlögrįšandi skal, aš tekinni įkvöršun skv. 1. mgr., gefa śt skipunarbréf til lögrįšamanns žar sem getiš skal žeirra atriša sem fram koma ķ a-, b- og c-lišum 1. mgr.
3. Skipun lögrįšamanna er ótķmabundin, nema um tķmabundna sviptingu sé aš ręša.
2. Dómsmįlarįšuneytiš heldur skrį yfir skipaša lögrįšamenn.
2. Žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. getur lögrįšamašur sjįlfręšissvipts manns ekki įkvešiš aš hann skuli vistašur į stofnun gegn vilja sķnum nema lķfi eša heilsu hins svipta sé hętta bśin aš mati lęknis. Lögrįšamašur getur žį įkvešiš aš hinn sjįlfręšissvipti verši vistašur į stofnun sem rekin er samkvęmt lögum um heilbrigšisžjónustu eša lögum um mįlefni fatlašra. Lögrįšmašur skal tilkynna yfirlögrįšanda um įkvöršun sķna. Um flutning manns į stofnun samkvęmt žessari mįlsgrein og mešferš hans žar gilda įkvęši 4. mgr. 19. gr., 25., 26., 27. og 28. gr., eftir žvķ sem viš į.
3. Lögrįšamašur ófjįrrįša manns ręšur yfir fé hans, nema lög męli um į annan veg. Hafi mašur einungis veriš sviptur fjįrręši varšandi tilteknar eignir ręšur lögrįšamašur ašeins fyrir žeim eignum hans. Lögmęt rįšstöfun lögrįšamanns bindur ófjįrrįša mann svo sem fjįrrįša hefši hann gert.
2. Dómari skal kalla lögrįšamann fyrir dóm, kynna honum kröfuna og gefa honum kost į aš tjį sig um hana.
3. Um mešferš mįla skv. 1. mgr. fyrir dómi gilda aš öšru leyti įkvęši 31. gr. laganna, eftir žvķ sem viš į.
2. Lögrįšamašur skal haga störfum sķnum ķ žįgu hins ólögrįša eins og best hentar hag hans hverju sinni.
3. Lögrįšamanni er skylt aš fara aš fyrirmęlum yfirlögrįšanda og dómsmįlarįšuneytis.
4. Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur um störf og starfsskyldur lögrįšamanna og eftirlit yfirlögrįšenda meš žeim.
2. Dómsmįlarįšherra setur nįnari reglur um žóknun lögrįšamanna.
2. Lögrįšamašur fjįrręšissvipts manns skal, žegar eftir aš hann hefur veriš skipašur, taka saman skżrslu um eignir og skuldir hins svipta og senda hana yfirlögrįšanda. Žetta į žó ekki viš ef mašur hefur einungis veriš sviptur fjįrręši sķnu varšandi tilteknar eignir.
3. Lögrįšamašur fjįrręšissvipts manns skal fyrir 1. mars įr hvert gefa yfirlögrįšanda skżrslu, į eyšublaši sem hann leggur til, um helstu įkvaršanir sem teknar hafa veriš į fyrra įri um fjįrhald og eignaumsżslu hins fjįrręšissvipta.
4. Nś įskotnast ófjįrrįša manni veršmęti ķ gjöf, vinning ķ happdrętti eša į annan hįtt, sem nemur 500.000 kr. eša meira, og skal žį lögrįšamašur žegar tilkynna yfirlögrįšanda um žaš. Žetta į žó ekki viš um fjįrręšissviptan mann ef hann hefur ašeins veriš sviptur fjįrręši sķnu varšandi tilteknar eignir.
5. Ef fjįrhald lögrįšamanns er umfangsmikiš eša sérstakar įstęšur gefa tilefni til getur yfirlögrįšandi męlt svo fyrir viš lögrįšamann aš fjįrhaldiš skuli endurskošaš af löggiltum endurskošanda. Ef sérstaklega stendur į getur yfirlögrįšandi įkvešiš aš kostnašur af slķkri endurskošun skuli greiddur śr rķkissjóši.
6. Lögrįšamašur skal gera yfirlögrįšanda grein fyrir rįšstöfunum sķnum varšandi fjįrhaldiš hvenęr sem hann krefst žess.
7. Žegar skipašur lögrįšamašur fęr lausn frį störfum skal hann gefa yfirlögrįšanda skżrslu, į eyšublaši sem hann leggur til, um fjįrhald og eignaumsżslu skjólstęšings sķns.
8. Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur um skżrslugjöf samkvęmt žessari grein.
2. Yfirlögrįšandi skal aš eigin frumkvęši veita skipušum lögrįšamanni lausn frį störfum hafi hann vanrękt starfa sinn eša gerst brotlegur ķ starfi eša uppfylli ekki lengur skilyrši laga um almennt hęfi sem lögrįšamašur.
3. Viš andlįt skjólstęšings skipašs lögrįšamanns fellur sjįlfkrafa nišur skipun lögrįšamanns.
2. Eignir ófjįrrįša manns, sem eru aš veršmęti yfir 500.000 kr., skulu varšveittar og įvaxtašar aš höfšu samrįši lögrįšamanns viš yfirlögrįšanda.
3. Lögrįšamašur skal įvallt halda peningum og višskiptabréfum ófjįrrįša manns ašgreindum frį eigin fjįrmunum.
4. Yfirlögrįšandi getur, ef hann telur įstęšu til, tekiš ķ sķnar vörslur fjįrmuni ķ eigu hins ófjįrrįša. Lögrįšamašur hefur ekki rįšstöfunarrétt į žvķ fé hins ófjįrrįša sem yfirlögrįšandi hefur tekiš ķ sķnar vörslur.
5. Samžykki yfirlögrįšanda žarf til žess aš gengiš sé į eignir ófjįrrįša manns til greišslu kostnašar af framfęrslu hans, nįmi eša öšru. Žegar um er aš ręša fjįrręšissviptingu varšandi tilteknar eignir į žetta žó ašeins viš um žęr eignir sem sviptingin tekur til.
6. Dómsmįlarįšherra er heimilt aš setja nįnari reglur um varšveislu og įvöxtun fjįrmuna ófjįrrįša manna.
2. Lögrįšamašur getur, ef hann telur įstęšu til og slķka rįšstöfun ķ samręmi viš hagsmuni hins ófjįrrįša, afhent honum hęfilegt fé til eigin nota af tekjum hans eša arši. Lögrįšamašur getur į sama hįtt meš leyfi yfirlögrįšanda, sbr. 5. mgr. 67. gr., afhent hinum ófjįrrįša fjįrmuni af höfušstól hans til eigin nota ef tekjur hans hrökkva ekki til.
2. Samžykki yfirlögrįšanda žarf til žess aš leigusamningur um fasteign ófjįrrįša manns sé gildur ef leigusamningur er til lengri tķma en žriggja įra, nema kvešiš sé į um rétt til uppsagnar meš hęfilegum fyrirvara.
3. Samžykki yfirlögrįšanda žarf einnig til allra rįšstafana varšandi fjįrhald ófjįrrįša manns sem eru mikils hįttar eša óvenjulegar, mišaš viš efni hins ófjįrrįša, svo sem kaup eša sölu į lausafé, ef um tiltölulega mikiš veršmęti er aš tefla, og til rįšningar forstjóra fyrir atvinnufyrirtęki ófjįrrįša manns.
4. Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur um form og efni beišna lögrįšamanna um samžykki yfirlögrįšenda samkvęmt žessari grein og um žau gögn sem beišni skulu fylgja.
2. Yfirlögrįšanda er einungis heimilt aš veita samžykki til rįšstafana skv. 1. mgr. til tryggingar skuldum hins ófjįrrįša. Ef sérstaklega stendur į getur yfirlögrįšandi žó samžykkt vešsetningu til tryggingar skuldum lögrįšamanns.
3. Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur um form og efni beišna lögrįšamanna um samžykki yfirlögrįšenda samkvęmt žessari grein og um žau gögn sem beišni skulu fylgja.
2. Yfirlögrįšandi getur žó veitt undanžįgu frį 1. mgr. žegar sérstaklega stendur į vegna hagsmuna hins ófjįrrįša.
2. Ķ vešskuldabréfum fyrir lįni af fé ófjįrrįša manna skal taka fram aš lįniš sé allt žegar afturkręft ef vanskil verša į greišslu vaxta eša afborgana og mį žį krefjast naušungarsölu vešsins įn undangengins dóms, sįttar eša ašfarar.
3. Ef mašur hefur einungis veriš sviptur fjįrręši sķnu varšandi tilteknar eignir eiga įkvęši žessarar greinar ašeins viš žęr eignir.
2. Tilkynningu skv. 1. mgr. skal beina til yfirlögrįšanda ķ žvķ umdęmi sem hinn ófjįrrįša mašur į lögheimili ķ.
2. Ófjįrrįša mašur ręšur sjįlfur sjįlfsaflafé sķnu sem hann hefur žegar unniš fyrir. Mašur, sem sviptur hefur veriš fjįrręši, ręšur žó ašeins žvķ sjįlfsaflafé sem hann hefur unniš sér inn eftir aš śrskuršur gekk um sviptingu fjįrręšis.
3. Ófjįrrįša mašur ręšur sjįlfur gjafafé sķnu, žar meš töldum dįnargjöfum, nema gefandi hafi męlt fyrir į annan veg eša lög kveši sérstaklega öšruvķsi į um. Ef mašur hefur veriš sviptur fjįrręši ręšur hann žó ašeins žvķ gjafafé sem hann hefur fengiš eftir aš śrskuršur gekk um sviptingu fjįrręšis.
4. Ófjįrrįša mašur ręšur einnig meš sama hętti žvķ fé sem lögrįšamašur hans hefur lįtiš hann hafa til rįšstöfunar.
5. Ef um tiltölulega mikiš sjįlfsaflafé eša gjafafé er aš tefla eša fari hinn ófjįrrįša rįšlauslega meš féš getur yfirlögrįšandi, įn tillits til fyrirmęla gefanda, ef žvķ er aš skipta, tekiš eša heimilaš lögrįšamanni aš taka féš aš nokkru eša öllu leyti til varšveislu og ręšur hinn ófjįrrįša mašur žį ekki žvķ fé mešan sś rįšstöfun helst.
6. Forrįš ófjįrrįša manns yfir sjįlfsaflafé og gjafafé taka einnig til aršs af žvķ fé, svo og veršmętis er ķ staš žess kemur.
7. Įkvęši žessarar greinar heimila hvorki ófjįrrįša manni aš stofna til skulda né vešsetja žį fjįrmuni sem žau taka til.
2. Nś hefur mašur veriš sviptur fjįrręši, įn žess aš fjįrręšissvipting sé bundin viš tilteknar eignir, og binda hann žį ekki löggerningar sem fara ķ bįga viš fjįrręšissviptinguna og hann gerir eftir birtingu śrskuršar ķ Lögbirtingablaši. Ef rįšstafanir skv. 4. mgr. 14. gr. eru geršar įšur en śrskuršur er birtur mišast réttarįhrif sviptingarinnar, varšandi eignir sem žar eru greindar, viš žęr rįšstafanir.
3. Réttarįhrif śrskuršar um fjįrręšissviptingu, sem einungis tekur til tiltekinna eigna, gagnvart grandlausum ašilum, mišast viš aš žęr rįšstafanir hafi veriš geršar sem męlt er fyrir um ķ 4. mgr. 14. gr.
2. Nś veit mašur aš hann semur viš ólögrįša mann og hefur ekki įstęšu til aš ętla aš samžykki lögrįšamanns sé fyrir hendi og getur hann žį ekki rift samningnum fyrr en lišinn er tilskilinn frestur til aš afla stašfestingar lögrįšamanns ef um slķkan frest hefur veriš samiš, en ella hęfilegur tķmi til žeirrar mįlaleitunar. Sama gildir ef afla žarf samžykkis yfirlögrįšanda.
3. Ef mašur hefur gert vinnusamning viš ósjįlfrįša mann og svo er įstatt sem segir ķ upphafi undanfarandi mįlsgreinar getur hann ekki rift samningnum mešan hinn ósjįlfrįša mašur efnir hann af sinni hįlfu.
4. Įkvöršun um riftun samnings skal bęši tilkynna hinum ólögrįša manni sjįlfum og lögrįšamanni hans.
2. Nś hefur hinn ólögrįša mašur haft svik ķ frammi eša į annan hįtt brotiš af sér viš gerš samnings eša afhendingu umsaminna veršmęta eša hann hefur į saknęman hįtt valdiš žvķ aš hlutur hefur fariš forgöršum er honum bar samkvęmt samningnum eša vegna riftunar hans aš skila aftur og skal hann žį bęta samningsašila sķnum tjón hans. Dómstólar geta žó fęrt bótafjįrhęš nišur meš hęfilegu tilliti til žess hve mikil sökin var og tjóniš, til efnahags hins ólögrįša manns og annarra atvika.
3. Nś sannast ķ opinberu mįli aš hinn ólögrįša mašur hefur gerst sekur um refsivert athęfi ķ sambandi viš gerš samnings eša framkvęmd og skal hann žį bęta tjón eftir almennum reglum.
2. Yfirlögrįšendur hafa eftirlit meš störfum skipašra lögrįšamanna og rįšsmanna samkvęmt įkvęšum laga žessara. Sama gildir um eftirlit meš fjįrhaldi lögrįšamanna žeirra sem ófjįrrįša eru fyrir ęsku sakir.
3. Yfirlögrįšendur sinna enn fremur žeim störfum er žeim eru falin ķ lögum žessum eša öšrum lögum.
2. Dómsmįlarįšherra getur sett nįnari reglur um fęrslur yfirlögrįšenda ķ geršabękur.
2. Skyldur lögrįšamanna, sem skipašir hafa veriš samkvęmt įkvęšum laga nr. 68/1984 eša eldri laga, eru žęr sem greinir ķ lögum žessum.